Winterwandelen Glencoe

Schotland is een mekka voor buitensporters, met name de Schotse Hooglanden. Daar vind je de Glencoe vallei met aangrenzend het gebied rond Ben Nevis, de bekendste berg van de Hooglanden. Schotland staat bekend om de vele munroes: bergen van minimaal 3000 foot (914,4 m) die zo populair zijn dat 'verzamelaars' munroist worden genoemd. Er zijn maar tien bergen in Schotland die hoger zijn dan 1200 meter, maar dat wil niet zeggen dat ze makkelijk te bedwingen zijn. De bergen zijn vaak steil en beginnen op zeeniveau.

Dit moet je weten voor je op pad gaat

Schotse Hooglanden
De Schotse Hooglanden lenen zich prima voor wandelen, bergwandelen, scramblen (op handen en voeten topjes bedwingen) en rotsklimmen. Het gebied barst niet alleen van de van de munroes, zo'n 43, maar er zijn ook fraaie kammen om te traverseren, er zijn tientallen rotsklimroutes en een veelvoud aan relaxte paden voor dag- of meerdaagse wandeltochten. In de winter kun je er bovendien sneeuwschoenlopen, (ijs)klimmen, langlaufen, downhillen op sleetjes, toerskiën en skiën. In Kinlochleven, gelegen aan het Loch Leven staat een outdoorsportcentrum met de grootste ijsklimhal ter wereld, gevestigd in een voormalige aluminiumsmelter.

Gelopen wandelroutes
Wij gingen in maart 2012 naar de Hooglanden en kozen als standplaats het dorp Glencoe, gelegen in de Glencoe vallei waar we een midweek verbleven in de sfeervolle outdoorherberg The Clachaig Inn. Die ligt aan de noordzijde van de weg A82 die de vallei doorkruist (aan de zuidzijde ligt een andere bekende uitvalsbasis voor buitensporters, het fameuze eeuwenoude Kings House Hotel). We maakten twee verkennende wandeltochten, een doorgaande tweedaagse voettocht en we volgden een korte cursus ijsklimmen (halve dag) in de outdoorhal in Kinlochleven. Globale routebeschrijvingen vind je hieronder.

Zwaarte/moeilijkheidsgraad
Wij kozen voor drie middelzware tochten van max. 6 uur stevig wandelen (af en toe een rivieroversteek, hier en daar een beetje klauteren) per dag. Maximaal hoogteverschil 700 meter per dag. Voor de tochten zijn geen specifieke vaardigheden vereist, behalve dat je goed moet kunnen navigeren. De bewegwijzering langs genoemde routes is marginaal of ontbreekt volledig, dus je zult het moeten doen met kaart en kompas, eventueel aangevuld met gps. Lastigste factor was het onvoorspelbare weer.

Het weer/de beste tijd
Het weer kan snel omslaan, met grote temperatuurverschillen. De winters in de Hooglanden kunnen extreem zijn met zelfs kans op temperaturen tot -27 graden. Tussen oktober en mei kan het sneeuwen, met de meeste kans op sneeuw in februari, maart en april. Faciliteiten zoals campings zijn gesloten in de winter.

Overnachten
Wij sliepen in The Clachaig Inn, een herberg met lodges in de Glencoe vallei. Eigenaar is Ed Daynes. De herberg is in de wijde omtrek beroemd onder bergsporters en whiskyliefhebbers. Het ligt drie kilometer buiten het dorp Glencoe. Op dertien kilometer afstand, ook in Glencoe vallei, ligt Kings House Hotel met gerenoveerde kamers en een sfeervolle lounge met open haard. Eigenaar is Rod Leitch. Langs Kings House Hotel loopt de West Highland Way, de bekendste langeafstandwandeling van Schotland. Langs de A82 die beide accommodaties verbindt vind je nog meer overnachtingsmogelijkheden waaronder B&B's, campings (zomer) en hotels.
Wildkamperen? Twee tips van locals zijn: Rannoch Moor of Glen Etive. Zie www.scotlandbackpacking.com/glen_etive.html.

Ernaartoe
(gegevens van maart 2012)
Auto: overtocht IJmuiden – Newcastle met DFDS Seaways, (www.dfds.nl). Vertrek 17 uur; aankomst Newcastle: 9 uur de volgende ochtend. Newcastle – Glencoe, 360 km rijden, zie http://g.co/maps/n2zp6. Vliegtuig: vliegen op Glasgow, verder met de bus naar Glencoe.
Trein: Utrecht – Londen- nachttrein – Fort William, 3x overstappen; aansluitend bus naar Glencoe. Retourprijs Utrecht – Fort William va € 218 p.p.

Standplaats Glencoe
Glencoe Village ligt aan de zuidoever van het Loch Leven, op ongeveer drie kilometer afstand van de Clachaig Inn en 18 kilometer van de ijsklimhal in Kinlochleven. Het gehucht bestaat uit een paar straten met de belangrijkste voorzieningen, zoals een supermarkt, een jeugdherberg, een pinautomaat, en busverbindingen met Glasgow. Glencoe ligt aan het eind van de gelijknamige vallei Glencoe waardoor heen de A82 loopt die je uiteindelijk richting zuiden (ferry Newcastle) voert. Langs die weg ligt ook Kings House Hotel en de afslag naar Glencoe Mountain Resort (15 kilometer vanaf Clachaig Inn) met (ski)liften die je op de Meall a' Bhuiridh afzetten.

Wandelgidsen
Met alle wandelgidsen van Schotland kun je een heel tijdschrift vullen, hieronder de meest verkochte/beste titels van het beschreven gebied:

• Ben Nevis and Glen Coe, Schotland wandelgids, uitg. Cicerone, € 19,95. Handzaam formaat, bijzonder compleet, incl. de 43 munroes in het gebied en 3 scramblings. De wandelingen zijn geordend per streek, met diverse uitstapjes in de locale historie. Start/eindpunt, afstand en hoogteverschillen zijn aangegeven, op kaartjes OS 1:50.000. Plus praktische informatie: medische voorzieningen, openbaar vervoer, toeristische informatie, etc.
• Walks treks climbs - Southern Uplands Cairngorms Skye - Scotland – Schotland, uitg. Cicerone, auteur Chris Townsend, 480 p., ed. 2010, € 34,50. Ultiem naslagwerk over wandelmogelijkheden in Schotland. Zie het vooral als een mogelijkheid om routes te plannen en ideeën uit te werken. Wandelkaarten beperkt aanwezig.
• Bergtochten in Schotland, Wales en Engeland, uitg. Dominicus Adventure, € 19,90. Diverse dagtochten en meerdaagse tochten in Schotland.
• Pathfinder 07, Fort William and Glen Coe, door Jarrold Crimson, € 16,95. Gids met 28 dagwandelingen,veelal korte dagtochtjes maar ook enkele pittige. Tochten ingetekend op topografische kaarten van Ordnance Survey. Daarnaast praktische informatie over de wandeling en wat beschrijvingen van het gebied. Over het algemeen vrij korte dagtochten.

West Highland Way

• The West Highland Way, uitg. Cicerone, ed. 2011, € 17,95. Beschrijving per dagetappe, plus enkele hoofdstukken praktische informatie. Kaartmateriaal 1:50,000 Ordnance Survey. Prettig handzaam klein gidsje.
• Pocket Mountains - West Highland Way, auteur Dan Bailey, € 11,95.

Compacte wandelgids voor de WHW, met kleine kaartjes en uitgebreide informatie over wat er langs de route te zien is.

• West Highland Way, Recreational Path Guide, uitg. Aurum Press, € 19,50. Wandelgids voor een meerdaagse wandeltocht in Schotland. Overzichtelijke gids, ingetekende route op kaartmateriaal Ordnance Survey.
• The West Highland Way (Glasgow - Fort William), Rucksack Readers, 2011, € 16,50.

It contains all you need to plan and enjoy your holiday:drop-down route map in six panels (1:100,000) waterproof paper throughout the Way in sections, with summaries of distance, terrain and where to find food and drink; concise background on the history and wildlife information about side-trips, e.g. Ben Lomond and Ben Nevis; planning information for travel by car, train, bus or plane in full colour, with 60 photographs.

Reisgidsen

• Not The West Highland Way, Cicerone Press: 2010, € 19,50

De West Highland Way voert van Glasgow naar Fort William. Het is een van de mooiste lange-afstand wandelpaden van Groot-Brittannië, maar loopt onder meer direct langs een drukke weg en mijdt veel mooie bergtoppen. NOT The West Highland Way is een wandelgids die diverse alternatieven langs de hoofdroute biedt, die deze nadelen omzeilen; dus veel verder weg van drukke wegen en juist wél zoveel mogelijk over fraaie bergmassieven. Het handzame boekje bevat naast wat inleidende informatie uitgebreide routebeschrijvingen,  praktische informatie m.b.t. vervoer en verblijf en gedetailleerde kaartjes. In plastic omslag.

• PG07  Fort William + Glen Coe Walks, Crimson Publ /Ordnance Survey (Pathfinder Guides), € 16,80.

Fraaie, goed verzorgde wandelgidsjes met ca. 28 wandelingen van max. een dag, (beginnend bij korte, eindigend bij langere wandelingen). Weergegeven op duidelijke topografische kaartjes (1:25.000). Bevat verder wetenswaardigheden en praktische informatie voor onderweg.

• Lonely Planet Scotland's Highlands & Islands , 2012, € 19,25.

Goede gidsen voor trekkers. Na info over land en volk, en reisvoorbereidingen volgen beschrijvingen van streken en plaatsen. Veel info omtrent vervoer en verblijf, onderverdeeld in prijsklassen. Stadsplattegrondjes en illustraties. De Noorderzon heeft altijd gegarandeerd de nieuwste editie in huis.

• Scottish Highlands & Islands, Rough Guide, 2011, € 19,50.

Uitgebreide en goed gedocumenteerde info. Achtergronden, plus zeer veel praktische info omtrent vervoer en verblijf. Goede, kritische beschrijvingen van alle bezienswaardigheden en toeristische mogelijkheden. Stadsplattegronden en overzichtskaartjes. Prettige vlotte schrijfstijl, maar sober geïllustreerd.

Wandelkaarten van het gebied

• OS EXP 384 Glen Coe and Glen Etive; OS EXP 392 Ben Nevis & Fort William, 1:25.000, Ordnance Survey, € 12,50 per stuk. Uitermate veel details, ook campings en bezienswaardigheden zoals kastelen, landgoederen e.d. en wandelroutesbeste kaarten van dit gebied.
• Glen Coe Harvey Superwalker Maps, 1:25.000, € 18,50
• West Highland Way, Harvey Maps, 1:40.000,  € 19,90. Waterproef kaart (Glasgow -- Fort William).

Gedetailleerde kaart met de wandelroute, gedrukt op watervast en onverscheurbaar materiaal. Symbolen geven de campings, B&B's, hotels, e.d. aan. In plastic hoes.

• LR 041- Ben Nevis OS Landranger map; LR 050 Glen Orchy & Loch Etive, 1:50.000, Ordnance Survey, € 10,95. Goede cartografie, zeer gedetailleerd als fietskaart, als wandelkaart ook goed te gebruiken (zeker in dun bevolkt gebied). Aanduiding o.m. van National Trails, youth hostels en campings.
• AA Leisure maps 24 Ben Nevis, Fort William & Glen Coe, 1:50.000, € 11,95.

Overzichtskaarten

• RM-09 Scotland, uitg. AA (UK Road Maps), 1:300.000, € 8,50
• Michelin 501 Schotland, 1:400.000, met register, € 8,95.

Beste algemene overzichtskaart van Schotland. Duidelijke en contrastrijke weergave van alle wegen (van groot tot klein), met relatief veel detail (kilometerafstanden, pompstations, wegnummers, campings), en een prettig spaarzaam gebruik van toeristische symbolen en weergave landschappelijke details.

Literatuur

• De Brouwerij: Hoogland, door Adriaan van IJperen, 2012, € 15,95.

Tegen de achtergrond van de magnifieke Schotse Hooglanden wordt het verhaal verteld van Max, die de West Highland Way loopt, een meerdaagse wandeling van Milngavie naar de Ben Nevis, de hoogste berg van Schotland.Max heeft deze wandeling in zijn jeugd al eens gedaan en wil hem nu opnieuw afleggen, al weet hij op dat moment nog niet waarom.Tijdens de soms eenzame tocht wordt hij geconfronteerd met herinneringen uit het verleden, zijn eigen gedachten en de fysieke uitdagingen die horen bij het ouder worden.Van alle boeiende personen die Max ontmoet, trekt een jonge medewandelaar in het bijzonder zijn aandacht…

Bronnen
Geografische Boekhandel Pied à Terre
Overtoom 135-137
1054 HG Amsterdam
T: +31 20 627 44 55
www.piedaterre.nl
info@piedaterre.nl

Reisboekhandel De Zwerver
Oude Kijk in 't Jatstraat 43 - 45
9712 EC Groningen
T: 050 - 3 12 69 50
www.dezwerver.nl
info@dezwerver.nl

Reisboekhandel De Noorderzon
Nieuwstad 35
6811 BJ Arnhem
T (026) 3510334
I www.denoorderzon.nl
E info@denoorderzon.nl

Zie ook www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.

Georganiseerd
Wie het leuk vindt of veiliger schakelt een gids in.
Tips van de locals:

• www.westcoast-mountainguides.co.uk/
• http://infinitymountainguides.com (Alan Kimber of Andy Nelson); +44 (0)1855 811 257, +44 (0)7894 355 800 (mobiel).
• www.abacusmountaineering.com (Mike Pescod)

De tochten van dag-tot-dag
Dag 1, Pap of Glencoe (Sgorr na Ciche) vanaf Clachaig Inn
14,5 km vv;  740 m stijgen/740 m dalen

De beklimming van de Pap of Glencoe is een inlooptochtje van ongeveer een halve dag, gerekend vanaf The Clachaig Inn. Via een stenig pad klim je zigzaggend langs de bedding van een rivier naar het zadel. Dan enkele tientallen meters scramblen naar de top (742 m). Uitzicht op het Loch Leven, met in het noorden het Mamores-gebergte en de langgerekte kam van Beinn a'Bheithir, en in het zuiden Bidean nam Bian met een wirwar aan kommen, kammen en pieken. In 45 minuten weer afdalen.

Dag 2, Lost Valley
8,5 km vv, 250 m stijgen/250 m dalen

Langs de A82 door de Glencoe vallei liggen The Three Sisters, een schitterend bergmassief met verscholen tussen hen in Coire Gabhail, ofwel Lost Valley. Vanaf de P langs de A82 in zuidwestelijke richting de rivier volgen, via een rotsig, geleidelijk stijgend pad. Het pad klautert tussen hoge wanden omhoog, laverend om bomen. Waar grote rotsblokken het pad versperren kun je de rivier oversteken (tenzij water te hoog staat). Uiteindelijk wordt het klauterpad vlakker en komt uit in een brede vallei, Lost Valley, waar de rivier traag doorheen vlecht. Een lange grassige weide is het, oplopend in steile bergwanden, zonder duidelijke uitgang. Terug dezelfde weg.

PS Heb je mooi weer en genoeg uren daglicht, dan begint je tocht bij het noordelijke Loch Atriochtan, waar vandaan je vier duizenders beklimt en terugkeert via deze Coire Gabhail.

Dag 3, Kinlochmore > Loch Chiarain
 16,5 km, 600 m stijgen/150 m dalen

Auto parkeren in Kinlochmore. De stad uit via wirwar van wandelpaadjes door stadsparkje. Dan over moerassige, licht glooiende vlakte, open en winderig. Er is geen enkel markeringbordje. Langs het diepblauwe Loch Eilde Mór. Urenlang volg je paadjes tussen de graspollen, steeds meer stroompjes kruis je, alsmaar in oostelijke richting. Op een grasvlakte aan de rand van het Loch Chiarain kun je kamperen of overnachten in de bothy (onbemande hut). Voorlangs stroomt rivier, verder is er niets. Zou je het pad vervolgen dan kom je in de buurt van Ben Nevis.

Dag 4, Loch Chiarain > Kinlochmore
14,5 km, 450 m dalen
De terugtocht is opnieuw gissen naar het goede pad. We volgen een wirwar van paadjes naar de noordoever van het Blackwater Reservoir. Overal krioelt water over de bruingele bodem, in de verte zien we de Mamoresbergen. Voorbij het Blackwater Reservoir dalen we af in de plooien van een chaotisch landschap, langs een rivier, en langs het stelsel van reusachtige waterpijpen. Het pad gaat door een zilverberkbos, dan over een noodbrug, steeds meer bos doorkruisend met links en rechts watervallen langs loodrechte rotswanden. Net zolang afdalen tot zeeniveau. Terug bij Kinlochmore.

Adressen en sites
Carefree Holidays Glencoe
Clachaig Inn
Glencoe, PH49 4HX
Scotland
Great Brittain
T: +44 (0)1855 811252
The Clagaich Inn
Ons overnachtingsadres, 23 kamers en enkele self-catering lodges.

The Kings House Hotel
Glencoe
Argyll PH49 4HY
Scotland
Great Brittain
T: +44 (0)1855 851259
I: www.kingshousehotel.co.uk
Minstens zo'n ikoon als de Clachaig Inn. Deze ligt langs de West-Highland Way.

The Ice Factor (ijsklimhal)
Kinlochleven
Lochaber PH50 4SF
T: +44 (0)1855 83110
info@ice-factor.co.uk
http://www.ice-factor.co.uk/

• www.mwis.org.uk/wh.php, het weer in de Hooglanden.
• www.glencoemountain.co.uk, ski-mogelijkheden in de Glencoe vallei.

Wat doen als het slechte weer wint

• Museum of Scottish Skiing and Mountaineering, www.glencoemountain.com

Interessant museum over de geschiedenis van het gebied en haar bewoners/bedwingers. Inclusief Chris Bonnington’s ijsbijl van de 1985 Everest-expeditie.

• The Ice Factor (www.ice-factor.co.uk)

Binnen (ijs)klemmen in de grootste ijsklimhal ter wereld, 800m2, gevestigd in de voormalige aluminiumsmelterij van Kinlochleven.

• Een avondje met muziek in Fort William, 26 kmvan Glen Coe vandaan,  www.skipinnish.com
• Glencoe Visitor Centre NTS & Glencoe Folk Museum (gesloten tot april), zie www.glencoe-nts.org.uk
• Whisky-nosing, sniffelen aan en nippen van whisky (alleen in Schotland zonder 'e' geschreven) in Boots Bar.