Feit of Fabel #8: Bergschoenen vallen na jaren ongebruikt uit elkaar

Hydrolyse

We belden met Willem van Dalen van de gerenommeerde speciaalschoenmakerij Cambreur in het Drentse Elim. Ook hij bevestigt het verhaal. “Het uiteenvallen of verkruimelen van het materiaal van de tussenzool noemen we hydrolyse. Dit is het gevolg van het verouderingsproces of degradatie van het materiaal waaruit die tussenzool bestaat. Meestal is dit van (T)PU wat staat voor (Thermoplastische) PolyUrethaan. Een synthetisch materiaal dat prima dempt en dus de schokken goed opvangt. Vaak gebeurt dat uiteenvallen na een jaar of zes tot acht. Maar eerder komt ook wel voor. Ook zie je dit verschijnsel wel eens bij schoenen die veel met zuur in aanraking zijn geweest. Vooral mest is berucht.”

De levensduur van de tussenzool

Het klopt dus! Tussenzolen kunnen uiteen vallen (verkruimelen) waardoor de onderzool spontaan loslaat. Alleen is de vraag: waarom gebeurt dit als schoenen lange tijd niet worden gebruikt, zoals schoenenfabrikanten wel eens beweren? “Dat is een onzinverhaal”, zegt Willem. “Tussenzolen hebben nu eenmaal een bepaalde levensduur. Dat verouderen is een natuurlijk proces. Maar, en nu komt het, wie zijn schoenen regelmatig gebruikt, bereikt die levensduur vaak niet. De onderzool is voor die tijd meestal al versleten. Bergwandelaars kopen dan óf nieuwe schoenen óf komen bij ons en laten de onderzool en tussenzool vervangen. Het moment van uiteenvallen van de tussenzool wordt simpelweg nooit gehaald!
Maar stel dat je je schoenen tien jaar geleden kocht en ze vervolgens vijf jaar op zolder of in de kelder hebt laten staan. Dan kan het misgaan als je ze opeens weer aantrekt. Dat heeft echter niets te maken met het feit dat ze jarenlang ongebruikt in een warme kelder of op zolder hebben gestaan. De levensduur van de tussenzool is zeer waarschijnlijk verstreken.”

Overigens komt hydrolyse voor bij alle bekende merken schoenen, dus niet specifiek bij één merk. Willem: “Tussenzolen gemaakt van E.V.A. (Ethyl Vinyl Acetaat) hebben hier geen last van. Die hebben echter weer het nadeel dat ze na jaren van gebruik dunner worden, waardoor de demping vermindert. E.V.A. kan wél een goede oplossing zijn bij gebruik in een zuurrijke omgeving.”

Koop bij een speciaalzaak

“Wil je nog een mooie anekdote horen?”, vraagt Willem. “Ooit kwam er een klant bij ons die voor € 100,- bergschoenen op marktplaats had gekocht. Een koopje, dacht hij, want die schoenen zagen er als nieuw uit. Maar hij had er nog geen 50 meter op gelopen of de hele zool lag eraf. Waarschijnlijk stonden die schoenen dus jarenlang ongebruikt in de kast en was de levensduur van de tussenzool verstreken. We hebben er alsnog een nieuwe tussenzool en Vibramzool onder gezet. Voor dat geld had hij bijna beter nieuwe schoenen kunnen kopen.”

“Wat ik ermee wil zeggen”, gaat Willem verder, “is dat je niet altijd kunt vertrouwen op het uiterlijk van de schoen. Koop daarom altijd bergschoenen bij een speciaalzaak met een grote omloopsnelheid, dan weet je zeker dat een schoen niet al jaren op de plank staat. Mijn eigen voorraad tussenzolen is ook beperkt. Ik gebruik dus nooit tussenzolen waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.”

Conclusie

Feit. Tussenzolen van bergschoenen kunnen uiteenvallen waardoor de onderzool loslaat. Dat uiteenvallen, of hydrolyse met een duur woord, heeft echter niets te maken met het feit dat schoenen ongebruikt in een kast of kelder staan. Tussenzolen hebben nu eenmaal een bepaalde levensduur, of ze nu gebruikt worden of ongebruikt thuis staan.

Stuur je eigen Feit of Fabel in

In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn. Heb je zelf een Feit of Fabel: stuur hem naar info@oppad.nl.