Feit of Fabel #7: Wandelstokken beïnvloeden het balansgevoel

Vergelijk het met een kniebrace

We legden de kwestie voor aan prof. dr. Maria Hopman, hoogleraar Integratieve Fysiologie aan het Radboud UMC in Nijmegen. “Er is nauwelijks onderzoek naar gedaan”, zegt ze aan de telefoon, “want dan zou je twee groepen wandelaars jarenlang moeten volgen en onderzoeken wat stokken doen met het balansgevoel. Tijdrovend en lastig. Maar als je naar nordic walking kijkt, zie dat de stokken juist een extra prikkel toevoegen omdat ook je armen en romp meebewegen. Dat bewegen met een hogere intensiteit is natuurlijk winst.
In de bergen is dit echter een ander verhaal. Het gebruik van stokken zorgt er dan voor dat je romp juist minder meedoet. Daardoor verwaarloos je je balans en stabiliteit een beetje. Vergelijk het met een kniebrace: de spieren rondom je knie doen minder mee omdat de brace die taak overneemt.”

Met stokken door de bergen lopen, heeft dus een negatieve invloed op de balans en stabiliteit van het lichaam, denkt Hopman. “Maar hoe vaak lopen Nederlanders nu in de bergen? Twee weken per jaar hooguit? Dan zijn stokken juist een fijn hulpmiddel. We kunnen nu eenmaal geen stabiliteit en evenwichtsgevoel trainen in een bergachtige omgeving. Zwitsers wel!”

Er waait een nieuwe wind

We leggen de kwestie ook voor aan Harald Swen, coördinator veiligheid van de NKBV. Zijn schriftelijke reactie laat weinig ruimte voor twijfel: “Dertig jaar geleden was er veel weerstand tegen wandelstokken. Met name in het Duitstalige spraakgebied was men aartsconservatief en tegen alle vormen van vernieuwing. De eerste mensen die in de zomer met stokken liepen, werden zelfs uitgelachen. Uiteindelijk zijn zij degenen die het laatst lachten, want hun gewrichten zijn het minst versleten. Tegenwoordig waait een nieuwe wind en zijn wandelstokken al lang en breed geaccepteerd. Wie nu nog durft te beweren dat stokken onzin zijn, is ziende blind.”

Een goede instructie

Ondanks die nieuwe wind die er waait, sjouwen er volgens de Zwitserse vrienden van Stephan blijkbaar nog steeds veel ouderen zonder wandelstokken door de bergen. Waarom? We zoeken contact met Jasper Kamerling (33), een Nederlandse fysiotherapeut in het Zwitserse Luzern en zelf ook een begenadigd alpinist.

“De eerste de beste (oude) Zwitser die ik ernaar vroeg, zegt dat hij inderdaad geen stokken gebruikt bij een wandeling naar een hut. Deze man is bij mij in behandeling voor artroseklachten aan de knie. Hij vertelt dat bij zeer steile technische passages stokken eerder onhandig zijn. Bij lange tochten door het dal denkt hij dat stokken misschien wel verstandig zijn. Toch kiest hij daar niet voor.

Het bevestigt mijn hypothese dat oudere Zwitsers waarschijnlijk conservatief zijn. De man in het voorbeeld is ondanks zijn matige knieën blijkbaar niet over te halen om stokken te gebruiken. Een goede instructie van het gebruik en een verhaal over de voordelen die het heeft, zou ook oudere Zwitsers kunnen overtuigen. Want ik geloof dat stokken vooral bij lange en moeilijke afdalingen zeker bruikbaar zijn. De belasting op de knieën is dan hoog. Maar tegelijkertijd verbeter je wel je looptechniek en stabiliteit door géén stokken te gebruiken. Dat weten ouderen ook en daardoor zijn het zulke goede wandelaars.”

Conclusie

Feit én Fabel. We hebben te maken met een gelijkspel tussen Feit en Fabel. Wandelstokken helpen duidelijk wel om vooral de knieën te ontlasten. Tegelijkertijd is ‘stokloos’ lopen beter voor de stabiliteit van het lichaam. Maar Nederlanders lopen zo weinig in de bergen dat het gebruik van stokken verdedigbaar is.

Veel oudere Zwitsers gebruiken waarschijnlijk uit conservatieve overwegingen nooit stokken. Waren ze in deze tijd geboren, dan hadden ze zeer waarschijnlijk een andere afweging gemaakt.  

Stuur je eigen Feit of Fabel in

In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn. Heb je zelf een Feit of Fabel: stuur hem naar info@oppad.nl.