Italië: fietsen van de Alpen naar het Gardameer

1) ‘We gaan fietsen!

km 0: Reschenpass/Passo Resia

‘B-b-best k-k-koud’, bibber ik, een donsjack uit mijn fietstas vissend.
Ruben knikt zwijgend. Samen staan we op de grens tussen Oostenrijk en Zuid-Tirol, de noordelijkste regio van Italië. Tussen witgetopte reuzen, 1455 meter hoog op de Passo Resia. Ons is een warme rit naar de zon beloofd: vanaf hier in 4 of 5 dagen 230 kilometer fietsen naar het grootste meer van Italië. Het Gardameer, slechts 65 meter hoog en omzoomd door citroen- & olijfbomen, wiegende palmen en zoetgeurende oleanders. Maar daar merken we nu, op dag 1, nog weinig van. Hier hoog op de pas wordt Duits gesproken en buigen enkele Alpenklokjes met een gure wind mee. ‘Kom, we gaan fietsen!’ lacht Ruben, de optimist in ons tweekoppige reisgezelschap. ‘Die wind hebben wij zo in de rug.’

2) Zum Grüner Baum

Km 24: Glorenza/Glurns

Het fietspad, gründlich gemarkeerd en geasfalteerd, danst golvend omlaag. En wij dansen mee, tussen alpenwei en naaldwoud. We schampen zowel de Reschensee/Lago di Resia - waaruit de eenzame torenspits van het verdronken gehucht Curon steekt - als het Parco Naturale di Stelvio. Pal naast ons kabbelt de Etsch/Adige. ‘Een bergbeek die ons tot op onze laatste fietsdag zal vergezellen, maar dan inmiddels een brede, visrijke rivier zal zijn’, weet Ruben, die blijkbaar de complete routebeschrijving uit zijn hoofd heeft geleerd. Want even later klinkt het: ‘Tip: blijf geen slaaf van de route, maar fiets ook de bergstadjes in.’
Glorenza/Glurns blijkt een piepklein middeleeuws stadje, met puntgave vestingmuren en een verleidelijk plein. Hier vinden we, naast een enorme kastanjeboom, het terras van Gasthof Zum Grüner Baum. Zonovergoten. Onder de goedkeurende blik van Claudia, de pronte serveerster, gaan de donsjacks uit en de korte broeken aan. ‘Und was kann ich tun, um den Herren zu gefallen?’, informeert ze lachend. Zes koffie later rijden we Glorenza weer uit. ‘Naar Lasa, een marmerdorpje’, weet mijn reisgenoot.

3) Pizza Monica

km 49: Silandro/Schlanders

Langs de Alto-Adige fietsen we nu door de Betuwe van Italië, boomgaard na boomgaard doorkruisend. Rijk aan blozende appels, geel en rood. Paradijselijk? Dat ook weer niet: van Heinrich, een 88-jarige plukker, horen we dat verschrikkelijke hagelbuien onlangs voor grote schade hebben gezorgd. ‘Aber ich singe immer noch!’
Met ruim een kilo Golden Delicious in de stuurtas trappen we verder. Naar Silandro/Schlanders, ook weer zo’n verre van lelijk stadje, aan de voet van de Sonnenberg. We spotten hotel-restaurant Goldene Rose en Gasthof Zum Schwarzen Adler, maar die avond proeven die wij een stukje van de hemel in de Goldener Löwe, een albergo uit 1737, in de Via Dante. En dat kunt u ook: bestel de pizza Monica, en proef.

4) Schlutzkrapfen

km 112: Bolzano/Bozen

Ook vandaag zien we ontelbaar veel appels. Maar ook kloosters, kastelen - zoals Montani en Castelbello - en druivenranken, dik betrost. Plus, na 35 kilometer fietsen, onze eerste echte stad: Merano. Een oud kuuroord, inclusief Kurhaus, Puccini-theater, boulevard, pleinen en paleizen. ‘Keizerin Sissi en haar Frans-Josef kuurden hier al’, weet Ruben. Zelf houden we het bij een eenvoudige lunch -  Schlutzkrapfen (deegenvelopjes, gevuld met spinazie & schapenkaas) -  vlakbij de Piazza Duomo, waarna we koers zetten voor stad 2: Bolzano.
‘Hoofdstad van Zuid-Tirol en zéér bezienswaardig’,  aldus mijn belezen fietsmaatje. En ja, wat een knus-chique stad!  Tweetalig, sfeervol en rijk aan bekoorlijke straten en pleinen. Met beelden en fonteinen, tussen versierde gevels en galerijen. Rijk aan kunst, design, een naar verse pesto riekende markt en Gelateria Nicolas aan de Piazza dell’Erbe, een ijssalon die Ruben opgewekt verlaat, likkend aan een bolletje gember-basilicum-ijs.

5) ‘Und wo jetzt?’

km 154: Trentino

Blijkt dat Ruben de routebeschrijving van SNP toch niet uit zijn hoofd heeft geleerd. Want voordat we door hebben dat we ergens rechtsaf moeten, naar het oh zo fraaie wijnstadje Caldaro, welgelegen aan het gelijknamige meer, zijn we die afslag al ver voorbij. ‘Und wo jetzt?’, vraag ik.
‘Doortrappen!’ We naderen chilometro 154’, zegt mijn reisgenoot, en als hij ziet dat ik mijn beide wenkbrauwen omhoog trek, vult hij aan: ‘Bij kilometer 154 rijden we Zuid-Tirol uit en Trentino in. Beide zijn provincies van de autonome Italiaanse regio Zuid-Tirol-Trentino. In beide gebieden begrijpen ze Duits, maar in Trentino spreken ze liever Italiaans. En daar wint de wijnstok het van de appelboom. Dus?’
‘Doortrappen!’

6) Cantina Endrizzi

km 167: San Michele all’Adige

Enkele van de beste wijnen van Italië komen uit Trentino.  De verleiding is dan ook groot om bij een cantina (wijnmakerij) te stoppen. Te groot: iets buiten San Michele all’Adige, knijpen we in de remmen. Voor Cantina Endrizzi, al vijf generaties oud en still going strong.
‘Een rondleiding, is dat mogelijk?’ vraag ik heel beleefd in de wijnhuiswinkel aan een jongeman met een rossig Van Gogh-baardje.
‘Helaas, alleen op afspraak’, zegt Andrea, die daarbij kijkt als Vincent die zijn laatste oortje versnoept heeft. Waarna ik zo mogelijk nóg zieliger kijk. Een beetje zoals Ruben gisteren naar z’n bolletje ijs staarde, nadat dit per ongeluk na drie likjes op de Piazza dell’Erbe was gekwakt. En ja, dat helpt. Verhalend over druiven en most laat Andrea, nu lachend, ons eerst een deel van de wijngaard en de imposante wijnkelders zien en daarna mogen we enkele prijswinnende Endrizzi-wijnen proeven. Kortom, we zijn maar wat blij deze ochtend fout te zijn gereden. En dat het niet ver meer is naar Trento, wederom een historische stad, vol van piazzi en pallazzi uit vele eeuwen, met ergens daartussen ons hotel voor vandaag.
‘En daarbij is Trento ook een gezellige studentenstad’, zegt Ruben.
‘Wat betekent dat ik binnen 1 uur twintig jongedames ga zien die mij doen wensen jaren jonger te zijn´, zeg ik.
‘Ach, dan hadden ze vast je hart gebroken.’

7) Caffe Bontadi

km 201: Volano

Elke kilometer die we fietsen, zakken we dieper in Italië. Wat we niet alleen zien, maar ook horen, ruiken en proeven. Vino, pizza en gelato, soms is het fijn als alle clichés kloppen. Maar het leukste is toch - en ervaren vakantiefietsers weten dit - wat onverwacht komt. De ontmoetingen, zoals met Claudia, Heinrich, Andrea en Cornelio, die ons trots kakelend de blozende tomaatjes in zijn volkstuin toont, waarbij hij mijn linkerschouder beurs beukt. En de dorpen en stadjes, steevast stokoud en goed voor een schuimende cappuccino op een klein terras, zoals bij Bar Sport in Volano en Caffe Bontadi (sinds 1790) in hartje Rovereto.

8) ‘We gaan zwemmen!’

km 230: Riva del Garda

Enkele kilometers na Rovereto zeggen we de Adige, breed en blauwgroen, vaarwel. Sterker, de route stijgt naar een pas van naam. De Passo San Giovanni (287 m) blijkt echter geen obstakel van betekenis. Zeker niet nu we gesterkt zijn na 4 dagen trappen op Apfelstrudel, Weizenbier, Tiramisu en Trentodoc (sprankelwijn).
Plotsklaps ligt het Lago di Garda voor onze ogen, schitterend tussen palmen, olijfbomen en zoetgeurende oleanders. We denderen omlaag, naar Torbole, een dorp op de oever, met een haventje tussen zuurstokroze huizen. Waarna we samen met twee giechelende nonnen nog vier kilometer verder fietsen, naar Riva del Garda, aan het noordelijkste puntje van het meer. En dit keer weet ik: ‘Een bekoorlijk dorp met een havenplein, omringd door gebouwen in Venetiaans-Lombardische stijl, middeleeuwse steegjes en…’
‘Pfff, warm’, lacht Ruben, een zwembroek uit zijn fietstas vissend. ‘Kom, we gaan zwemmen.’

Handige sites

In Zuid-Tirol en Trentino vind je vele routes voor zowel mountainbikers als recreatieve fietsers. Reken op kwalitatief goede wegen, e-bike mogelijkheden en prima verbindingen met bus- & trein, waarin de fiets mee mag. In Trentino kan dit zelfs voor slechts € 2 per traject. De langste fietsroute (230 km), die door beide regio’s voert, is de hier beschreven route langs de Adige.
Meer info (in het Nederlands): Klik hier voor de mooiste fietsroutes in Trentino en hier voor Südtirol. 

Leuke musea onderweg (er zijn er meer)

1. Bolzano: Ötzi-museum (klein, Archeologisch topmuseum)
2. Trento:  MUSE (interactief & mooi wetenschappelijk museum)
3. Rovereto: MART (verrassend museum met dito moderne kunst)