Wandelen op Tenerife

Gebied

Tenerife, het grootste Canarische eiland voor de kust van Afrika ter hoogte van Zuid-Marokko. Voor wandelaars biedt het eiland eindeloos veel mogelijkheden en variatie in landschap. En zeker de wandelaars met interesse in geologie/vulkanologie en flora komen hun ogen op het eiland te kort.

Klimaatzones

Qua landschap is Tenerife grofweg op twee manieren te verdelen. Als eerste zijn er de hoogteverschillen en samenhangende klimaatverschillen. Algemeen worden er vier niveaus onderscheiden, vanaf het strand tot de hoogste top van het eiland, de 3.718 meter hoge vulkaan Pico del Teide. Dat zijn: zeeniveau, Monte Verde, Corona Forestral en alpien gebied. Elk niveau wordt gekenmerkt door een geheel eigen beplanting.

Op zeeniveau is vooral lage begroeiing, veelal bestaande uit vetplanten, cactussen, maar ook palmbomen. Daarboven, vanaf zo’n 700 meter begint wat men ‘Monte Verde’ noemt, een dicht semi-regenwoud vol varens en, als het nat is, glibberige paden. Daar weer boven beland je in een brede band van dennenbos, het ‘corona forestral’ (met ook weer veel mooie wandelpaden).

Het gebied boven de boomgrens bestaat praktisch geheel uit de kraters, lavavelden en hoogste vulkaanhellingen van de Pico del Teide. Een onwerkelijk en mooi landschap in de kleuren, rood, bruin, geel en zwart. Het absolute landschappelijke hoogtepunt.

Nationale park van de vulkaan El Teide

Het nationale park van El Teide is opgericht in 1954. En in de tussentijd ook benoemd tot Unesco Werelderfgoed. Niet vanwege de natuur, maar om de bijzondere twee miljoen jaar oude vulkanische geschiedenis. Toch leven in het park ook 500 plantensoorten en 1000 insectensoorten, waarvan ongeveer de helft endemisch, én er worden elk jaar nog nieuwe insectensoorten bij ontdekt. Een indrukwekkende omgeving op zijn zachtst gezegd, die dan ook veel bezoekers trekt, zo’n drie miljoen per jaar. De contouren van het park worden gevormd door de restanten van een oude vulkaankrater op ongeveer 2.000 meter hoogte. Daarbinnen liggen verschillende uitgestrekte lavavelden, als gevolg van meerdere vulkaanuitbarstingen door de eeuwen heen.

Elke lavasoort is weer anders van structuur en kleur, wat zorgt voor een buitenaards ogend landschap in vele warme tinten en met grillige rotsblokken. Hoogtepunten binnen het park zijn de oude kraterrand, een getande bergkam met verschillende bergtoppen, de hoogste Guajare met 2.715 meter hoogte. De bergkam heet de Cañadas en is zo’n dertig kilometer in lengte. De Roques de Garcia zijn een serie markante, grillige rotsen die boven de lavavelden uitsteken. Het park wordt gedomineerd – net als het hele eiland Tenerife – door de boven alles uit torende vulkaan El Teide, de hoogste berg van Spanje met 3.718 meter. Zijn kleine broertje, Pico Viejo, ten oosten ervan, is met 3.134 meter, één van de zwaardere wandelbestemmingen binnen het park en in tegenstelling tot El Teide veel minder druk belopen.

Het noorden en het zuiden

Naast een hierboven genoemde verdeling in klimaatzones is er een verdeling noordzuid te maken. Het zuiden van Tenerife is minder geaccidenteerd dan het noorden en de uitgestrekte bossen die dit gebied – net als heel het eiland – in een ver verleden bedekten, zijn zo goed als verdwenen.

Langs de kust in het zuiden vind je de grootste badplaatsen, die het hele jaar rond worden bevolkt door massa’s hotel-badgasten, vooral Duitsers en Engelsen, het soort toerisme waar het eiland veelal om bekend is. Ten onrechte, want Tenerife heeft de wandel- en natuurliefhebber ook zeer veel te bieden. Voor hen is het noorden het meer interessante deel, hoewel je ook in het zuiden mooie wandelpaden kunt vinden. Het noorden is ruiger, bergachtiger en groener.

Twee kustgebergtes, Teno en Anaga

In het noorden liggen twee tamelijk ongerepte kustgebergten, het Tenogebergte in het noordwesten en het Anagagebergte, een schiereiland in het noordoosten. Beide gebergten behoren tot de oudste delen van Tenerife, waar erosie zijn werk het langst heeft kunnen doen, en dat zie je. Het gevolg: het Tenogebergte grenst aan de oceaan met 500 meter hoge kliffen, die worden onderbroken door een serie loodrechte ravijnen.

Het Anagagebergte is tevens een kustgebergte dat gekenmerkt wordt door steile valleien en markante rotsformaties, Punta’s als de Punta de Tamadite, prachtig geboetseerd langs de kust door wind en regen. Het Anagagebergte, evenals het Tenogebergte, komt niet boven de 1.000 meter uit, en met name in het iets minder ontoegankelijke en steile Anagagebergte vind je de mooie voorbeelden van wat men ‘Monte Verde’ noemt: groene wouden vol varens, waar de mist geregeld blijft hangen.

Afdalend naar zeeniveau maakt het woud plaats voor lagere begroeiing, zoals cactussen, vele soorten vetplanten en palmbomen, en het landschap wordt opener. Hoogtepunt voor wandelaars in het Tenogebergte is de afdaling door de Mascakloof. Erg druk belopen, maar desondanks een must do. In het Anagebergte kun je de mooiste kustwandelingen van het eiland maken.

Cultuur

Ook in cultureel opzicht is het noorden interessanter dan het zuiden, want hier liggen de oudste historische plaatsen, zoals Laguna (de oude hoofdstad) en Garachico (oude havenstad met de best bewaarde koloniale gebouwen). En de huidige hoofdstad Santa Cruz.

Orotava-vallei

Een laatste mooie wandelbestemming die niet onvermeld mag blijven: Orotava-vallei, één van de valleien die de uitgestrekte brede band aan dennenbos beslaan, het ‘Corona Forestral’, die ligt tussen ca. 1.300 en 2.000 meter hoogte en het hele nationale park als een buffer omzoomd.

Zwaarte/moeilijkheidsgraad

De mogelijkheden om je tocht zo lang/kort of zwaar/licht te maken als je wilt, zijn erg groot. Heb je geen zin om steil te klimmen, dan kun je er ook voor kiezen om alleen af te dalen naar een kustdorpje en daar op de bus te stappen of een taxi te bestellen. Kortom, ook minder geoefende wandelaars kunnen met wat vindingrijkheid volop mooie, minder inspannende tochten maken op Tenerife.

Zet je huurauto neer op een mooie plek en loop een heen en weer zo lang je benen het toelaten… Het is al mooi vanaf de eerste stappen. In principe is het terrein op Tenerife behoorlijk steil en inspannend. Als je echt extreem wilt, kun je één lange klim van 3.718 meter maken vanaf zee naar het allerhoogste punt, de top van de Teide. Zo'n een hoogteverschil is enorm.

Nationaal park El Teide is weliswaar het hoogste gebied van het eiland, wat misschien doet denken dat de tochten hier ook wel zwaar/extreem zullen zijn, maar dat valt reuze mee. Buiten de vulkaantoppen El Teide en Pico Viejo, die mede door de hoogte, je de adem benemen, valt het eigenlijk wel mee en kun je hier ook vele vlakke kilometers maken en dus ontspannen wandelen (zoals rond de Roques de Garcia, of onderlangs de Cañadas vanaf bezoekercentrum El Portillo naar parador Nacional).

Qua moeilijkheidsgraad is het verder goed om te weten dat de wandelpaden allemaal goed beloopbaar zijn. In de Mascakloof is het terrein wat ruiger, en moet je soms je handen gebruiken om over de rotsblokken te klauteren en door een beekje waden (enkelhoog). In het Anagagebergte in het ‘Monte Verde’ gedeelte zijn de paden erg glad als ze nat zijn.

Navigeren

Eenvoudig. Duidelijke paden en gemarkeerde routes. Aangevuld met een wandelkaart moet je je best doen om te verdwalen.

Beste seizoen om te wandelen op Tenerife

Het klimaat op Tenerife zien velen als ideaal. In de zomer niet te heet en in de winter warm genoeg om een bres te slaan in de koude Noord-Europese winters, wat het eiland tot een zeer geliefde winterbestemming maakt. De gemiddelde temperatuur schommelt tussen gemiddeld minimaal 19 graden Celsius in de winter tot maximaal 26 graden Celsius in de zomer. Neerslag valt er wel, al is het niet veel vergeleken met Nederland. De winter is de regentijd. Januari is de natste maand met gemiddeld tien regendagen. Maar de regen valt nooit op heel het eiland. Je kunt dus vaak wel een droog plekje vinden.

Meestal hopen de regenwolken zich op tegen de bergen in het noorden, met name het Anagagebergte in het noordoosten, waar je rekening moet houden glibberige paden. De wolken hopen zich op daar waar een koude luchtstroom van onderaf en een warme luchtstroom van bovenaf op elkaar botsen, en dat gebeurt altijd tussen circa 1.000 en 2.000 meter hoogte. Boven 2.000 meter ligt het nationale park El Teide, en dat is dan ook het meest zonrijke deel van het eiland, waar je vaak kans maakt om boven een zee van wolken te lopen.

Vervoer naar Tenerife

Een populaire vakantiebestemming als Tenerife is, gaan er dagelijks meerdere vluchten van onder meer goedkope vliegmaatschappijen als Transavia (vanaf Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam) en Ryanair (o.a. vanaf Eindhoven en Maastricht). Easyjet, Corendon en Arke Fly/ TUI vliegen ook vanuit Amsterdam. Denk aan een prijs rond tussen rond de 300 euro voor een retourvlucht. Vluchtduur: ca. 4,5 uur. Ter plaatse kun je je – als je liever geen huurauto neemt – ook redelijk goed verplaatsen met het openbaar busvervoer, ook naar nationaal park El Teide tuffen dagelijks bussen. Busvervoer is erg goedkoop. De taxi nemen is een stuk duurder, maar vergeleken met Nederland nog altijd goedkoop.

Overnachten

Volop mogelijkheden, vooral veel hotels aan de kuststreken. Campings zijn erg dun gezaaid. Ook zijn er veel huisjes te huur op rurale plekken, zogenoemde ‘finca’s’. Hier heb je gewoon je eigen plek met eigen kookgelegenheid, vaak op een plek waar je direct mooi kunt wandelen in de natuur. Wij sliepen zelf aan de rand van het stadje Icod de los Vinos in de finca Casonas de Marengo ‘La Cuadra’.

Er is één echte berghut halverwege de klim naar de Pico del Teide, refugio Altavista op 3.270 meter hoogte (volledig gerenoveerd in 2007). Met plaats voor 60 personen. Maximaal 1 overnachting. Reserveren is  noodzakelijk en kan alleen telefonisch. Meer info: Refugio Altavista

Een tip voor een leuke en betaalbare plek is de Albergue Bolico. Een soort Matratzenlager, maar doordeweeks is het er nog helemaal niet druk en de locatie, in het Tenogebergte, is erg mooi en landelijk. Leuk om een paar dagen te zitten en door de omgeving te wandelen. Een paar hoteltips voor wandelaars die wat meer luxe zoeken:

In Garachico:
Hotel Patio
Hotel San Roque
La Quinta Roja

In Los Silos:
Luz del Mar

Wandelen met gids

Een wandelgids om routes te kunnen vinden, heb je niet echt nodig op Tenerife. Maar wil je tijdens het wandelen iets leren over wat je onderweg ziet, dan hadden wij erg goede ervaringen met het gidsenbureau El Cardon. Naast wandelingen organiseren zij ook andere outdoor activiteiten op het eiland.

Vergunning El Teide beklimming

Voor de laatste meters naar de top van de krater van El Teide is een vergunning verplicht. Tenzij je hebt overnacht in refugio Altavista en je op een vóór 09.00 uur in de ochtend bij de toegang (bij het station van de kabelbaan) arriveert om de zonsopkomst mee te maken, dan volstaat een printje van het bewijs dat je diezelfde nacht in de berghut hebt doorgebracht. Een vergunning kun je hier aanvragen/verkrijgen

Vijf wandelroute tips

Wij maakten vijf dagwandelingen. Allemaal haalden we ze uit het bekende rode wandelgidjes in zakformaat: ‘Rother Wanderführer Tenerife’, die op het eiland zelf redelijk goed verkrijgbaar is, ook in een Engelse vertaling. Het gidsje beschrijft daarnaast natuurlijk nog veel meer wandeltochten. Zie onderaan bij het kopje ‘gidsen’.

Globale beschrijving van de routes van dag-tot-dag

1. Van Punto del Hidalgo via Chinamada naar Las Carboneras (Anagagebergte)

Totale wandelduur: ca. 4 uur. Hoogteverschil: 700 meter klimmen en 100 meter dalen.
Met prachtige zeegezichten! Start: onderaan de rotonde aan het eind van het plaatsje Punto del Hidalgo. De route is duidelijk aangegeven. Alleen bij het grottenwoningen dorpje Chinamada moet je even opletten bij een splitsing: volg hier niet de route rechtdoor/rechtstreeks naar Las Carboneras over de autoweg, maar volg de wandelroute rechtsaf van de weg af richting een eenzaam huis, waarlangs een wandelpad verder een beboste bergrug langs voert.

Tip: in plaats van naar Las Carboneras te lopen kun je ook aan het eind ervoor kiezen om de wandelroute naar Cruz del Carmen te volgen. Hier vind je een bezoekerscentrum van het Anagagebergte én tevens een halteplaats van de bus die je moet nemen om terug te komen.
De hele fitte wandelaars kunnen vanaf Las Carboneras de kustroute nog verder uitbreiden naar Taganana via het wildromantische strand Playa de Tamadite!

2. Taganana vallei

Ca. 2 uur lopen. Hoogteverschil: ca. bijna 800 meter afdalen. Lichte wandeling over, bij nat weer, glibberige paden.
Start: boswachtershuisje, ‘casas forestal’, op 832 meter hoogte langs de autoweg van/naar Taganana. Einde: het wijndorp Taganana. Afdaling door groene vallei, dicht en vaak mistig woud, over eeuwenoude koningspaden.

3. Cañadas hoogteweg

Zeer lange tocht: 7 uur lopen. Hoogteverschil: ca. 600 meter klimmen en 500 meter dalen.
Start: El Portillo bezoekerscentrum, 2050 m. Einde: bezoekerscentrum Parador Nacional de las Cañadas, 2150 m. Andersom kan ook. Je volgt een hoogteweg onderlands de zuidrand van de Cañadas bergrug. Regelmatig uitzichten op El Teide. Geleidelijk klimmen. Veel op hoogte lopen. Steile afdaling op het eind onderlangs de Guajara. Schitterende tocht. Kom je met de auto, dan is het ’t ideaalst om ’s ochtends eerst de bus te pakken naar het andere eind, zodat je terugloopt naar je auto en je niet meer hoeft te haasten om de laatste bus te halen.

Tip: voor wie niet zó lang wil lopen, onderlangs kun je een iets makkelijkere route volgen – ook erg mooi – over een brede onverharde weg, waarbij je geen enkele hoogteverschil hebt.

4. Beklimming Guajara, 2.715 meter.

Wandelduur: ca. 4 uur. Hoogteverschil: 600 meter klimmen en weer dalen.
Start en einde: bezoekerscentrum Parador Nacional de las Cañadas, 2150 m.

5. Pico del Teide, 3.718 m.

Km 40 punt langs de Cañadasweg (de enige autoweg die dwars door het park voert) – Montana Blanca – Rifugio de Altavista – Pico del Teide – Teleferico. Met de kabelbaan kun je ook tot vlak onder de top komen als je je een pittige klim wilt besparen. Dan is het wel leuk om de afdaling te voet te doen. Kosten kabelbaan: 25 euro pp. Let op: permit vereist voor laatste stuk naar de top! Zie eerdere beschrijving hierboven over hoe de permit te bemachtigen. Hoogteverschil: 1.400 meter (tot rifugio 900 meter).

Kaart en gids

Gebruikte kaart: Kompass Tenerife no. 233, 1:50.000. 
Gebruikte gids: Rother Walking Guide Tenerife van Klaus en Annette Wolfsperger. Uitstekende gids voor vele weken wandelplezier en met detailkaartjes waar je op kunt navigeren, zodat je geen extra kaart meer nodig hebt. Oorspronkelijk Duitstalige gids met 52 wandelingen, een leuke selectie tochten over heel het eiland. Uit deze gids haalden wij al onze wandelingen.