Dolomiti di Brenta Trek: huttentocht in de Brenta Dolomieten

Dolomiti di Brenta Trek

Er zijn twee varianten van de Dolomiti di Brenta Trek: Expert en Country. De Expert variant (89 km., min. 5 dagen) is korter, maar een stuk lastiger dan de Country variant (160 km., min. 7 dagen). Zo tref je bij de lastigere variant steilere stukken, is de kans op sneeuwvelden groot en moet je af en toe gebruik maken van een klettersteiguitrusting. Uiteraard ben je vrij om zelf een variant samen te stellen met of zonder klettersteigs onderweg. Beide routes zijn meer dan het aanraden waard. In de Brenta Dolomieten is niet de hoogte het meest indrukwekkend (de hoogste top is de 3.176 m. hoge Cima Tosa), maar de natuur, de ruigheid en de puurheid daarvan. Het is het enige deel van de Dolomieten dat niet door autowegen wordt doorkruist. In de Brenta Dolomieten leven ongeveer dertig bruine beren, maar de kans om er een tegen te komen is erg klein.

Haverwege onze tocht belanden we in de berghut Tomasso Pedrotti, waar een jonge vrouw van halverwege de twintig ons bedient. ‘Dat is Elena Nicolini’ kondigt Stefano, berggids en onze begeleider deze week, ongevraagd aan. ‘Vorig jaar werd ze derde bij de Europees Kampioenschappen ski mountaineering. Deze loodzware sport kun je het beste vergelijken met toerskiën, maar dan in wedstrijdvorm.’ Ze blijkt uit een, onder bergsporters, beroemde familie te komen. Haar vader Franco beklom ooit 82 bergen die hoger zijn dan vierduizend meter in 68 dagen. Als gezin, vader moeder en twee kinderen, runnen ze nu deze berghut. ’s Ochtends serveren ze ontbijt, overdag doen ze meestal een trainingsrondje door de bergen en ’s avonds serveren ze een driegangendiner.

Speeltuin voor bergsporters

De Brenta Dolomieten zijn de ultieme speeltuin voor bergsporters. Niet alleen voor de familie Nicolini, maar ook minder extreme sporters en gewone bergwandelaars weten deze regio al meer dan honderd jaar te vinden. En toch tref je hier geen platgetreden bergpaden of toppen die ook per stoeltjeslift, of zelfs per auto te bereiken zijn. In vijf dagen stippelden we samen met berggids Stefano een pracht van een route samen, een korter alternatief van de Dolomiti di Brenta Trek. Een combinatie van een huttentrektocht met onderweg een aantal van de meest indrukwekkende klettersteigroutes waar dit massief om bekend staat. Het weer werkt mee: na een lange en koude winter schijnt nu de zon alsof hij nog wat in te halen heeft. Toch zijn we meermaals gewaarschuwd: naast de spullen voor de klettersteigroutes vertrekken we niet zonder stijgijzers. Gletsjers en sneeuwvelden zijn nog te hard om ze zonder deze hulpstukken over te steken.

De rugzakken zijn dus vol, maar we hebben er niet minder zin in. Vanuit het mondaine plaatsje Madonna di Campiglio waar hooggehakte dames nog wat moeizaam naar ons bergkloffie kijken, gaat het eerst nog met de auto naar een parkeerplaats. En dan kunnen we vol aan de bak. Het eerste stuk stijgen gaat trapsgewijs. Stefano wandelt rustig, maar consequent door. Casine, de eerste berghut die we tegenkomen, laat hij rechts liggen. Door moeten we. Langzaam dunt het naaldbos uit en pieken er meer en meer grijze toppen op. De eerste sneeuwvelden komen in zicht. ‘Het zijn toch net bevroren golven zo’ mompelt reisgenoot Laurens. Veel tijd voor bewonderende blikken krijgen we niet van Stefano. Dóór! moeten we. Naar de Brentei hut. Daar kunnen we de meeste bagage droppen om vandaag ook nog even de klettersteigroute Bochette Centrali mee te pikken. Misschien wel de mooiste en zeker de meest bekende route in deze regio.

Moeilijk is hij niet, spectaculair zeker wel. Het grootste deel van de route klauteren we door de bergwand. Een smalle richel biedt net voldoende ruimte voor onze voeten. Halverwege passeren we een graat. Eventjes lijken we op koorddansers, maar dan met grijze puntige stenen onder onze voeten en een ijzeren kabel in onze handen. De wereld aan je voeten. Maar opnieuw is daar Stefano. Door moeten we! Er zou wel eens onweer in de lucht kunnen zitten. De voorspelde storm waaide uiteindelijk over.

Snelle Jelle

Onze tweede etappe is er eentje zonder klettersteig, maar als we tijd overhouden kunnen we nog een stukje meepikken van de Senteiri Brentari route. Tijd overhouden kunnen we aan onze Italiaanse gids overlaten. We stampen door een sneeuwveld. Stijgen veel. De omgeving doet me denken aan een maanlandschap. Verlaten. Stenig. Een enkele waterval. In de verte ineens een groepje andere mensen. Vier kleurrijke poppetjes die zich traag voortbewegen. Bergen zover je kunt kijken. Stilte, af en toe doorbroken door het geruis van een steenlawine. Hollandse wolkenluchten. Stefano vertrouwt het niet. Tijd om te lunchen hebben we niet volgens hem. Wat repen houden het energieniveau op pijl. Het weer lijkt op te knappen dus de klimgordel gaat aan en we haken de karabiners aan de staalkabel van de Brentari. Klimmen met een volle rugzak vergt veel kracht. Terwijl we ons een weg omhoog werken langs de ijzeren leidraad betrekt de lucht. Al snel worden we omringd door een grijze wolkenlucht. Stefano twijfelt niet. Afdalen en naar de hut. Snel.

Prachtplek

Eenmaal binnen in Rifugio XII Apostoli worden we warm onthaald door Aldo, de beheerder. Hij is klein van stuk, maar breedgeschouderd en heeft een grote glimlach op zijn gezicht. We zijn meer dan welkom in deze meer dan honderd jaar oude berghut. Aldo is berggids, maar vanwege zijn leeftijd, die hij niet wil verklappen, begeleidt hij voornamelijk nog dagtochten uit ‘zijn’ hut. Over de leeftijd van de hut doet Aldo minder mysterieus. Met de bouw werd in 1907 gestart. Lange tijd had de hut de vorm van een kubus, maar na een verbouwing en flinke renovatie is het nu een rechthoek. De hut is moderne, luxer en heeft een douche gekregen. Gebleven is het uitzicht. Rifugio Xii Apostoli ligt op een prachtplek. Aan de ene kant strekt de Rendena vallei zich uit met daarachter de besneeuwde toppen van de bergen Carè Alto en Presanella. Rondom de hut bevinden zich de grootste gletsjers van de Brenta Dolomieten: Ágola, Pratofiorito en Dodici Apostoli

‘Slowly…’

De volgende ochtend verkennen we ook het vlakbij gelegen kerkje. De in rotsen uitgehouwen ruimte hangt vol foto’s, nepbloemen en gedenkstenen. In 1950 gebeurde er een ongeluk waarbij drie jonge wandelaars uit de omgeving omkwamen. Ter nagedachtenis aan hen werd deze ruimte uitgehouwen in de rotsen. De grote opening die als raam fungeert is in vieren gedeeld door een kruis. Ieder jaar worden hier op de laatste zondag van juli de mensen herdacht die omkwamen in de bergen. Samen met honderden alpinisten en een groot koor wordt er dan een kerkdienst in de open lucht gehouden. Nog flink onder de indruk binden we al vrij snel onze stijgijzers onder. Het sneeuwveld waarover we omhoog moeten ligt in de schaduw en is dus hard en glad als ijs. Stefano gaat voorop. En zelfs hij heeft zijn tempo aangepast. ‘Slowly, slowly and take care please’ mompelt hij af en toe. Eenmaal boven op de Bocchetta dei Due Denti hebben we zelfs even tijd om te zitten. En te genieten van de valleien aan beide zijdes van deze bergkam. De ene kant grijs, stenig en vol sneeuw, aan de andere kant een groen dal met een piepklein rood dak van de berghut Silvio Agostini. Daar gaan we heen. Maar eerst moeten we nog afdalen via de metalen ladders die de klettersteig Castiglioni vormen. Voetje voor voetje laten we ons zakken. Karabiner voor karabiner omklikkend. Beneden staat een groep te wachten om de route naar boven af te leggen. Maar ze moeten wat geduld hebben als we een klein plantje ontdekken achter de ladder. Een plukje edelweiss probeert de grijze rotsen wat kleur te geven. Daar willen we natuurlijk wel een foto van hebben.

Echt ontspannen

De dagen die volgen rijgen we bergpassen, dalen en berghutten als een kralenketting aan elkaar. Ondertussen krijgt onze Italiaanse gids langzamerhand gelukkig steeds meer ‘The Italian way of life’ over zich. Af en toe gunt hij ons een rustpauze waarin we ons vermaken met het gooien van steentjes, het bekijken van wolken en het simpelweg staren naar de bergen om ons heen. De Brenta Dolomieten krijgen grip op ons. De bergen stralen rust uit. Maar echt ontspannen doen we pas de laatste avond. Ons overnachtingadres is boerderij Malga Spora. De beheerders, een man en vrouw op flinke leeftijd, beheren deze plek al tientallen jaren iedere zomer weer. Koeien en ezels gaan mee om de weides op deze hoogte kaal te grazen. Van de koeienmelk maken ze zelf boter en kaas. Een bord pasta met deze combinatie helemaal leeg eten, is een nog grotere prestatie dan het lopen van de Dolomiti di Brenta Trek Expert. Toch doen we alle drie een goede poging. De karaf wijn erbij maakt het karwei af. Stommelend bereiken we de slaapzaal. Morgen moeten we nog ruim vijf uur afdalen, terug naar Madonna di Campiglio. Maar dat zien we dan wel weer.

Onze variant van de Dolomiti di Brenta Trek

Overnachten doe je in berghutten. Wildkamperen is verboden. Wij sliepen de laatste nacht van de trektocht bij Malga Spora, een kruising tussen een berghut en een boerenbedrijf. In Madonna di Campiglio (start- en eindpunt) zijn vele hotels en pensions in verschillende prijsklassen te vinden. Reserveren voor de berghutten is aan te raden.

Wij sliepen op de volgende plekken (vanuit het dorp Madonna di Campiglio):

• Dag 1: Madonna di Campiglio - Brentei hut (2182 m.)
  Veel klimmen. Eerst trapsgewijs door een naaldbos, maar al snel kom je boven de boomtoppen uit en wordt de omgeving steeds steniger. Langs de Casine hut (lunchgelegenheid). Overnachting in de Brentei hut. Vanuit de Brentei hut hebben wij nog de klettersteigroute Bochette Centrali. Geen moeilijke route, wel een populaire (lees: drukke) route met spectaculaire uitzichten. Voor het wandelen en het klettersteigen waren wij gezamenlijk ruim acht uur kwijt waarbij we weinig tot niet hebben gestopt. De Brentei hut is een grote berghut met slaapkamers en slaapzalen.
• Dag 2: Brentei hut (2182 m.) - Berghut XII Apostoli (2489 m.)
  Via een klein dal (Val Brenta) vol gras en bloemen weer veel klimmen. Via een kleine gletsjer (in Brentei hut informeren naar de conditie en vragen of er voor hun idee stijgijzers nodig zijn!) passeer je de bergpas ‘Bocca dei Camosci (2784 m.). Vanaf hier is het nog een klein uur lopen (voornamelijk dalen) naar de berghut Rifugio XII Apostoli. Wij deden onderweg nog een stuk van de klettersteigroute Martinasi. Daar heb je tijd genoeg voor, alleen het lopen kostte ons ongeveer 3,5 uur. Berghut XII Apostoli is een bijzonder sfeervolle hut met een klein aantal douches waar je ’s avonds tegen betaling gebruik van kunt maken. Ligt net buiten de drukste routes op een prachtige plek.
• Dag 3: Berghut XII Apostoli (2489 m.) - Berghut Tosa Pedrotti (2491 m.)
  Via een sneeuwveld omhoog tot de Bochetta dei Due Denti (2859 m.) om vervolgens via de klettersteigroute Castiglioni weer af te dalen naar een groen dal. Hier staat de berghut Agostini waar je goed kunt lunchen. Vanaf hier kun je kiezen voor de ‘moeilijke’ variant met klettersteigroute of de wat gemoedelijkere variant die wij hebben gedaan. Eerst een stuk licht stijgend, daarna een stukje steiler om vervolgens af te dalen naar de berghut Tosa Pedrotti (2491 m.). Berghut Tosa Pedrotti is een grote berghut (120 bedden) die wordt gerund door Franco Nicolini (berggids en in Italie een bekende bergsporter) en zijn familie. De hut ligt net boven de eerste berghut die in de brenta Dolomieten werd gebouwd: de Tosa hut. Bij grote drukte slapen hier ook nog eens 21 mensen.
• Dag 4: Berghut Tosa Pedrotti (2491 m.) - Malga Spora (slapen bij de boer, 1855 m.)
  Vanaf nu loopt de route door het wat ruigere deel van de Brenta Dolomieten. Het pad verandert hier regelmatig, bijvoorbeeld door steenlawines. De eerste zeven kilometer passeer je geen steile stukken. Wij moesten af en toe een sneeuwveldje oversteken of een stuk balanceren over losliggende stenen. Tredzekerheid is op dit stuk van de route van groot belang! Wij zijn iets eerder afgedaald dan volgens het officiële pad zou moeten omdat er verderop teveel sneeuw lag. Een lang en steil stuk naar beneden (van 2440 m. naar 1730 m. in ruim 2 km.). Op het laagste punt loop je ineens weer tussen wat dennenbomen. Als afsluiting een pittige klim (van ong. 1730 m. naar 2164 m. , Passo del Clamer) om vervolgens weer af te dalen naar de boerderij voor de overnachting: Malga Spora (1855 m.). Deze boerderij heeft veel weg van een berghut. Er zijn alleen ’s zomers mensen want dan grazen hier de koeien en de ezels uit het dal. De boerderij wordt al ruim veertig jaar bemant door hetzelfde echtpaar. Overdag melken ze, maken ze boter en kaas (alles met de hand) en verzorgen ze de boerderij, ’s avonds verzorgen ze het eten voor de gasten. Tip: de pasta met boter en/of kaas is een echte aanrader! Wat sla erbij en een karafje huiswijn en je wilt nooit meer anders. Wil je graag vermaakt worden tijdens het eten, ga dan buiten zitten. Tientallen ‘murmeltiere’ (marmotten) bevolken het gras om de hut. Overnachten doe je in een grote slaapzaal boven de boerderij.
• Dag 5: Malga Spora (1855 m.) - Madonna di Campiglio
  Eerst een stuk stijgen (in 6 km. van 1855 m. naar ruim 2400 m.) om vervolgens in 7 kilometer af te dalen naar het eindpunt op 1500 meter. Ongeveer halverwege de afdaling passeer je een skilift die ook ’s zomers wordt gebruikt. Hiermee kun je afdalen om vervolgens de bus te pakken naar Madonna di Campiglio, maar dan mis je een mooi groen stuk van de route vol watervallen. Net onder de eerste skilift passeer je berghut Graffer waar je goed kunt lunchen, taart eten of proosten op een succesvolle tocht.