De mooiste fietsroutes van Tsjechië

1. De IJzeren Gordijnroute, EuroVelo 13

Langs het Ijzeren Gordijn van Hranice naar Valtice

Bijna 50 jaar lang scheidde het IJzeren Gordijn Oost-Europa van West-Europa, een hermetische grens van zo'n 10.000 kilometer aan versperringen. De IJzeren Gordijnroute of EuroVelo 13 voert 800 kilometer door Tsjechië, soms aan Duitse, soms aan Oostenrijkse zijde. Nog steeds zijn er resten muur, bunkers en wachtposten zichtbaar, maar de natuur is van ongerepte schoonheid. Hranice is het startpunt.

Een van de eerste highlights is Cheb, een middeleeuwse stad met een kasteel en pastelkleurige koopmanshuizen. Verder zuidwaarts ligt Starý Hrozňatov dat tot 1989 ontoegankelijk was door versperringen, terwijl het vóór het communistische regime een van Tsjechisch drukstbezochte bedevaartsoorden was. Over glooiende wegen fiets je eerst door het Boheemse Bos (Tsjechisch: Český les) en vervolgens door het Beierse Woud, de waterscheiding tussen de Donau en de Moldau. Samen vormt dit Nationale Park het grootste aaneengesloten bosgebied van Centraal-Europa. Via Česká Kubice (Tj) en Furth im Wald (D) rij je Bavaria binnen, waar in het niemandsland van golvende heuvels ooit meer dan 2000 versperringen lagen.

Ontspannen fietsen is het langs het 50 kilometer lange Scharzenbergkanaal(tje), ooit de transportweg voor in de bergen gekapte bomen. En die bergen zijn niet ver weg. Voorbij Vyšší Brod (met cisterciënzerklooster) aan het fraaie Lipnomeer liggen de Nové Hrady bergen, met dichte bossen vol kraakheldere riviertjes. Pas voorbij renaissancestad Slavonice in Zuid-Moravië vlakt het landschap af. Door het dal van de Dyje-rivier in Nationaal Park Podyjí/Thayatal bereik je het fraai gelegen wijnstadje Znojmo, en verderop, tussen de wijngaarden van de Pálava Heuvels ligt Mikulov, een pittoresk dorp met een kasteel hoog op de witte rotsen. Je kunt er een terrasje pikken en de Gate to Freedom bekijken, een monument voor de slachtoffers van het IJzeren Gordijn. In Valtice stromen de Dyje en de Morava samen en verdwijnt de EuroVelo 13 de grens over naar Oostenrijk en vervolgens Slowakije.

IJzeren Gordijn Fietsroute

• Lengte: 770-800 km
• Zwaarte: Middelzwaar, overwegend glooiend met hier en daar pittig klimmen.
• Markering: het EuroVelo 13 logo (blauw met gele sterren en cijfer 13).
• Tip: Doe je de hele route? Kies voor een gravelfiets met brede banden of een mtb.
• Meer informatie

3. De Morava fietsroute

Door de wijnstreek van Tsjechië

In Moravië, het oostelijke deel van Tsjechië, stroomt de Morava rivier. Ze is 354 km lang en mondt bij Bratislava uit in de Donau. De populaire Morava fietsroute volgt de rivier 300 kilometer lang, van de grensplaats Mikulovice in het Jeseník-gebergte via Zuid-Moravië naar de Slowaakse hoofdstad Bratislava. Het eindpunt in Tsjechië is Brečlav. Onderweg bossen, uitgestrekte vlaktes en historische steden als Olomouc, Kroměříž en Uherské Hradiště.

Zo’n vijftig kilometer ten zuiden van Mikulivoce ligt Hanušovice, gelegen aan de Morava rivier die je vanaf hier zult volgen. Het eerste deel van de Morava-fietsroute voert door een bosrijk, heuvelachtig gebied. Daarna volgen glooiende koren- en koolzaadvelden voordat je uitkomt in het beschermde Litovelské Pomoraví, een drassig natuurgebied met tientallen glanzende poelen. Je komt door Olomouc, ooit de hoofdstad van Moravië. Er is veel te zien, o.a. de gotische kathedraal en een astronomische klok in communistische stijl. Proef ook de Olomoucké tvarůžky, een goudgele kaas met een verrassende smaak. Verderop ligt Kroměříž, met het aartsbisschoppelijk paleis (met prachtige tuinen) van de bisschoppen van Olomouc.

Tussen Kroměříž en Hodonín volgt de Morava route het Baťa-kanaal, vernoemd naar de schoenenondernemer Tomáš Baťa. De vele sluizen (14) in het kanaal en het vlakke landschap doen Nederlands aan. Typisch Tsjechisch zijn de bergen aan weerszijden met kleurrijke dorpjes en heerlijke wijnen.

Het fietspad leidt naar de pittoreske steden Uherské Hradiště, het folkloredorp Strážnice en de fotogenieke wijnkelders van Plže in Petrov. Het eindpunt van de Morava-fietsroute is in Brečlav, bij het drielandenpunt van Slowakije, Oostenrijk en Tsjechië.

De Morava fietsroute

• Lengte: 300 km
• Markering: gele borden met nummer 4 en een eigen logo met Moravská stezka
• Zwaarte: Het eerste deel van de Morava route is wel heuvelachtig. Vanaf Olomouc is het redelijk vlak en weinig hoogteverschil.
• Meer informatie

4. De Moldau fietsroute

Van Mělník via Praag naar de bron in het Boheemse Woud

De Moldau (Tsjechisch: Vltava) is de langste rivier van Tsjechië (440 km) en voor rivierfietsers een 'moetje'. De Moldau-fietsroute voert door de regio's Zuid- en Centraal-Bohemen met onderweg sprookjesachtige kastelen. Haar bron ligt in het Boheemse Woud (Tsjechisch: Šumava), het eindpunt bij de Tsjechisch-Oostenrijkse grens. Onderweg stroomt de Moldau door de 'Gouden Stad' Praag, een mooi begin of eindpunt van de Moldau-route. Highlights van Praag zijn de Karelsbrug en de John Lennonwall, het Joodse kerkhof, het Oude Stadsplein, de Petřín heuvel en de Praagse Burcht.

Eenmaal op de pedalen fiets je vanuit Praag door de lieflijke vallei van de Berounka rivier naar de beboste Brdy heuvels. De Brdy is een beschermd natuurgebied met zeldzame plantensoorten en in het seizoen vol paddenstoelen. Vanaf het pittoreske Dobříš, met een prachtig kasteel, naar Zvíkovské Podhradí fiets je over kleine weggetjes op de Moldau af, die je aantreft tussen de dammen Kamýk en Orlík. Het is een mooie aanrijroute, door de Moldau-vallei met wonderschone vergezichten over het platteland. Aan de overzijde van de Orlík-dam fiets je door enkele gehuchten langs het Orlík-stuwmeer. Via een ommetje pik je ook het indrukwekkende Orlíkkasteel mee op een van de rotsen boven het meer. Het volgende kasteel, een machtig exemplaar, ligt exact boven de samenvloeiing van de Otava en de Moldau.

De Moldau volgend (of via een omweg langs de prachtige stad Písek) kom je door het Nationaal Park Písecké hory met als highlight de ondergrondse rotstunnels van Týn nad Vltavou. Verder fietsend langs de Moldau verrijst in de verte kasteel Hluboká nad Vltavou. Stap daarna vooral even af op het grote, vierkante plein van České Budějovice, de stad van het Budweiser Budvar bier. Langs de Moldau gaat het verder met onderweg het klooster Zlatá Koruna en de stad Český Krumlov, 'Parel van de Renaissance' met o.a. een kasteel en veel interessante musea en fijne horeca. Ook al zo mooi is het kasteel van Rožmberk nad Vltavou, hoog op de rotsen.

Verderop fiets je Vyšší Brod binnen, gelegen aan het fraaie Lipno Meer en beroemd om het 13e eeuws klooster. De slotfase van de Moldau-fietsroute gaat door het Boheemse Woud (Šumava), via het niemandsland langs het IJzeren Gordijn. Nog even doortrappen en je bereikt de Oostenrijkse grens, het einde van de Moldauroute.

De Moldau fietsroute

• Lengte: 430 km
• Markering: Gele borden met nummer 7.
• Zwaarte: Geen grote hoogteverschillen, maar in totaal wel wat inspanning.
• Meer informatie

5. Egerroute

Van Beieren naar Litoměřice

Een niet zo bekende, maar mooie fietsroute is de Egerroute in West-Bohemen. Zo'n 230 kilometer fiets je langs de Eger, (Tsjechisch: Ohře), vanaf de grens met Beieren naar het noorden van Tsjechië, waar de Eger bij Litoměřice uitmondt in de Elbe. De Egerroute voert door de Egervallei, door smalle kloven, langs indrukwekkende rotsen, langs kastelen en kuuroorden. De Egerroute eindigt in Litoměřice, waar de Eger samenvloeit in de Elbe. 

Je kunt de Egerroute starten in Cheb, een verrassend mooie stad met een kasteel, oude vestingmuren en een plein met elf gotische, pastelkleurige koopmanshuizen bekend als Cheb Špalíček. Ook de mooie plaatsen Mostov, Kynšperk en Sokolov liggen op de route. Een plaatje is het kasteel van Loket, een robuuste burcht die hoog boven de stad uit torent. Misschien wel de mooiste plek onderweg zijn de rotsen van Svatoš tussen Loket en Karlovy Vary. De granieten rotsformaties zijn ontstaan doordat de Eger zich insleet in het granietmassief en een diepe kloof vormde. Door de werking van wind, regen en vorst ontstonden de rotspilaren.

De eerste 100 kilometer van de Egerroute gaan door de regio Karlovy Vary in West-Bohemen. Het is de regio van de kuuroorden, waarvan die van Karlovy Vary het beroemdste is. De regio Ústí is die van de hop. Al eeuwen wordt die in deze regio geteeld. In Žatec, dé hopstad van Tsjechië, vind je een hop- en biermuseum met brouwerij. Andere interessante steden waar je door fietst zijn Klášterec nad Ohří, Kadaň en Louny. De heuvels en bergen van Ústí zijn ontstaan door vulkanische werking. In de stad Litoměřice vloeit de Eger over in de Elbe en heb je het eind bereikt van de Egerroute.

De Egerroute

• Lengte: 230 kilometer
• Markering: De Egerroute lift van Cheb tot Karlovy Vary mee op de EuroVelo 4. De route wordt ook gemarkeerd met gele borden met nummer 6.
• Zwaarte: De Egerroute gaat grotendeels over rustige paden met geringe hoogteverschillen. Sommige stukken in Ústí gaan over drukkere wegen
• Meer informatie

6. Bečva fietsroute

Door Walachije, van het Beskidengebergte naar de Haná vlakte

De Bečva-fietsroute in Oost-Moravië meet bijna 160 km en voert door het Beskiden-gebergte naar de vlakte van de Hanáregio. Leidraad is de Bečva rivier door Walachije. Het begin bestaat uit twee takken die starten vanaf twee bergbronnen: de zuidelijke tak voert vanaf Vsetín langs de rivier Vsetínská Bečva; de noordelijke tak vanuit Horní Bečva langs de Rožnovská Bečva. Bij Valašské Meziříčí komen de rivieren bij elkaar waarna je doorfietst naar Tovačov waar de Bečva in de Morava rivier uitmondt. 

De noordelijke route voert merendeel over autoluwe wegen en een must-see is het openluchtmuseum in de stad Rožnov pod Radhoštěm. Het is het op één na oudste museum van Europa en dé place to be als je de traditie en folklore van Tsjechië wilt doorgronden of een van de specialiteiten van Walachije wilt proeven. Probeer eens een frgály, reuzenvlaaien van een dunne laag gerezen deeg goed gevuld met zoetigheid van fruit, noten en bessen. De zuidelijke route voert over het platteland omgeven met uitzicht op bergruggen en passages door bossen met in de plaats Karolínka ook een heerlijk zwemmeertje.

Het tweede deel van de route fiets je van Valašské Meziříčí naar Tovačov. Het aantrekkelijke Valašské Meziříčí heeft twee kastelen, musea en een observatorium en wordt wel de 'Poort naar de Beskiden' genoemd. Tip onderweg is de indrukwekkende Zbrašov aragoniet grot bij Hranice. Het is de warmste grot van Tsjechië en is ontstaan door geisers. Vanuit Týn nad Bečvou (even ten zuiden van Lipník nad Becvou) kun je een korte wandeling maken naar het kasteel van Helfštýn, een uniek exemplaar, gerestaureerd met glas, staal en beton. Ook fijne pauzeplekken zijn het zwemmeertje Jadran bij Lípník nad Bečvou en het Michalov-park in Přerov, dé plek voor een picknick.

In Tovačov mondt de Bečva uit in de rivier de Morava, het eindpunt van je fietstocht door Walachije.

De Bečva fietsroute

• Lengte: 160 km
• Markering: Cyklostezka Bečva heeft een eigen markering. Van Horní Bečva naar Tovačov kun je ook de gele borden met nummer 50 volgen.
• Zwaarte: Licht. Ook wandelaars en skaters maken gebruik van de route.
• Meer informatie