Huttentocht in Tessin (Ticino)

Bekijk onze korte sfeervideo van de tocht:

Korte impressie van het gebied

Van noord naar zuid is Ticino hemelsbreed minder dan honderd kilometer, maar daarbinnen zijn de verschillen groot. In het noorden liggen hoge bergen met diepe dalen. Hoogste berg is de Rheinwaldhorn met 3402 meter. In het zuiden heerst een mediterraan klimaat en groeien palmen aan de oever van het 193 meter hoog gelegen Lago Maggiore. Hier is het landschap meer heuvelachtig en worden de hoogste bergen ingekerfd door submediterrane dalen. De scherpe kantjes zijn er hier af.
Dwars door Ticino loopt een geologische scheiding, de zogenaamde Insubrische lijn. Ten noorden ervan liggen bergen die deel uitmaken van de centrale Alpen. Zeg maar het hart van de Alpen, waar de hoogste bergtoppen liggen en het gesteente graniet is, dat zich diep onder de aarde heeft gevormd. Ticino heeft een eigen specifieke granietsoort dat bekend staat als 'Tessiner gneiss'. Het is hard, maar ook makkelijk te splitsen met veel mineralen als glimmers, veldspaat en kwarts en dat maakt Ticino interessant voor kristalzoekers en mineralogen. Omdat graniet geen water doorlaat, zijn de bergmeertjes kenmerkend voor dit type gebergte, en die paseer je dan ook regelmatig tijdens de hier beschreven tocht.
Ten zuiden van de Insubrische lijn ligt kalkgebergte, dat veel zachter en poreuzer is dan graniet. Kenmerkend hiervoor zijn juist de afwezigheid van bergmeren, de sterke erosie en aanwezigheid van grotten.

De huttentocht

Vijfdaagse huttentocht langs de bovenste randen van de Leventinavallei. De beklimming van de hoogste top van Ticino, de 3072 meter hoge Campo Tencia (de hoogste top die volledig binnen Ticino ligt) is optioneel.

Zwaarte en moeilijkheidsgraad

Middelzwaar voor ­ervaren bergwandelaars met goede conditie, anders pittig.
T2 - T4 ­volgens het Zwitserse systeem van moeilijkheidsgraadaanduiding. Voor meer informatie hierover klik hier. Tredzekerheid noodzakelijk. Soms padloos terrein, veel puinvelden. Beklimming Campo Tencia (optioneel) bevat geëxponeerde stukken.

Beste tijd

In Tessin schijnt de zon vaker dan in de rest van Zwitserland en toch valt er veel meer regen (jaarlijks circa 3000 mm) dan in Zürich (circa 1100 mm). In Ticino komt de regen meestal met bakken uit de hemel. Vanaf half juli zijn de passen meestal sneeuwvrij genoeg om de routes te kunnen lopen zonder stijgijzers en pickel. Wie het graag hogerop zoekt, moet óf stijgijzers en pickel meenemen (en daarmee weten om te gaan), óf wat later in het jaar gaan, in augustus of begin september. Vanaf half september kan de eerste sneeuw alweer vallen. En als je pech hebt, heb je de hele zomer pickel en/of stijgijzers nodig.
Check de openingstijden van de berghutten, die kunnen verschillen.

Navigeren

Routes zijn gemarkeerd*. Kaart en kompas en ervaring daarmee zijn noodzakelijk om je weg te kunnen vinden. Gps ter aanvulling is handig. Wij kochten ter plaatse de volgende wandelkaarten:

• Trekking Trails Alta Vallemaggia, 1:25.000, uitg. Quadraconcept. Deze kaart beslaat het grootste deel van de route.
• Trekking Trails Valle Verzasca, 1:25.000, uitg. Quadraconcept.

De kaarten zijn ter plaatse verkrijgbaar bij VVV's. Info: Vallemaggia Turismo.

• Blauw/wit staat voor: Alpien bergpad met alpiene gevaren. Soms klimmen tot tweede graad en gletsjeroversteken. Alpiene uitrusting noodzakelijk. Aan de punt van de bekende gele wandelbordjes kun je zien hoe de markering is: is het bordje helemaal geel, dan is het een Wanderweg (een wandelpad). Is de punt wit-rood-wit, dan is het een Bergwanderweg, en is de punt wit-blauw-wit, dan is het oppassen geblazen: Alpine Route. Het verschil in moeilijkheidsgraad tussen de ene rood/witte route en de andere kan groot zijn. Datzelfde geldt nog veel meer voor de blauw/wit gemarkeerde routes.

Overnachten

In rifugios, berghutten. Laatste nacht bivakkeerden wij in het wild, maar er zijn genoeg hutten om dat niet te hoeven. Wij overnachtten in de volgende hutten:
Dag 1:
Rifugio Garzonera (1973 m)
Een onbemande hut met een groot aantal bedden, fornuis, servies, potten en patten, open haard en elektriciteit. Reserveren verplicht.
t. (+41) 91 868 11 77, garzonera@gmail.com, klik hier voor de website.
Dag 2:
Capanna Leit (2257 m)
Berghut met vijftig bedden. Bemand van juli tot midden oktober. T. (+41) (0)91 868 19 20, leit@satmendrisio.ch, klik hier voor de website.

Dag 3:
Capanna Campo Tencia (2140 m)
Berghut met tachtig bedden. Bemand van mei tot september. T.: (+41) (0)91 867 15 44, campotencia@ticino.com, klik hier voor de website.
Dag 4:
Wij bivakkeerden in het wild. Onze bivaklocatie: Alpe Gardiscio, 2671 m, coördinaat: N 46° 25.568’ E 8° 44.593’. Voor een informatief artikel en video op deze locatie over 'bivakkeren in de bergen', klik hier.
Alternatieve berghutten in het verlengde van de route zijn Rifugio Alpe Sponda (1997 m), of Rifugio Barone (2172 m).

Voor meer achtergrondinformatie over berghutten en waar je op moet letten als je een huttentocht plant, lees en bekijk dan onze pagina over 'wat en hoe in een berghut', inclusief how to-video.

Eten en drinken

De meeste hutten zijn onbemand of alleen in het weekend bemand. Wijn, bier en frisdrank zijn vaak aanwezig, eten meestal niet. Je moet soms voor enkele dagen eten meesjouwen. In vrijwel alle dorpen is een winkeltje. Drinkwater in alle hutten, bij de vele drinkbakken in de dorpen en bij sommige boerderijen. Het water in Tessin is normaal zo zuiver dat het de kwaliteit van mineraalwater in flessen overtreft. Maar let op: bij extreme regenval kan er verontreinigd oppervlaktewater dat niet op natuurlijke wijze door aardlagen gezuiverd is in de waterreservoirs stromen.

ERNAARTOE

Auto: Airolo ligt op 880 kilometer van Utrecht.
Trein: Amsterdam – Basel SBB – Airolo dagtrein 08.04 – 18.00, 2 keer overstappen. Nachttrein: 20.31 – 10.00, 1 keer overstappen. Enkele reis va € 58 p.p. Datum informatie: februari 2013.
Vliegtuig: Dagelijks 4 rechtstreekse vluchten met Swiss (Swiss International Air Lines) van Amsterdam naar Zürich, met overstap naar Lugano. Informatie en reservering: www.swiss.com. Doorreis per trein vanaf luchthaven Zürich-Flughaven naar hoofdstation in de stad (reistijd ca. 10 minuten). Dienstregelingen: www.sbb.ch. Reistijd vanaf Zürich-Flughafen naar Airolo: 2 uur 13 minuten.
Informatie voordeelpassen: www.swisstravelsystem.com.

Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel. Dé specialist voor internationale treintickets,treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08. Bezoekadres: Breestraat 57, 2311 CJ Leiden en Singel 393 Amsterdam.

Adressen en websites

• Callcenter Zwitserland Toerisme, gratis nummer: 00 800 100 200 30 (Nederlandstalige service, ma-vr), info@myswitzerland.com. Mondelinge informatie, gratis toezending brochures, indien gewenst boekingen.
• www.myswitzerland.com: alle informatie over toeristisch Zwitserland: reizen, regio's, bestemmingen, accommodaties, wandelroutezoeker, enz.
• www.myswitzerland.com/mobiel: gratis iPhone apps, o.a. 32 topwandelingen.
• www.myswitzerland.com/ipad: gratis iPad apps.
• www.switzerlandmobility.ch: iPhone app met routes voor wandelen, fietsen, mountainbiken, skaten en kanoën.
• Regio-informatie via Ticino Turismo, t. (+41) (0)91 825 70 56, info@ticino.ch, www.ticino.ch.
• Federazione Alpinistica Ticinese FAT, c/o Floriano Beffa, CH-6777 Quinto, (091) 866 31 81. E: fbeffa@tinet.ch.
• Weerbericht: 162. Alarmnummer: 112. Nadeel: zij geven de melding door aan de bergredding, boodschappen kunnen vervormd worden.
• Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging KNKBV, Postbus 225, 3440 AE Woerden, (0348) 40 95 21. F: 40 95 34. E: info@nkbv.nl. I: www.nkbv.nl.
• Bergredding: 1414. Tessiner hutten: www.capanneti.ch.

Dag tot dag routebeschrijving

Etappe 1:
Start: Airolo (1120 m). Vanwege slecht weer kozen wij om het beginstuk de kabelbaan te nemen. Anders klim je via Nantes - Alpe Nuova - Cassina di Prato - Pian Taioi naar Rifugio Garzonera (1973 m).
Etappe 2:
Rifugio Garzonera (1973 m) - Lago di Cara (2395 m) - Valle dei Cani - Capanna (berghut) Leit (2257 m).
Etappe 3:
Capanna Leit (2257 m) - de pas tussen Pizzo Varozzeira en P. Lei di Cima (2431 m) - Alpe Lei di Cima - Capanna Campo Tencia (2140 m) - en (0ptioneel) de beklimming van de Campo Tencia (3072). Je rugzak kun je dan eerst achterlaten in de berghut (de capanna).
Etappe 4:
Capanna Campo Tencia (2140 m) - Senda del Ghiacciaio - Passo di Ghiacciaione (2716 m) - Alpe Gardiscio. Hier hebben we een plek gevonden vlak onder de bergkam om te bivakkeren in het wild. Alternatieve hutten in het verlengde van de route, voor het geval je niet wilt bivakkeren, vind je onder het kopje 'ovenachten'  hieronder.
Etappe 5:
Alpe Gardiscio - Rifugio Sponda (1997 m) - afdalen tot in Chironico (786 m). Een zeer lange afdaling van ca. 1850 meter.