Wandelroute Hermannshöhen praktische informatie
De Hermannshöhen bestaat uit twee wandelpaden die naadloos op elkaar aansluiten: de Hermannsweg en de Eggeweg. Beide paden kunnen prat gaan op een lange traditie. Grote delen ervan waren immers al bij de oude Germanen in gebruik.
De Hermannshöhen bestaat uit twee wandelpaden die naadloos op elkaar aansluiten: de Hermannsweg en de Eggeweg. Ze verbinden Rheine (ten westen van het Teutoburgerwoud) en Marsberg (in het zuiden van het Eggegebirge).
Totale lengte: circa 220 kilometer onder te verdelen in 11-13 etappes.
Navigatie: de route is volledig gemarkeerd met een witte letter H op een zwarte achtergrond (Hermannsweg) of een wit kruis op een zwarte achtergrond (Eggeweg).
Deze prachtige kamweg voert vanuit het Münsterland over het Teutoburgerwoud naar het Sauerland. Hij verbindt wild romantische bossen, uitgestrekte weidelanden en bizarre rotsformaties, en verrast om de haverklap met fraaie vergezichten. Langs het traject liggen ook mooie oude stadjes zoals Tecklenburg en spectaculaire bouwwerken zoals het Hermannsdenkmal. De Hermannshöhen werden omwille van hun hoge kwaliteitsstandaarden opgenomen in het exclusieve clubje van de ‘Top Trails of Germany’.
Over het Teutoburgerwoud
Het Teutoburgerwoud dringt naar het noordwesten als een wig in de Noord-Duitse Laagvlakte door. De smalle keten voert van Hörstel in het noordwesten over Bielefeld tot Horn-Bad Meinberg in het zuidoosten, waar de keten aansluit op het Eggegebirge. Het centrale deel van het Teutoburgerwoud maakt deel uit van de Wezer-Eems waterscheiding, het uiterste zuiden van de Rijn-Wezer waterscheiding.
Het Teutoburgerwoud bestaat uit een klein aantal parallel verlopende ruggen. De breedte van de keten varieert tussen twee (Bielefeld) en zeven kilometer (Horn). Bij Horn is de keten ook het hoogst, met uitschieters tot boven de 400 meter. Bij Bielefeld worden nog hoogten tot 300 meter bereikt, in het Tecklenburger Land haalt de keten nog amper 200 meter.
Bij Horn-Bad Meinberg gaat het Teutoburgerwoud naadloos over in het Eggegebirge, een keten met een breedte van één tot drie kilometer, die zich naar het zuiden voortzet tot Marsberg in het noorden van het Sauerland. Ook deze keten maakt deel uit van de Rijn-Wezer waterscheiding. De hoogste ‘top’ is de Preußischer Velmerstot (464 m).
Over de Hermannshöhen wandelroute
De Hermannshöhen verbinden Rheine (ten westen van het Teutoburgerwoud) en Marsberg (in het zuiden van het Eggegebirge). De totale lengte van de tocht bedraagt circa 220 kilometer. Wij deelden het traject in elf etappes in. Wie het rustig aan wil doen, kan de langere etappes opsplitsen en de tocht bijvoorbeeld ook goed in dertien etappes lopen.
Zwaarte
Middelzware tocht door een middelgebergte met etappes van 13 tot 26 km. De route verloopt meestal als kamweg, de hoogteverschillen variëren van 40 tot 800 meter per dag. De route biedt geen bijzondere moeilijkheden. Brede veld- en boswegen wisselen af met smalle paden door weilanden en over boomwortels. Enkele korte stukken gaan over geasfalteerde wegen.
Navigatie
De route is volledig gemarkeerd met een witte letter H op een zwarte achtergrond (Hermannsweg) of een wit kruis op een zwarte achtergrond (Eggeweg).
Beste tijd
April tot oktober. In april/mei stuit je in de kalkrijke beukenbossen op hele tapijten van daslook en helmbloemen, in de nazomer trekken de beukenbossen een gouden jas aan.
Vervoer naar het Teutoburgerwoud
- Auto: De afstand Utrecht – Rheine bedraagt 180 km.
- Trein: Utrecht – Rheine, ca. 2.30 uur, 1x overstappen, retour vanaf € 40
Vervoer in het Teutoburgerwoud
- Trein: Marsberg (eindpunt) – Rheine (startpunt), ca. 2.50 uur, 1x overstappen.
Overnachten
Langs de Hermannsweg en de Eggeweg vind je een ruime keuze aan accommodaties; van mooi gelegen campings tot comfortabele B&B’s en luxe hotels.
Eten, drinken en inkopen doen
Op de overnachtingsplaatsen is meestal een winkel, waar proviand kan worden ingeslagen. Bij de meeste etappes bestaat ook onderweg de mogelijkheid een hapje te eten of iets te drinken.
Cultuur
Tecklenburg
De mooie ligging en de schilderachtige oude binnenstad met haar kromme straatjes, gezellige marktplein en stoere burcht lokken ieder jaar massa’s bezoekers naar het kleine Tecklenburg. Niet minder dan 117 gebouwen staan op de monumentenlijst! Een jaarlijks weerkerend hoogtepunt is de geranium- en lentemarkt ‘Viva Gerania’ (eerste weekend van mei), die de hele binnenstad letterlijk in de bloemetjes zet. Tijdens de historische ‘Leinen- und Handwerkermarkt’ (tweede weekend van september) worden kunsthandwerk en linnen producten aangeboden. Daarnaast heeft de stad ook een heus wijnfeest (eerste weekend van september), waarbij wijn van de kleine plaatselijke wijngaard wordt gepresenteerd. De stoere burchtruïne herbergt vandaag een van de grootste openluchttheaters (2.400 zitplaatsen!) van Duitsland. Tijdens het seizoen (mei tot september) worden vooral musicals en operettes opgevoerd.
Museum für Kindheits- und Jugendwerke bedeutender Künstler
Het oudste huis van Halle – bouwjaar 1246! – kan terugblikken op een bewogen geschiedenis. In de loop der eeuwen fungeerde het als vergaderzaal voor de kerkraad, als gevangenis en als schoenmakerswerkplaats. Sinds 1987 zit hier een toch wel opmerkelijk museum, geheel gewijd aan het werk dat door grote kunstenaars als kleine snaak werd vervaardigd. In het piepkleine museum, dat het midden houdt tussen een knusse woonkamer en een rommelige zolder, hangen kindertekeningen van kanjers zoals Salvador Dalí, Albrecht Dürer, Edvard Munch, Pablo Picasso of Paul Klee. Uit al deze werken blijkt meteen dat deze kunstenaars reeds als kind over een uitzonderlijk talent beschikten. Een aanrader!
Hermannsdenkmal
Dit monumentale standbeeld bij Detmold brengt een ode aan Hermann, de aanvoerder van de Cherusken, die de Romeinen in het jaar 9 n. Chr. bij de Varusslag in de buurt van het Teutoburgerwoud in de pan hakte. Het werd gebouwd naar aanleiding van de slag bij Leipzig (1813), waarbij Napoleon tegen een bondgenootschap van Oostenrijk, Pruisen, Rusland en Zweden het onderspit dolf. De afmetingen van het monument, in 1819 ontworpen door Ernst von Bandel, maar pas in 1875 ingehuldigd, zijn indrukwekkend. Het koperen standbeeld van Hermann is liefst 26,57 meter hoog en weegt 42.800 kilo, alleen het zwaard is 7 meter lang. Alles bijeen is het monument 53,46 meter hoog en daarmee meteen ook het hoogste van Duitsland.
Externsteine
Deze geweldige, tot 38 meter hoge zandsteentorens, die worden weerspiegeld in de aanpalende vijver, zijn hét landschappelijke hoogtepunt van de tocht. In de middeleeuwen ontstond rond de rotsen een heiligdom. Uit archeologische vondsten (o.a. vuurstenen werktuigen) uit het paleolithicum bleek dat aan de voet van de rotsen 10.000 jaar geleden al mensen leefden. Vlakbij ligt een informatiecentrum over de bizarre rotsen en hun betekenis. Info: www.externsteine-info.de
Dag-tot-dag beschrijving
Dag 1: Rheine – Hörstel
Lengte: 19 km
Tijd: 5 uur
Hoogteverschil: 40 m stijgen en 35 m dalen
De eerste etappe voert vanuit het historische centrum van Rheine langs de beemden van de Eems naar de westelijke uitlopers van het Teutoburgerwoud. Omwille van de geringe hoogteverschillen ideaal als warming-up met het oog op de daaropvolgende bergetappes.
Dag 2: Hörstel – Tecklenburg
Lengte: 19,5 km
Tijd: 6 uur
Hoogteverschil: 455 m stijgen en 315 m dalen
Vanuit Hörstel leidt de Hermannsweg geleidelijk omhoog en ontpopt zich voortaan tot een echte kamweg, gekruid met diverse mooie uitzichten. Een hoogtepunt van dit deelstuk zijn de bizarre zandsteenformaties, waaronder de Dörenther Klippen met het Hockendes Weib, een rotsformatie in de vorm van een zittende vrouw. De etappe eindigt in het schilderachtige vakwerkstadje Tecklenburg (zie cultuur).
Dag 3: Tecklenburg – Bad Iburg
Lengte: 21 km
Tijd: 5.30 uur
Hoogteverschil: 300 m stijgen en 335 m dalen
De Hermannsweg verloopt tussen Tecklenburg en Bad Iburg meestal over een beboste kam met prachtige beukenbossen en biedt mooie doorkijkjes op diverse steengroeves, sommige nog in gebruik, andere al lang stilgelegd en ondergelopen. Biologisch interessant zijn ook de kalkmoerassen. Door de geringe hoogteverschillen een van de gemakkelijkere etappes. Bijzonder mooi in de lente (mei), wanneer op vele plaatsen de daslook bloeit.
Dag 4: Bad Iburg – Borgholzhausen
Lengte: 24 km
Tijd: 7 uur
Hoogteverschil: 580 m stijgen en 575 m dalen
Deze etappe begint bij het fraaie kasteel Iburg en voert vervolgens door uitgestrekte beukenbossen, gekruid met enkele pittige stijgingen en fraaie doorkijkjes over de vlakte aan de voet van het Teutoburgerwoud. Het einddoel is de ‘peperkoekstad’ Borgholzhausen.
Dag 5: Borgholzhausen – Bielefeld
Lengte: 27 km
Tijd: 8 uur
Hoogteverschil: 810 m stijgen en 750 m dalen
Een pittig traject, dat behoorlijk op en neer golft en veel afwisseling biedt. Halle verrast met zijn boeiende ‘Museum für Kindheits- und Jugendwerke bedeutender Künstler’ (zie cultuur). Vlak voor Bielefeld wandel je dwars door het Tierpark Olderdissen, dat een overzicht geeft van de inheemse fauna. Ook het nabije Bauernhaus-Museum (openluchtmuseum) is een ommetje waard.
Dag 6: Bielefeld – Oerlinghausen
Lengte: 12,5 km
Tijd: 3.30 uur
Hoogteverschil: 280 m stijgen en 205 m dalen
In Bielefeld klauter je eerst omhoog naar de Sparrenburg. Vervolgens met geringe hoogteverschillen verder naar Oerlinghausen. Prehistorieliefhebbers noteren er alvast het Archäologisches Freilichtmuseum, een openluchtmuseum dat toont hoe de eerste mensen hier duizenden jaren geleden leefden.
Dag 7: Oerlinghausen – Holzhausen-Externsteine
Lengte: 25,5 km
Tijd: 8 uur
Hoogteverschil: 740 m stijgen en 720 m dalen
Deze etappe is door haar lengte en de aanzienlijke hoogteverschillen een van de zwaarste. Vooral de klim van het Heidenbachtal naar het Hermannsdenkmal vergt wat uithouding. Het Hermannsdenkmal (zie cultuur) is natuurlijk een van de grootste attracties van de route en de drukte is vaak navenant. Mijd het monument liever op een zomerse zondag. In Berlebeck kom je langs de Adlerwarte Berlebeck (roofvogelshows op vaste tijdstippen). Het eindpunt Holzhausen ligt op een steenworp afstand van de vermaarde Externsteine.
Dag 8: Holzhausen-Externsteine – Bad Driburg
Lengte: 23 km
Tijd: 7 uur
Hoogteverschil: 475 m stijgen en 330 m dalen
Op landschappelijk vlak de mooiste etappe van de hele tocht! Vanuit Holzhausen ben je in een oogwenk bij de magische rotsformaties van de Externsteine (zie cultuur). Voorbij Horn klim je door het schilderachtige Silberbachtal naar de Velmerstot, de hoogste berg van het Eggegebirge. Deze heeft een dubbele ‘top’: je beklimt eerst de Lippischer Velmerstot (441 m), daarna volgt de Preußischer Velmerstot (464 m), bekroond met een uitzichttoren. De etappe eindigt in het kuuroord Bad Driburg.
Dag 9: Bad Driburg – Willebadessen
Lengte: 16 km
Tijd: 5 uur
Hoogteverschil: 230 m stijgen en 210 m dalen
Vanuit Bad Driburg klauter je eerst naar de ruïne van de Iburg en zak je vervolgens geleidelijk naar het Bodental. Daarna gaat het zacht op en neer verder langs de Eggeweg tot Willebadessen, dat pronkt met een fraai kasteel en een voormalig klooster. Dit is een van de gemakkelijkere etappes. Onderweg zijn diverse schuilhutten, maar geen mogelijkheid om proviand in te slaan of een hapje te eten.
Dag 10: Willebadessen – Blankenrode
Lengte: 19,5 km
Tijd: 6.30 uur
Hoogteverschil: 275 m stijgen en 325 m dalen
Deze etappe voert zacht golvend over het Eggegebirge door een eenzame, bosrijke omgeving, aangevuld met een aantal fraaie rotsformaties. Dit ongerepte gebied is grotendeels als Natura 2000-gebied beschermd en biedt o.m. een toevluchtsoord aan de zwarte ooievaar. Interessant zijn ook het idyllische Schwarzbachtal en de resten van het verlaten middeleeuwse dorp Blankenrode. De etappe eindigt in het nieuwe dorp Blankenrode.
Dag 11: Blankenrode – Marsberg
Lengte: 14 km
Tijd: 4.15 uur
Hoogteverschil: 220 m stijgen en 330 m dalen
De laatste etappe is vrij kort en voert door een open landschap met bloeiende koolzaadvelden (in mei) en weilanden. Onderweg passeer je de dorpjes Oesdorf en Essentho. Ten slotte daal je door het bos af naar het eindpunt Marsberg.
Wandelkaarten Hermannsweg en Eggeweg
- Kompass, Wander-Tourenkarte 2504 – Hermannsweg und Eggeweg, 1:50.000. Geplastificeerde, zeer gedetailleerde wandelkaart. Door de auteur gebruikt.
- Hermannsweg Wanderkarte, 1:25.000, uitg. Publicpress. Geplastificeerde wandelkaart.
Wandelgidsen Hermannsweg en Eggeweg
- Hermannsweg & Eggeweg, Outdoor Handbuch Band 164, Conrad Stein Verlag. Duits. Wandelgids over de Hermannsweg en de Eggeweg met goede routebeschrijvingen en praktische info i. v. m. vervoer en verblijf. Door de auteur gebruikt.
- Hikeline Wanderführer Hermannshöhen: Hermannsweg & Eggeweg, Esterbauer Verlag. Duitstalige wandelgids met praktische kaartjes en hoogteprofielen.
- Erlebnis Hermannsweg – Ostteil: Wandern von Bielefeld zum Velmerstot, Tpk-Regionalverlag. Duits. Rijk geïllustreerd gidsje met veel achtergrondinformatie en handige kaartschetsen.
- Erlebnis Hermannsweg – Westlicher Teil: Wandern von Rheine bis Bielefeld, Tpk-Regionalverlag.
Adressen en sites
Duits Verkeersbureau
Postbus 12051
1100 AB Amsterdam
I: www.germany.travel/nl
Projektbüro der Hermannshöhen
Teutoburger Wald Tourismus/OstWestfalenLippe GmbH
Turnerstraße 5-9
D-33602 Bielefeld
T: +49-521-967 33-25
E: info@teutoburgerwald.de
I: www.teutoburgerwald.de
Handige site
- De officiële site van Hermannsweg en Eggeweg met uitvoerige informatie over de route (gps-track, hoogteprofielen enz.), bezienswaardigheden, accommodatie, kaarten en gidsen enz.
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
