Feit of Fabel #6: Trek tijdens een pauze nooit je wandelschoenen uit

Het is aan lezer Stephan van der Voort te danken dat bovenstaande netelige kwestie hoog op de agenda kwam. Hij schreef: ‘Vaak horen we dat je tijdens een rustpauze je wandelschoenen aan moet houden om opzwellen van je voeten te voorkomen. Wij trekken ze juist wel altijd uit. Zeker bij warm weer vinden we het erg prettig. Volgens ons is het een fabel.’

Uiteraard doken we er vol in, maar deze keer is het antwoord niet zo eenvoudig. Dat voeten kunnen opzwellen is in ieder geval géén fabel. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Medische (spataderen, hart- en vaatproblemen en diabetes), overgewicht, medicijngebruik, te kleine schoenen… Zeker is ook dat je aderen, dus ook die in je voeten, bij warmte meer opzwellen dan bij koude. Maar tegelijkertijd is het ook zo dat de ene persoon er meer last van heeft dan de ander. Voorzichtige conclusie: het lijkt vooral een persoonlijke zaak of je tijdens een pauze je schoenen uit moet trekken.

We vragen het de experts

We belden met Amy Dekker, Beleidsmedewerker van de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP). Ze bevestigt onze bevindingen: ‘Ik kan hier moeilijk een eenduidig antwoord op geven, omdat de praktijk leert dat iedereen iets anders als prettig ervaart. Voeten zwellen bij de ene wandelaar inderdaad meer op dan bij de ander. Als je weinig last hebt van zwelling, zul je ook minder hinder ondervinden. Zwellen je voeten juist wel erg op, dan gaat ook het aantrekken van je schoenen na een pauze moeizamer. In dat  geval kun je je schoenen beter aanhouden.’

Hoe werkt dat nu eigenlijk, opzwellende voeten? Bianca Smulders van Smulders Podotherapie in Waalwijk legt het uit. ´Bij warm weer wordt je lichaam ook warmer. Die warmte wil je lichaam kwijt en dat doet het door je aderen te verwijden. Oók de aderen in het onderlichaam. Het gevolg is dat er meer bloed wordt aangevoerd naar je voeten, enkels en benen. Dat bloed moet echter ook weer terug naar je hart. Als de bloedvaten in je benen dat niet naar behoren doen, heb je kans op oedeem, ook wel vochtophoping of waterzucht genoemd. Door de zwaartekracht zakt het overtollige vocht naar beneden en hoopt zich vooral op in je onderlichaam. Gevolg: gezwollen voeten, enkels en soms ook opgezette benen.´

Tips tegen opzwellende voeten

Resumé: de ene wandelaar heeft meer last van opgezwollen voeten dan de ander. Stephan behoort waarschijnlijk tot de geluksvogels wiens voeten niet of nauwelijks uitzetten. Voor hem voelt een pauze zonder schoenen als een massage op een goudgeel bountystrand in de Maldiven. Of hij loopt nooit in warm weer, dat kan natuurlijk ook. Voor wandelaars die juist wel veel last hebben van uitdijende voeten kan een pauze een ware marteling zijn als de schoenen vervolgens weer aan moeten. Behoor jij tot die laatste categorie? Dan kunnen onderstaande tips het wandelen wellicht wat dragelijker maken:

•  Koop je schoenen een maatje groter wanneer je last heb van opzwellende voeten
• Loop schoenen, veel, vaak en lang in
• Draag dunne sokken (eventueel met Coolmax) zodat je voeten niet te warm worden
• Gebruik eventueel compressiesokken om zwelling te voorkomen
• Lucht je voeten regelmatig of koel ze in een beekje
• Ga lekker even met de pootjes omhoog tijdens een pauze
• Wandel niet bij te hoge temperaturen
• Als het toch warm weer is: drink veel
• Masseer je voeten tijdens een pauze
• Gebruik een goede voetencrème zoals Gehwol
• Probeer eens een lage (trailrunning)schoen
• Zit niet te lang stil tijdens een pauze (beweging zorgt voor bloedtoevoer)
• Gebruik niet te veel zout (zout zorgt voor extra vochtophoping)

Conclusie

Feit én Fabel. Het klopt dat je voeten op kunnen zwellen tijdens het wandelen. Maar in welke mate is bij iedere wandelaar anders. Of je je schoenen moet uittrekken, is vooral een persoonlijke kwestie. De ene wandelaar voelt zich ‘schoenloos’ als herboren, de ander vindt het juist hinderlijk en houdt de schoenen liever aan. Er is geen ‘goed’ of ‘fout’….

Stuur je eigen Feit of Fabel in

In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn. Heb je zelf een Feit of Fabel: stuur hem naar info@oppad.nl.