Winterse avonturen in Zweeds Lapland

Parmantig loopt hij door de ontbijtzaal. Zigzaggend door de ruimte, van de ene tafel naar de andere, zijn kraaloogjes gericht op de gasten aan tafel. Zo nu en dan stopt hij, duwt zijn kop tegen een been voor een aai en een kroel. Altijd met succes, want hij is enorm knuffelbaar met zijn pluizige blonde vacht. Finse Lappenhond Patka behoort net als zijn baasje (en onze gids) Sami tot de vaste crew van Rajamaa Lodge en is zonder twijfel de meest geliefde medewerker. En met zijn schattige verschijning bovendien de meest gefotografeerde. Hij poseert gewillig voor iedereen die hem aanhaalt, snoezige foto’s gegarandeerd.

Op kop in de sneeuw

Pas gisteren zijn we aangekomen in Lapland. Na een rechtstreekse vlucht van Amsterdam naar Kittilä worden we van de luchthaven opgehaald en naar Rajamaa Lodge gebracht. Dat is geen overbodige luxe, want de lodge van Kaisu en Lars Malmström ligt ver van de bewoonde wereld op een eiland in de rivier Muonio, precies op de grens van Zweden en Finland. Het dorpje Muonionalusta bestaat uit zeven inwoners, en dat is inclusief de gastvrouw en –heer. De komende week verblijven wij in een knusse cottage op het terrein van Rajamaa om ons onder te dompelen in een ultieme winterbelevenis.

Na het uitgebreide ontbijtbuffet pakken we onze rugzak en trekken we onze winteroverall en sneeuwlaarzen aan. Sami en Patka gaan voorop in de sneeuwschoenwandeltocht. Dat lijkt in eerste instantie een fluitje van een cent op die plastic rackets. Samen met een paar Franse en Duitse gasten vormen we een slinger van Michelin mannetjes en vrouwtjes en schuifelen achter Sami aan. Met grote passen baant hij zich een weg door het dennenbos. Dat dit hard werken is, merken we wanneer we één voor één de leiding nemen. De sneeuw komt minimaal tot heuphoogte en het is flink ploeteren om een pad te maken voor de groep. Onze Franse vriend Gérard wil sneller vooruit dan zijn benen eigenlijk aankunnen en valt een paar keer op z’n kop in de sneeuw. Degene die hem te hulp schiet, kukelt er naast. Dit tot grote hilariteit van de rest.

We stoppen op een mooie plek in het bos met uitzicht op de bevroren Muonio. Tijd voor een lunch in Lapland stijl. Sami maakt vakkundig een kampvuur dat binnen no-time een aangename warmte verspreidt. We roosteren worstjes in het vuur en genieten van onze meegebrachte lunchpakketten. In een mengeling van Frans, Duits en Engels bespreken we onze eerste avonturen in winters Lapland. Sami schenkt warme bessensap in onze houten kuksa. Patka geeuwt, strekt zich uit en krult zich behaaglijk op in de sneeuw, als enige lijkt hij geen enkele last te hebben van de koude wind.

The big 4

‘s Avonds, voordat we genieten van de smakelijke maaltijd van Kaisu, luisteren we naar een verhaal van Lars. Een soort mini-college over de ‘big 4’. De roofdieren die in de omgeving van Rajamaa voorkomen zijn de lynx, de veelvraat, de wolf en de beer. Lars treedt op als een oude schoolmeester. Mobiele telefoons moeten van tafel en onderling gesmiespel wordt resoluut de kop ingedrukt. Als Lars het woord neemt, dan wil hij ook de volledige aandacht. Ik begrijp hem wel. De liefde voor zijn bijzondere habitat verdient een luisterend oor en een half uurtje zonder afleiding moet iedereen op kunnen brengen. Na zijn verhaal tovert Kaisu een smaakvolle driegangen maaltijd op tafel. De Lapse buitenlucht maakt hongerig, dus de schalen en borden gaan schoon de keuken weer in. Als we ’s avonds ook nog getrakteerd worden op het noorderlicht kan onze week al niet meer stuk.

Sven

Het echtpaar Anna Sofia en Henrik Johansson zijn met hun husky’s en rendieren de andere bewoners van Muonionalusta. De Canadese Anna ontmoette Sami Henrik in de wildernis van Canada, werd op slag verliefd en besloot met haar 15 sledehonden naar Lapland te emigreren om haar intrek te nemen bij Henrik. Op hun rendierenfarm leven zij zoveel mogelijk in de traditie van de Sami, waarbij hun kudde zorgt voor een eerste levensbehoefte in de vorm van melk, vlees en huiden.

We ontmoeten Anna en Henrik als we een sledetocht gaan maken. Na een korte kennismaking met de rendieren nemen we plaats in de houten slee. Onze Sven snuift wat en lijkt er bar weinig zin in te hebben, maar na wat voorzichtige aansporing komt hij dan toch in beweging. We zijn hem dankbaar, want de tocht is werkelijk sprookjesachtig. We glijden over een bevroren meer, door besneeuwde vlakten en langs rijen witte dennenbomen. Winter wonderland in het kwadraat.

Henrik en Anna hebben diep in het bos een traditionele tent (lavvu) nagebouwd waar zij ons hartelijk verwelkomen en vertellen over het verleden en de tradities van de Sami en het leven met hun rendieren. Ondertussen genieten we van een kom dampende soep. We voeren Sven wat korstmos en bladeren om hem gunstig te stemmen voor de terugweg, maar dat mag niet baten. De papperige sneeuw zorgt ervoor dat Sven er het bijltje bij neergooit. Hij weigert ook maar een stap te zetten en ik begrijp zijn werkweigering volkomen. Er zit niets anders op dan onze eigen benenwagen te gebruiken richting Rajamaa Lodge.

Wilderniscabin

We sluiten de winterweek af met een tweedaagse langlauftocht op traditionele ski’s waarbij we overnachten in een wilderniscabin. We binden de houten latten onder en volgen Sami en Patka over de bevroren Muonio rivier het bos in. De papperige sneeuw speelt ons ook nu weer parten. Het is flink zwoegen en de winteroveralls worden deels opengeritst voor de nodige ventilatie. Wanneer we aankomen bij de gloednieuwe houten blokhut aan de oever van de rivier vraagt Sami ons of we nog een extra lus willen langlaufen. We stemmen unaniem voor de sauna. We vullen de emmers met ijswater uit de rivier en stoken de sauna op. Terwijl het haardvuur in de wilderniscabine brandt, een paar reisgenoten Sami helpen met het voorbereiden van het diner, wandel ik naar het houten badhuisje. Dit is saunabeleving met een hoofdletter S; de kachel opstoken met houtblokken, uitkijken over de bevroren rivier en in je blote billen afkoelen in de sneeuw. Ik had me geen betere afsluiting van deze week kunnen wensen.