De mooiste wandelroutes op IJsland

Een goede hulp bij de planning van tochten zijn de kleurencodes die bij de bewegwijzering in populaire wandelgebieden zoals Landmannalaugar, Skaftafell of Jökulsárgljúfur worden gehanteerd: ‘blauwe’ tochten zijn eenvoudig, ‘rode’ tochten zijn middelzwaar (meer klimmen en dalen, ruiger terrein, soms moeten kleine beken worden doorwaad), ‘zwarte’ tochten alleen geschikt voor ervaren bergwandelaars (grote hoogteverschillen, smalle paden langs afgronden, puinhellingen, klauterwerk en/of doorwaden van ijskoude gletsjerbeken vereist, vaak niet geschikt voor mensen met hoogtevrees).

We hebben de mooiste wandelgebieden en wandelroutes van IJsland op een rij gezet:

Wandelroutes Landmannalaugar & Laugavegur

• Een korte, maar populaire tocht is de beklimming van de Bláhnúkur (2,5 uur). Maar let op: het terrein is soms heel steil en bij regen glibberig, bovendien moet je een (kleine) beek doorwaden. De beloning: een schitterend uitzicht over de diep ingesneden ryolietbergen en de ijskappen aan de horizon.
• Gemakkelijker en wat rustiger is een rondwandeling naar Ljótipollur (4 uur), een met water gevulde krater, ingebed tussen hoge rode rotsen.
• Daarnaast is Landmannalaugar begin- of eindpunt voor tochten op de Laugavegur. Deze vierdaagse trektocht is veruit de bekendste route van het eiland en voor velen een van de mooiste tochten überhaupt. Onderweg kun je overnachten in eenvoudige (in het hoogseizoen vaak overvolle) berghutten. Kamperen kan ook, maar mag alleen bij de hutten. Wildkamperen is niet toegestaan langs de Laugavegur.
  
  De route is geheel gemarkeerd. Over grote gletsjerrivieren liggen bruggen, kleinere rivieren moeten doorwaad worden (nooit blootvoets, neem hiervoor extra schoeisel mee, bijv. neopreenschoenen). De moeilijkheidsgraad wordt ook bepaald door het weer. Bij mooi weer is de Laugavegur een middelzware route zonder grote technische moeilijkheden, bij ongunstige condities kan het best link worden. Bij warm weer en/of veel neerslag stijgt het peil in de rivieren, die zelfs onpasseerbaar kunnen worden. In de hoogste delen van de route, waar de markeringen ver uiteen staan, kan de oriëntatie door sneeuwvelden (begin van de zomer) of laag hangende wolken/mist worden bemoeilijkt.
  
  Op landschappelijk vlak is iedere etappe uniek en boordevol afwisseling. Kleurrijke ryolietbergen, hete bronnen en solfataren wisselen af met eenzame woestijnlandschappen, woeste lavavelden en diep ingesneden kloven. De tocht eindigt in de bosrijke vallei van Þórsmörk.
  
  Heb je nog 1 of 2 dagen extra ter beschikking? Wandel dan zeker van Þórsmörk via de Skógar Trail verder tot Skógar (zie Þórsmörk).

Lees ook een uitgebreider verslag over de Laugavegur trektocht

2. Þórsmörk

Þórsmörk betekent ‘bos van Thor’. Vlakbij ligt Goðaland, het ‘godenland’. Blijkbaar waren de eerste mensen, die zich ruim 1.000 jaar geleden in het dal vestigden, zo onder de indruk van het landschap dat ze dit als de woonplaats van goden beschouwden. De mensen zijn al lang verdwenen, maar het landschap heeft niks van zijn spectaculaire karakter ingeboet. De groene vallei, omringd door diverse gletsjers, behoort tot de mooiste van het land. En bezit door de beschutte ligging tussen hoge bergen een aangenaam microklimaat.

In Þórsmörk vind je een heerlijk berkenbos, in de omgeving een wirwar van diepe kloven, waarboven blauwe ijstongen schitteren. De enige toegang is via een ruige piste met enkele diepe – en gevaarlijke! – gletsjerrivieren, die alleen kunnen worden overwonnen met grote jeeps en/of 4WD-bussen.

Desondanks, of misschien wel mede daardoor, is Þórsmörk ook bij de IJslanders zelf razend populair. Mijd Þórsmörk bij voorkeur in sommige weekenden (bijv. Dag van de handel, eerste weekend van augustus), want dan is het er razend druk – en luidruchtig. Overnachten kun je op drie plekken: Húsadalur (hotel, hutten, camping) is het populairst, Básar (2 hutten en een camping tussen de berken) is wat rustiger, Langidalur (hut en camping) is vooral populair bij Laugavegur-wandelaars.

Wandelroutes Þórsmörk

• Þórsmörk biedt een ruime keuze aan wandelmogelijkheden – van eenvoudige tochten tot redelijk zware, sommige zijn gemarkeerd, andere niet. Een licht rondwandeling brengt je bijvoorbeeld naar de Valahnúkur (2 uur). Wat moeilijker is de tocht naar de uitzichtberg Þórólfsfell (3,5 uur). Een uitdaging voor experts is de steile klim naar de piramidevormige top van de Rjúpnafell (5-6 uur): voor deze tocht moet je vooral geen last van hoogtevrees hebben en bij mist/laaghangende wolken hoef je er niet eens aan te beginnen (gevaarlijke afgronden!).
• Veel wandelaars beginnen of eindigen hun tocht op de Laugavegur (zie boven) in Þórsmörk. Daarnaast kun je van Þórsmörk over de Skógar Trail in 1 of 2 dagen naar Skógar aan de zuidkust. Een prachtige tocht boordevol afwisseling. De klim naar de pas Fimmvörðuháls voert langs bodemloos diepe kloven. Op de pas ligt zelfs hartje zomer vaak nog veel sneeuw, maar het meest in het oog springen hier de jonge kraters en lavavelden, die in de lente van 2010 zijn ontstaan tijdens de eruptie van de vulkaan Eyjafjallajökull – jawel, die gozer die het luchtverkeer boven de Atlantische Oceaan met zijn aswolk helemaal in de war stuurde… Op de pas zijn er twee eenvoudige berghutten. Kamperen kan ook, maar is niet raadzaam (zandige/stenige bodem, geen beschutting!). De afdaling voert langs de kloof van de Skógá, die richting de zuidkust ijlt via een hele reeks woeste watervallen, de ene al mooier dan de andere.

3. Skaftafell (Nationaal park Vatnajökull)

Skaftafell was ooit een eigen nationaal park, maar werd in 2008 opgenomen in het Nationaal park Vatnajökull. Het wandelgebied is niet erg groot, maar wel spectaculair. Skaftafell ligt aan de voet van de Hvannadalshnúkur (2.110 m), de hoogste berg van IJsland, en wordt aan alle kanten omringd door gletsjers van de ijskap Vatnajökull. Uitgangspunt voor tochten is de moderne, maar vaak drukke camping Skaftafell (wildkamperen is verboden). Een bezoekerscentrum informeert er over de wereld van de gletsjers.

Wandelroutes Skaftafell

• Een korte tocht brengt je naar de Skaftafellsjökull (1,5 uur, blauw), waar je het ijs letterlijk kunt aanraken.
• Spectaculair is de beklimming van de 1.126 m hoge Kristínartindar (6-8 uur, zwart). De lengte van de tocht kun je zelf bepalen. Wat je zeker niet mag missen, is de Svartifoss, een sierlijke waterval omringd door basaltzuilen, die aan orgelpijpen herinneren. Tip: mijd de grote drukte en ga er vroeg in de ochtend of laat in de middag heen! Heb je meer tijd, maak dan zeker de rondwandeling over de Skaftafellsheiði (5-6 uur, rood) met uitzicht op de gletsjers Skaftafellsjökull (heenweg) en Morsárjökull (terugweg). De top van de Kristínartindar (1-2 uur extra) is alleen aan te raden bij goed zicht. Het laatste stuk van de klim is niet gemarkeerd en best steil. Verdwalen is geen goed idee, gezien de steile afgronden!
• Een andere lange, maar redelijk eenvoudige tocht leidt door de vallei van de Morsá naar het gletsjermeer Morsárlón (6-7 uur, rood). Die tocht is veel rustiger. Onderweg kom je zelfs langs een hete bron.

4. Borgarfjörður eystri

Dit ongerepte, nog vrij onbekende berggebied aan de oostkust verrast met wilde fjorden, verlaten inhammen en kleurrijke ryolietbergen. Zowel dagtochten als meerdaagse tochten zijn mogelijk.

Info: www.borgarfjordureystri.is

Wandelroutes Borgarfjörður eystri

• Een populaire bestemming voor wandelaars is bijvoorbeeld Stórurð, een geweldig puinveld met turkooiskleurige waterplassen, ontstaan door een bergstorting aan het einde van de laatste ijstijd. Een andere bestemming is het spookdorp Húsavík, waarvan het kerkhof geleidelijk wordt opgeslokt door de zee.
• Dankzij de bemande hutten in Breiðavík, Húsavík en Loðmundarfjörður zijn ook meerdaagse rondtochten over goed gemarkeerde, brede paden door de bergen mogelijk. Alternatief kun je ook een tweedaagse tocht van Bakkagerði via Loðmundarfjörður naar Seyðisfjörður maken.

5. Jökulsárgljúfur (Nationaal park Vatnajökull)

De Verenigde Staten hebben de Grand Canyon, het IJslandse pendant is de Jökulsárgljúfur, een 100 meter diepe kloof in het noordoosten, uitgesleten door de gletsjerrivier Jökulsá á Fjöllum. Ook Jökulsárgljúfur was aanvankelijk een zelfstandig nationaal park, voordat het in 2008 (net als Skaftafell) werd opgenomen in het Nationaal park Vatnajökull. De kloof van de Jökulsá is de ‘rode draad’ van het gebied, niet minder spectaculair is de nabije hoefijzervormige kloof van Ásbyrgi, een drooggevallen arm van de Jökulsá, die hier ooit een 100 meter hoge waterval vormde. Die is al lang drooggevallen, maar niet getreurd, de watervallen in de Jökulsárgljúfur zijn niet minder spectaculair. Eentje, de Dettifoss, geldt als de ‘Europese Niagara’. Voor wandelaars biedt het gebied een groot aantal uitstekend gemarkeerde en bewegwijzerde paden. Overnachten kun je enkel op drie campings: in Ásbyrgi (groot, modern en druk), in Vesturdalur (eenvoudige natuurcamping met stromend water en toiletten, heerlijk gelegen tussen berkenbosjes) en in Dettifoss (kale vlakte tussen lavavelden zonder enige beschutting of comfort).

Wandelroutes Jökulsárgljúfur

• Een paar suggesties voor dagtochten: vrij eenvoudig is de rondwandeling langs de hoefijzervormige kloof van Ásbyrgi en Jökulsárgljúfur (3,5 uur, blauw). Een leuk alternatief is een rondje langs de grillige basalttorens (blootgelegde vulkaanpijpen) van Hljóðaklettar (2 uur, rood). Ook de watervallen Dettifoss en Hafragilsfoss verbindt een pittige (zwarte) rondwandeling (4 uur). Deze relatief weinig gefrequenteerde route, die hier en daar langs diepe afgronden leidt, is niet geschikt voor mensen met hoogtevrees.
• Populair is ook de tweedaagse tocht langs de kloof Jökulsárgljúfur van Ásbyrgi naar Dettifoss. Onderweg overnacht je op de camping in Vesturdalur. Een schitterende tocht langs diepe kloven, spectaculaire watervallen, grillige basaltformaties en groene oases met sprankelende beekjes en een weelderige vegetatie.

Lees ook: Wandelroute Vatnajökull National Park, 2014

6. Mývatn

Toen God de wereld had geschapen, keek hij vanuit zijn luie zetel tevreden naar zijn werk. De duivel daarentegen was not amused! Toen hij zag hoe mooi de wereld was geworden, ging hij helemaal door het lint – en probeerde al dat moois uit te vagen door tegen de zon te plassen. Zijn poging liep op een sisser af, maar uit de urine van de duivel ontstond volgens de legende het Mývatn.

Welnu, als het verhaal klopt, dan heeft de duivel dat toch maar mooi geregeld, zou ik zeggen, want het Mývatn, letterlijk ‘muggenmeer,’ is veruit het mooiste meer van IJsland. En dat heeft ook te maken met de grote geologische verscheidenheid: spitse tufkegels, hoekige tafelvulkanen, geweldige explosiekraters, grappige pseudokraters (het lijken net grote molshopen), pikzwarte lavavelden, sissende stoombronnen en kokende modderpoelen zorgen voor een geweldig decor. De omgeving van het meer lijkt wel één groot leerboek over vulkanologie. Het meer zelf is bovendien een paradijs voor ornithologen, nergens broeden in IJsland zoveel verschillende soorten eenden. Maar let op: op windstille zomerdagen wemelt het rond het ‘muggenmeer’ van deze kleine plaaggeesten, die door de locals ook reeds als ‘baardluizen van de duivel’ werden afgeschilderd. Maar dat is weer een ander verhaal...

Wandelroutes Mývatn

• Als je er gaat wandelen, mag je alvast de Hverfjall op je bucketlijst noteren, een reusachtige explosiekrater, die 2.500 jaar geleden is ontstaan. Een breed pad voert vanuit het dorp Reykjahlíð naar de kraterrand, waar je helemaal rond kunt lopen. Onderweg kom je langs de Grjótagjá, een geweldige scheur in de lava, waardoor een hete beek stroomt, bekend geworden door de opnames van de tv-serie ‘Game of Thrones’.
• Voor liefhebbers van trollen(verhalen) zijn er de nabije Dimmuborgir, letterlijk de ‘donkere steden’. Vooral bij nevel hangt een waas van geheimzinnigheid over deze chaos van enorme rotstorens, ontstaan toen het dak van een gestold lavameer naar beneden donderde. Door de Dimmuborgir lopen diverse paden, eentje loopt door naar de Hverfjall.
• Een forse rondwandeling (10 uur) met Reykjahlíð als uitgangspunt brengt je naar de ‘kookpotten van Lucifer’ in Hverarönd en Leirhnjúkur (bij Krafla), twee geothermische gebieden met talloze kokende modderpoelen en solfataren. Ook korte rondwandelingen door de vulkanisch actieve gebieden van Hverarönd en Leirhnjúkur, rond het kratermeer Víti, naar de uitzichttop Vindbelgjarfjall of langs de pseudokraters van Skútustaðir behoren tot de mogelijkheden.

7. Askja

Toen de NASA wereldwijd op zoek ging naar een gebied dat qua geologie het dichtst aanleunde bij de maan, kwam ze ten slotte in het hart van IJsland terecht. Twee keer, in 1965 en 1967, trokken Armstrong & co naar het vulkaangebied van de Askja, waar ze een crashcursus vulkanologie kregen. De geweldige caldera van de Askja ligt in het zuiden van de Ódáðahraun, een onmetelijke lavawoestenij, sporadisch onderbroken door tufkegels, schildvulkanen of tafelvulkanen zoals de Herðubreið. Een oerlandschap, dat indruk maakt door zijn enorme dimensies en gevoel van leegte, alleen bereikbaar met jeeps en 4WD-bussen. Info: www.myvatntours.is

Wandelaars starten er in de regel vanuit Herðubreiðarlindir of Dreki. Op beide plekken is een bemande hut en een kampeerterrein.

Wandelroutes Askja

• Een klassieke, maar pittige rondwandeling brengt je vanuit Dreki via het calderameer Öskjuvatn naar de explosiekrater Víti. In het lauwwarme kratermeer van Víti kun je zelfs baden, in het ijskoude water van het Öskjuvatn kun je dat maar beter niet doen! De rondwandeling is sterk af te raden bij slecht zicht en/of harde wind (6-7 uur).
• Op de ervaren trekker wacht een meerdaagse huttentocht langs de Askja Trail – in het IJslands Öskjuvegur. Deze voert in vijf etappes van Herðubreiðarlindir via Dreki naar het Mývatn of naar Svartárkot (Bárðardalur). De tocht vereist een goede conditie en doorzettingsvermogen, want de etappes zijn best lang. De route is volledig gemarkeerd, maar de markeringen staan soms ver uiteen. In de hoge delen van de route wordt dit bij slecht zicht spannend, zodat ervaring met kaart en kompas/gps vereist is. Op de hoogste delen (ca. 1.300 m) ligt het hele jaar door sneeuw, sneeuwval is ook hartje zomer niet ongewoon. De hutten van Dreki en Herðubreiðarlindir zijn bemand, de overige niet. Bij de hutten kun je ook kamperen, al is dat niet overal mogelijk (lavavelden!). De route voert door kurkdroge woestijngebieden (neem steeds genoeg water vanaf de hutten mee voor de hele etappe), waar je soms dagenlang geen mens ontmoet. Bij harde wind dreigen in de woestijn ook stevige zandstormen...

8. Kerlingarfjöll

Wanneer kinderen bergen tekenen, dan zien die er meestal uit zoals de Kerlingarfjöll: spitse driehoeken met een plak sneeuw op de top. Tot 2000 was dit ruige berggebied in het westelijke binnenland in de eerste plaats een populair zomerskioord. De liften zijn intussen al lang verdwenen, alleen de skihutten staan er nog. En daarvan profiteren vandaag wandelaars, die zich soms wel eens afvragen of ze al dan niet in Landmannalaugar zijn beland. De grillige, kleurrijke ryolietbergen, de diepe kloven, de hete bronnen en solfataren zien er vertrouwd uit. Wat het gebied onderscheidt, zijn de gletsjers, die voor een schril contrast zorgen. Daarnaast zijn de Kerlingarfjöll een pak rustiger dan Landmannalaugar. Nog…

Wandelroutes Kerlingarfjöll

• De Kerlingarfjöll bieden diverse wandelmogelijkheden met wisselende moeilijkheidsgraad en markering. Een vrij eenvoudige dagtocht brengt je naar de vallei Hveradalir (gemarkeerd, duidelijke paden, die soms glibberig kunnen zijn). Veel zwaarder, maar nog veel spectaculairder is de tocht over de toppen van Fannborg, Snækollur, Snót en Loðmundur (6-7 uur, hoogteverschil 1.300 m, niet voor mensen met hoogtevrees!). Gigantische uitzichten gegarandeerd: op mooie dagen herken je zelfs de west- en de noordkust.
• Ook een meerdaagse rondtocht is mogelijk. De met paaltjes gemarkeerde Hringbraut – letterlijk ‘rondwandeling’ – voert in drie dagen deels rond, deels dwars door het massief. De moeilijkheidsgraad is vrij hoog, de hoogteverschillen zijn vooral op de slotetappe aanzienlijk. Er is meestal geen pad, je moet verschillende rivieren doorwaden en de paaltjes staan soms ver uiteen, wat in hogere delen bij mist niet ongevaarlijk is (ervaring met kaart en kompas/gps is onontbeerlijk!). Langs het traject zijn er onbemande hutten met wisselend comfort. Een prachtige, afwisselende tocht voor ervaren bergwandelaars, die goed kunnen navigeren!

9. Hornstrandir

Hornstrandir is een droombestemming voor doorgewinterde bergwandelaars. Wie het afgelegen schiereiland in het uiterste noordwesten van IJsland vandaag bezoekt, kan zich wellicht niet voorstellen dat hier ooit honderden mensen leefden. Verspreid over de hele kustlijn lagen niet alleen vele boerderijen, maar ook vissersdorpen en schooltjes. Sinds de jaren 1950 is het gebied geheel verlaten. In 1975 werd Hornstrandir een natuurreservaat. Wegen zijn er niet, alleen (met steenmannetjes gemarkeerde) paden, die over ruige hoogten en langs steile klippen slingeren. Er zijn maar weinig overnachtingsmogelijkheden, bijvoorbeeld in een oude vuurtoren (Hornbjargsviti) of in het voormalige huis van de dokter (Hesteyri). Meestal moet je dus wildkamperen (in de kleine rode reddingshutten mag je officieel niet overnachten). Proviand voor de hele tocht moet worden meegenomen, onderweg is niets te koop.

Het gebied bestaat uit een hoog, stenig plateau, doorsneden door diepe fjorden. In het centrum ligt de Drangajökull, de enige ijskap van de Westfjorden. De meeste wandelaars kiezen hun route zo dat ze van inham naar inham lopen. Onderweg wisselen zand- of kiezelstranden met smalle paden langs loodrechte klippen, waar hoogtevrees niet van pas komt. Mist of laaghangende bewolking is frequent en kan de oriëntatie op de plateaus bemoeilijken, vooral wanneer de markeringen onder de sneeuw verborgen liggen. Een uitdaging vormen ook de ijskoude (gletsjer)rivieren die je moet doorwaden. Een getijtafel is handig: sommige kusttrajecten zijn enkel bij laag tij begaanbaar. Op het schiereiland is meestal geen mobiel bereik. En gemakkelijk te bereiken is het ook niet, je komt er alleen met de veerboot vanuit Ísafjörður.

10. Snæfellsnes

Heb je als kind ook genoten van Jule Verne’s ‘Reis naar het middelpunt van de aarde’? Dan herinner je je wellicht nog dat de protagonisten hun avontuurlijke reis begonnen via de krater van de vulkaan Sneffels, letterlijk de ‘sneeuwberg’. Hoe ze hem dat lapten laten we even terzijde, maar die vulkaan, de Snæfellsjökull, bestaat wel degelijk. Op mooie dagen herken je zijn sneeuwwitte kruin, aan de uiterste westpunt van het schiereiland Snæfellsnes, zelfs vanaf Reykjavík – op een afstand van 120 kilometer.

Wandelaars kunnen op Snæfellsnes kiezen uit een brede waaier van tochten naar ruige vulkanen en langs wilde kusten met grillige rotsen en vogelkoloniën.

Wandelroutes Snæfellsnes

• Een klassieker is de eenvoudige kustwandeling van Arnarstapi naar Hellnar (2 uur), een tocht langs grillige rotsformaties en grote koloniën van noordse sterns en drieteenmeeuwen. Relatief eenvoudig is ook de beklimming van de Bjarnarhafnarfjall, een panoramatop ten westen van Stykkishólmur (geen pad of markeringen). Mooie alternatieven zijn Drápuhlíðarfjall en Eyrarfjall (ook eenvoudig, geen pad/markeringen). Een stevige uitdaging voor ervaren bergwandelaars is de beklimming van de Kirkjufell (3 uur, niet voor mensen met hoogtevrees), de ‘huisberg’ van het vissersdorp Grundarfjörður aan de noordkust. Maak deze tocht echter alleen bij stabiel en droog weer! Sommige stukken voeren langs gevaarlijke afgronden en zijn met touwen beveiligd. Uitglijden is hier ontzettend gevaarlijk!
• De Snæfellsjökull is alleen te beklimmen met een berggids of voor ervaren alpinisten met passende uitrusting, omdat je over een gletsjer moet (gevaarlijke spleten!).

Lees ook: Wandelen op Ijsland