De GR10 is een uiterst populaire LAW van totaal 939 km die in 52 etappes dwars door de Franse Pyreneeën voert. Het hier beschreven traject vanuit het fraai gelegen Lescun naar het keteldal van Gavarnie voert je in 8-9 dagen door een uiterst gevarieerd en schitterend berglandschap, langs watervallen en een Middeleeuws dorpje via klassiek hooggebergte met imposante pieken als de Vignemale (3032 m). Het beginpunt ligt ten westen van het eindpunt.
Het beschreven traject van Lescun naar Gavarnie loopt grotendeels door het Parc National des Pyrénées Occidentales. Dit in 1967 opgerichte nationale park is het enige in de hele Franse Pyreneeën; honden mogen niet mee de bergen in binnen de parkgrenzen. Grote kans dat je gemzen en marmotten tegenkomt. Zeldzamer wordt het om een steenmarter of een moefflon te spotten. Bloemen zijn hier rijk vertegenwoordigd, er komen alleen al 160 soorten voor die uniek zijn voor dit nationale park.
Er is een ruime keus aan mogelijkheden langs de GR10. De hier beschreven etappes zijn zo verdeeld dat aan het eind steeds in een Gite d'étappe (of in een berghut, zie verder) overnacht kan worden: dit is eenvoudige accommodatie in het dal, met douche en keuken (waar je soms zelf je eten klaar kunt maken).
Boven in de bergen kun je in een refuge overnachten (meestal berghutten van de CAF, de Franse alpenclub; soms van het nationaal park): dit is basic accommodatie waar de huttenwaard het eten regelt, met slaapzalen (matrassen, dekens) en zonder douche. Deze refuges zijn van half juni tot half september geopend (huttenwaard), daarbuiten is een klein deel van de hut toegankelijk (onbemand winterverblijf) waar je je meegebrachte eten kunt bereiden. www.ffcam.fr (alle hutten zijn erop te vinden, alleen Franstalig).
Voor de gites d'étappes en voor de refuges geldt dat reserveren absoluut aan te raden is. Helaas is de route 's zomers zo druk dat je zonder tijdige reservering nauwelijks een overnachtingsplek in de hutten of gites vindt. Onderweg kun je soms even schuilen in een cabane: dit zijn herdershutjes van uiteenlopende kwaliteit; de beste zijn trouwens meestal afgesloten.
Gereguleerd kamperen kan op verschillende plaatsen op campings in de dalen die je passeert en soms ook bij een refuge op een aangewezen plek (check bij de huttenwaard). Wild kamperen (alleen kleine tentjes, kleine groepen, geen afval) is officieel toegestaan aan de zuidzijde van Lac d'Ilhéou (dus niet bij de hut) en bij Barrage d'Ossoue (af te raden omdat deze plek ook per auto bereikbaar is). Op andere plekken wordt het min of meer getolereerd op voorwaarde dat je je op minstens een uur lopen van een weg bevindt en dat je de tent pas na 19 uur opzet en voor 09.00 uur de volgende ochtend weer afbreekt. Kampvuren zijn niet toegestaan.
De GR10 is geen hoogblijvende route maar daalt steeds weer af het dal in - dus kun je vrijwel dagelijks eten in een dorpje kopen. In Gourette en in Cauterets zijn bergsportwinkels. In Gourette, Arrens-Marsous en Gavarnie is een geldautomaat.
Midden juli tot eind augustus: hoewel een hete periode met grote kans op onweer in de namiddag, zijn de passen en noordhellingen vrijwel zeker sneeuwvrij. Wie eerder gaat, kan beter de lager gelegen (maar veel minder mooie) route via Col de Riou nemen (anders zijn stijgijzers, pickel en bijbehorende ervaring namelijk wél aan te raden als extra uitrusting).
Met de bus ga je vanuit Gavarnie via Luz-Saint-Sauveur naar Lourdes. Deze streekbus rijdt tussen half juni en half september, maar er zijn plannen om hier weer een reguliere bus te laten rijden die het hele jaar door rijdt. In Lourdes neem je de trein naar Pau (of Tarbes). Hiervandaan kun je of terugvliegen of per TGV/nachttrein huiswaarts.
De route is uitstekend roodwit gemarkeerd. Soms aangevuld met bordjes waarop richting en soms ook de benodigde wandeltijd is vermeld. Een topografische kaart (zie hieronder welke) met schaal 1:50.000 is voldoende. Daarnaast zijn kompas en GPS aanvullend handig.
Bedenk dat je veel langer onderweg bent dan de afstand in kilometers aangeeft. Bij deze afstand moet je apart de tijd optellen die je nodig hebt om te stijgen (meestal stijg je 400 hoogtemeter in 1 uur) en als je zo'n dag ook meer dan 1000 m afdaalt, dan doe je er goed aan daar ook nog eens een uur extra voor te rekenen.
De GR10 loopt over vrij eenvoudige paden die behoorlijk belopen worden en waarbij dagelijks veel hoogtemeters (gemiddeld 1000) overwonnen moeten worden. Serieuze voorbereiding wat de conditie betreft is daarom wel een vereiste.
De GR10 is bedoeld voor wandelaars met een goede conditie en stelt verder geen specifieke technische eisen op bergwandelgebied (geen stijgijzers of pickel nodig - tenzij je voor half juli gaat en de hoge passen neemt. Geen klauterpassages waarbij de handen gebruikt moeten worden).
Maak je rugzak niet zwaarder dan 15 kg (eten kun je onderweg bijkopen). Neem je een tentje mee, zorg dan voor een exemplaar dat harde windstoten kan hebben. Huttensloffen zijn handig als je van plan bent om vooral in gites d'étappe te overnachten. Neem iets mee om drinkwater uit beken en meren te zuiveren.
Koele en vochtige lucht afkomstig van de Atlantische Oceaan botst boven de bergkam met de warme en veel drogere lucht aan de Spaanse kant: dit veroorzaakt het grillige en veranderlijke weerbeeld van de Franse Pyreneeën. Dichte mist komt vaak voor en bemoeilijkt een ogenschijnlijk eenvoudige route aanzienlijk. Onweer komt vaak voor en kan met hagel en zware windstoten gepaard gaan. Check regelmatig het weerbericht: meteofrance.com.
112
Alleen zicht op een stadje heb je mobiel bereik (telefonie & internet). Dit betekent dat je overdag overwegend buiten mobiel bereik onderweg bent.
15 km waarbij 800 m stijgen en 1100 m dalen
Reken op 6-7 uur wandeltijd.
Routekarakter: Eenvoudig maar wel veel op en neer. Prettige route door half open pastoraal landschap, ook grote delen bebost.
Beknopte routebeschrijving: Vanuit Lescun licht omlaag en vervolgens licht omhoog naar het fraaie Plateau de Lhers, hierna stevig omhoog naar Col de Barranq op 1600 m. Mooie maar in het laatste deel wat steile afdaling naar Borce.
Beginpunt overnachten: Lescun ligt absoluut panoramisch op 900 m hoogte. Hotel du Pic d'Anie heeft enkele kamers met ontbijt ter beschikking, als ook een meer 'gite d'étappe'-achtige accommodatie met slaapzalen. Dan is er nog Maison de la Montagne, ook een Gite d'étappe. 1 km buiten het dorp ligt Camping du Lauzart (ook een Gite d'étappe).
Eindpunt overnachten: Borce is een leuk middeleeuws dorpje op 650 m net boven de Aspe-vallei. Bij de kerk is een gite d'étappe (het oude gemeentehuis, zelf koken, T +33559348640, E lecommunal64@gmail.com). Anders iets verderop (20 minuten over de GR10 verder dalwaarts) in Etsaut: Gite d'étappe Maison de l'Ours, T +33559348638. Of Gite d'étappe La Garbure. Of Hotel des Pyrenees, T +33559348862.
Eten/drinken: in Lescun: bar en restaurant in Hotel du Pic d'Anie; een kleine levensmiddelenwinkel naast het postkantoor (geen geldautomaat). Op Camping du Lauzart is een kleine kiosk met brood op bestelling. In Borce: een café met kleine winkel. In Etsaut: winkel, restaurant, postkantoor.
14 km waarbij 1600 m stijgen en 200 m dalen
Reken op 7-8 uur wandeltijd.
Routekarakter: Eenvoudig maar conditioneel pittig door het vele stijgen. Spectaculair en schitterend via in rotsen uitgehouwen pad (breed) naar panoramische bergpas.
Beknopte routebeschrijving: Via rustige paden en wegen naar Chemin de la Mature, een in rotsen uitgehouwen pad dat spectaculair hoog door de wand boven een kloof loopt. Het pad is breed en echt eenvoudig. Hierna door een bergdal omhoog naar de schitterende Col d'Ayous op 2185 m. Stenige afdaling met zicht op prachtig bergmeer.
Eindpunt overnachten: Refuge d'Ayous ligt op 1970 m, heel fraai aan het Lac Gentau. T +33559053700. Reserveer tijdig (lees: noodzaak!) want dit is een populaire hut (geen CAF maar eigendom van het nationale park). De hut is groot (50 slaapplaatsen). Bij het meer mag je bivakkeren.
Eten/drinken: In Borce: een café met kleine winkel. In Etsaut: winkel, restaurant, postkantoor. In Refuge d'Ayous kun je avondeten en ontbijten.
9 km waarbij 900 m dalen
Reken op 3 uur wandeltijd.
Routekarakter: Eenvoudig en weinig inspannend. Langs fraaie bergmeren en door heerlijk bos naar niet zo mooi stuwmeer en vervolgens een heel eind over een bebost asfaltweggetje.
Beknopte routebeschrijving: De afdaling langs de 3 meren en door het bos naar het asfaltweggetje is schitterend, daarna wordt het een stuk saaier.
Eindpunt overnachten: In Gabas zijn enkele restaurant-hotels, zoals Le Biscaü en Le Vignau. De vroegere gite d'étappe is sinds 2013 gesloten.
Eten/drinken: geen winkel in Gabas.
23 km waarbij 1500 m stijgen en 1200 m dalen
Reken op 10-11 uur wandeltijd.
Routekarakter: Conditioneel zeer zwaar maar technisch eenvoudig via weergaloos mooi traject. Eerst lang door bos en later open berglandschap omhoog naar een smalle bergpas, aan de andere kant door prachtig berglandschap en langs fraai meertje naar (het vrij lelijke) Gourette.
Beknopte routebeschrijving: Via de Corniche des Alhas (korte passage over in rotsen uitgehakt paadje met staalkabel) een langdurige en soms wat steile klim door fraai terrein naar de uitzichtrijke bergpas Hourqette d'Arre op 2465 m. Dan omlaag via het heerlijke meertje Lac d'Anglas en verder omlaag over een uitzichtrijk pad naar Gourette.
Eindpunt overnachten: Er een gite d'étappe aan het eind van het (lelijke ski-)dorp Gourette (zelf je eten maken is niet mogelijk), T +33559051056. Of Hotel Face Nord, T +33559051962.
Eten/drinken: In Gourette is een geldautomaat, een kleine supermarkt, een bergsportzaak en enkele restautants en bars (maar het is vooral een wintersportplaats dus het kan zomaar allemaal gesloten zijn 's zomers…)
14 km waarbij 600 m stijgen en 1100 m dalen
Reken op 6 uur wandeltijd.
Routekarakter: Gevarieerde paden door pastoraal landschap.
Beknopte routebeschrijving: Steil omhoog naar de Col de Tortes op 1799 m, dan eenvouger naar Col de Saucède op 1525 m en via bergweides omlaag naar het stadje.
Route-alternatief: Doorlopen naar Gite d'étappe Les Viellettes (zie routebeschrijving dag 6). Dat is nog ruim 2 uur verder, maar dan is de lange etappe van morgen iets minder lang… Plus de locatie van Les Viellettes heeft een heel andere sfeer dan het bedrijvige Arrens-Marsous!
Eindpunt overnachten: Er is de kleine gite d'étappe Le Gipaet net buiten Arrens-Marsous (op de route naar Col de Borderes), T +33562974812. In Arrens-Marsous zelf is de grote (en vaak volgeboekte) gite d'étappe Camelat. Beide gites serveren maaltijden. Verder zijn er 3 campings en meerdere hotels.
Eten/drinken: in Arrens-Marsous zijn nagenoeg alle voorzieningen aanwezig.
17 km waarbij 1800 m stijgen en 700 m dalen
Reken op 9 uur wandeltijd.
Routekarakter: Langdurig maar ontzettend mooi, over goede paden.
Beknopte routebeschrijving: Door sparrenbos zigzaggend naar Col des Bordères op 1156 m, dan afdalen via paden en kleine weggetjes langs Labat d'Aucun en door het dal van Estaing. Pas na het gelijknamige meer ga je weer echt omhoog. Maar wat een heelrijke route! Eerst steil door bos, later geleidelijker over panoramische bergweides nara Col d'Ilhéou op 2242 m en aan de andere kant omlaag naar de hut.
Eindpunt overnachten: De charmante Refuge d'Ilhéou ligt op 1985 m en is eigendom van het nationaal park. T +33688435517.
Eten/drinken: Je passeert eerst gite d'étappe Les Viellettes en later Hotel-restaurant du Lac d'Estaing (duur).
7 km waarbij 1100 m dalen
Reken op 3 uur wandeltijd.
Routekarakter: Korte herstelwandeling.
Beknopte routebeschrijving: Via paden en weggetjes alleen maar omlaag.
Eindpunt overnachten: In het bedrijvige kuuroord (en wintersportplaats) Cauterets is gite d'étappe Beau Soleil, hier zijn maaltijden verkrijgbaar. De andere gite d'étappe is Le Pas de l'Ours, je kunt hier zelf koken. Let op want er is een een hotel dat precies zo heet (en ernaast ligt!). Meerdere hotels. Ook diverse campings.
Route-alternatief: Wie de tocht hier wil of moet beëindigen, kan in Cauterets de bus naar Lourdes nemen.
Eten/drinken: In Cauterets zijn supermarkten, bars, restaurant en thermaalbaden. Ook een bergsportzaak en een fotozaak.
15 km waarbij 1300 m stijgen
Reken op 7 uur wandeltijd.
Routekarakter: Het wordt vandaag almaar indrukwekkender: via bos, watervallen en een bergmeer naar magnifiek bergterrein met rotswanden en ijs. Ongelofelijke variatie.
Beknopte routebeschrijving: Via het klassieke Chemin des Cascades (eenvoudige maar fraaie route) naar de toeristische Pont d'Espagne, waarna het bergdal zich geleidelijk opmaakt voor de lange en zeer uitzichtrijke klim richting de Vignemale. Onderweg passeer je het prachtige Lac de Gaube.
Route-alternatief: Bij slecht weer of teveel sneeuw bovenin kun je beter kiezen voor een lagere eenvoudige route buitenom via Col de Riou rechtstreeks naar Luz-Saint-Sauveur. Deze route is stukken saaier (geen alpien gevoel meer, je mist de grandeur van zowel de hoge pas Hourquette d'Ossoue (2734 m) als van het unieke keteldal van Gavarnie) maar wel korter (je 'wint' een dag). Vanuit Luz-Saint-Sauveur kun je met de bus naar Lourdes.
Eindpunt overnachten: Refuge des Oulettes de Gaube ligt op 2151 m en is van de CAF. Het is een grote hut maar reserveren blijft noodzaak. T+33562926297.
Eten/drinken: bar/restaurant bij Pont d'Espagne.
19 km waarbij 700 m stijgen en 1500 m dalen
Reken op 8-9 uur wandeltijd.
Routekarakter: Groots en alpien terrein over een stenig maar eenvoudig pad.
Beknopte routebeschrijving: De route naar de bergpas Hourquette d'Ossoue is weids en magnifiek met voortdurend zicht op de Vignemale. De pas zelf is er zo eentje waar je uren wilt blijven. Langs de fraai gelegen Refuge de Bayssellance daal je door stenig gebied af naar Refuge de Grange de Holle en dan niet de GR10 volgen maar volg bordjes 'Sentier du Turon des Clots' omlaag naar Gavarnie met zijn beroemde cirque.
Eindpunt overnachten: In het noordelijke deel van Gavarnie ligt gite d'étappe Le Gypaete, T +33562924061. Er zijn meerdere hotels.
Eten/drinken: Je passeert Refuge de Bayssellance op 2651 m, dit is de hoogste bemande berghut van de hele Pyreneeën! Tot eind september bemand. Ook passeer je enkele cabanes en nog een berghut, Refuge de Grange de Holle op 1495 m, T +33 562924877. In Gavarnie is een kleine supermarkt. Ook vind je er diverse restaurants en bars. Er is ook een geldautomaat.