Feit of Fabel #11: Licht trekt muggen aan
In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn.
Op zoek naar bloed
Volgens Dr. Sander Koenraadt, Universitair hoofddocent Medische & Veterinaire Entomologie, is het verhaal dat muggen op licht afkomen misschien wel het meest hardnekkige misverstand dat rondzingt over dit insect. ‘Het is een fabel. Als je op een zomeravond voor je tent zit met een lamp aan, dan komen daar weliswaar allerlei insecten op af. Dus ook muggen. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld motten, langpootmuggen en bepaalde kevers, zijn steekmuggen niet geïnteresseerd in licht.’
Wat ze wél aantrekt, zegt Koenraadt, is geur. Lichaamsgeur. ‘In eerste instantie reageren muggen op de koolstofdioxide die je uitblaast. Dat maakt ze alert. Muggen pikken die koolstofdioxide (CO2) op en denken, hé, iets warmbloedigs. Een warmbloedige, mens of dier, betekent namelijk dat er bloed te halen valt en dat is nu net waar muggen naar op zoek zijn. Want dat bloed, of eigenlijk de eiwitten in dat bloed, gebruiken ze om hun eitjes te voeden. Dat is ook meteen de reden dat alleen vrouwtjesmuggen steken.’
Lichaamsgeur
Een belangrijke vraag die zich onmiddellijk opdringt: waarom valt de ene mens meer in de smaak bij muggen dan de andere? We kennen namelijk allemaal de verhalen waarbij je naast elkaar in bed ligt en je partner puntgaaf de nacht doorkomt terwijl jij er de volgende dag uitziet of je in een veld met brandnetels én cactussen hebt gelegen.
Koenraadt: ‘Het eerlijke antwoord is: we weten het niet. Wat we wél weten is dat de samenstelling van lichaamsgeur belangrijk is voor een mug. Die lichaamsgeur wordt gevormd uit zweet en andere stoffen op de huid door allerlei bacteriën. Nu, de ene persoon is simpel gezegd smakelijker voor een mug dan de andere. We denken, maar dat is echt een vermoeden, dat iemand met een voor de mug aantrekkelijke lichaamsgeur een betere kwaliteit bloed heeft. Of in ieder geval een kwaliteit bloed waarvan de mug denkt: die moet ik hebben voor de beste of meeste eitjes.’
Muggen zijn niet doof
Als je nu denkt: ik ga me voortaan gewoon héél goed wassen voordat ik m’n bed (of slaapzak) induik, dan werkt dat maar een klein beetje. Goed schrobben en wassen helpt maar even, zegt Koenraadt. Wat wel bekend is, is dat vers zweet minder aantrekkelijk is dan oud zweet. In oud zweet zitten namelijk meer bacteriën en daarmee is de kans dus groter dat een mug interesse in je heeft.
Overigens hebben ze in Wageningen inmiddels uitgezocht dat de huid van de mens meer dan 300 verschillende soorten geuren produceert. Van een aantal van die stoffen weten wetenschappers inmiddels dat muggen er dol op zijn, maar nog niet van allemaal. Als je exact zou weten welke lichaamsgeuren favoriet zijn bij muggen, dan zou je die geuren kunnen nabootsen in een val en heb je een groot deel van het ‘steekprobleem’ opgelost.
Helaas is het nog niet zover en moeten we het nog even doen met opgevouwen kranten, kussens, vliegenmeppers, bolletjes sokken of opgerolde T-shirts om muggen van het lijf te houden. Smeren met een muggenmiddel dat DEET (of een alternatief) bevat helpt uiteraard ook. De reden: die lucht maskeert de lichaamsgeur waar de mug naar op zoek is. Wat zeker niet helpt volgens Koenraadt: stekkers die een geluid produceren waar muggen massaal van op de vlucht zouden slaan. ‘Muggen zijn overigens niet doof, zoals wel eens wordt beweerd, ze hebben zelfs een gehoororgaan, het orgaan van Johnston. Alleen zijn ze niet gevoelig voor de ultrasone geluiden die deze apparaatjes produceren.’
Conclusie
Fabel.
Een partner die je toeschreeuwt dat je (nondeju!) de lichten uit moet doen omdat er anders muggen binnenkomen, kun je vanaf nu meteen de mond snoeren. Muggen hebben geen interesse in licht (ze zijn bijna blind zelfs) maar des te meer in lichaamsgeur. Terugschreeuwen: ‘Ga jij je eerst maar eens goed wassen’ is een kortstondige oplossing en waarschijnlijk het einde van je relatie. Niet doen dus.
Stuur je eigen Feit of Fabel in
In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn. Heb je zelf een Feit of Fabel: stuur hem naar info@oppad.nl.
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
