Fietsen in Luxemburg: 3 tips

Fietsen in Luxemburg

Het officiële fietswegennet van het groothertogdom beslaat ca 600 kilometer en wordt op termijn uitgebreid naar 900 kilometer. Initiatiefnemer en beheerder van het netwerk is het Lëtzebuerger Vëlos-Initiativ, de fietsersbond van Luxemburg. Het fietsnetwerk is opgesplitst in 23 genummerde en bewegwijzerde trajecten - pistes cyclables PC1 t/m PC23 - van maximaal 89 kilometer lang die met elkaar in verbinding staan en tot lange meerdaagse routes te koppelen zijn. Begin-/eindpunten zijn vaak stations. Op Pad fietste twee dagen over het netwerk; dag 1 combineerden we PC21/PC12 (fietstip 1); dag 2 PC3/PC22 (fietstip 2). Info: www.pistescyclables.lu.

Fietstip 1: PC21 en PC12

Als een van de mooiste trajecten wordt wel de PC12, de Piste Cyclable de l'Attert, genoemd die van Pétange tot Colmar-Bert langs de rivier de Attert loopt. De route is 57 km lang en is deels aangelegd over een oude spoorweg. Er zijn mensen die erover jubelen - lekker vlak! - maar wij vonden de eentonige rechttoe rechtaan betonpaden juist een beetje saai. Maar vóór het zover was hadden we al heel veel mooie kilometers achter de rug. Die begonnen in Clervaux waar we geslapen hadden en heerlijk gegeten in familie-hotel Des Nations. Uitgerust en gewellnest stapten we de volgende dag op de fiets.

De eerste kilometers

Vanaf Clervaux rijden we over de mooie doodstille CR 325 en CR 326 (het is maandagochtend, half 10!) via Drauffelt naar Enscherange. Bij Drauffelt staat een oude grijswit gebladderde molen in het veld, een hoog gebouw zonder wieken. Een mooi plaatje deze Fréirmillen, waar omheen rondslingerende werktuigen langzaam staan te verroesten. In Enscherange pikken we de PC21 op, de piste cyclable du Nord, een fraaie fietspiste, en dan met name het stukje tussen het romantisch aandoende (beekje, kerkje, terrasje) Lellingen en Kautenbach. De route voert over een autovrij pad, langs een beek, langs door paardenbloemen doorzeefde weilanden, onder oude treintunnels door en door een bos waar nog met paarden en kettingen de gevelde bomen heuvel af worden gesleept. De bodem van het bos staat vol bosanemoontjes, een eekhoorntje schiet weg. Een onaangekondigde steile klim maakt nerveus: zouden ze de >> op de kaart vergeten zijn in te tekenen? Gelukkig maar van dat enorme bord pasta gisteren. Dat was veel meer pasta dan we op konden na toch een dag stevig fietsen.

Fiets in trein

In Kautenbach - dorp in het groen, omgeven door rotsen - stappen we op de trein. De fiets mag mee. Een beetje sleuren is het wel vanwege de hoge instap, maar de conductrice wacht ons gemodder geduldig af. In ongeveer 10 minuten treinen we naar Ettelbruck waar we - na een heerlijk broodje bij Fisher 1913, net achter het station - wat tijd verliezen voordat we het bordje PC15 (Piste de l'Alzette, verbinding naar PC12) gevonden hebben. Na acht kilometer haken we in op de PC12 die we zuidwaarts naar het station van Kleinbettingen zullen volgen waar we de trein naar Luxemburg stad kunnen nemen.

Tractatie: twee pijltjes

Voorbij Ettelbruck worden we opnieuw getrakteerd op 2 pijltjes met als toetje een fraaie hoogvlakte, waarop de zon zich uitleeft, en waar de wind het gras alle kanten op zwiept. We meanderen over een fraai autoluw fietspad tussen het groen door, langs twee enorme, roestige schuren. We flitsen door Bissen, door Bovange-sur-Attert en dan Useldange waar de huizen niet hoekig gestuct en oranje of paars zijn, maar van vergeeld grijs tot vergrijsd geel, sommige met plompe torens en kozijnen van leisteen. Useldange heeft ook een kasteel - de rafelige resten van muren en torens torenen hoog boven ons uit. We laten het achter ons en rijden een uitgestrekte vlakte op. Het groen van de weilanden wordt afgewisseld met banen zwarte aarde, knalgele koolzaadvelden en op de scheidingen van velden rijtjes wit bloesemende fruitboompjes en hier en daar wat verdwaalde koeien.

Vals plat

Waar de velden eindigen, steken we de weg over en komen uit bij 'Haltestelle Reichlingen - Everlingen', een voormalig station waar een traject begint dat over een oude spoorbaan is aangelegd. We rijden over lange rechte betonplaten die net niet horizontaal maar vals plat door het land voeren, kilometerslang. Ze verdwijnen richting horizon tussen boompjes en een afscheiding van prikkelstruiken. Daarna duikt het pad, nu weer zonder beton, een donker bos in en even later nog een veel donkerdere tunnel voordat we net voor Eischen afslaan naar Steinfort. De route doorkruist de sjieke stad, die opvalt door de moderne, hoekige gekleurde huizen. Op station Kleinbettingen stappen we met de fiets in de trein. Vanavond al kunnen we ons in het nachtleven van Luxemburg stad storten.

De Feiten

Route: PC21, Piste cyclable du Nord
Van/naar: Schmett <>Kautenbach (in het noorden is vanaf Troisvierges een traject in aanbouw dat aansluit op de Vennbahn).
Afstand: 17 km
+
PC12: Piste cyclable de l'Attert
Van/naar: Colmar-Berg (station) <> Kleinbettingen (station)
Afstand: 57 km
Navigatie: Markering: bordjes PC21 en PC12
Zwaarte: PC21: 2 uit 5; PC12: 3,5 uit 5

Fietstip 2: PC3 en PC22

PC3 is de piste cyclable des Trois Riviéres en die rivieren zijn de Moezel, de Our en de Sûre. In Echternach, halverwege de PC3 pikken we de route op tegenover het station. Negenentwintig kilometer naar Vianden is het, waar we zullen overstappen op de PC22 (piste cyclable naar Lellingen. Die 29 kilometer gaan eerst langs de Sûre, en vanaf Wallendorp-Pont langs de Our - allebei fraaie riviertjes die soms dromerig kabbelen, soms witschuimend tussen de oevers door stuiteren.

Heerlijk stil

Bij station Echternach heeft de Sûre knalgroene oevers en wordt haar stroom geremd door oeroude boomstammen die zijn omgevallen in het water. Aan de overzijde lieflijk glooiende heuvels, begroeid met naald- en loofbomen in tig tinten groen, en wie even naar de oosterburen wil, slaat af, een brug over en tikt Duitsland aan. Het is voorjaar, de bermen staan vol pinkster- en paardenbloemen, de rivier is nu en dan spinaziegroen. Wat is het heerlijk stil hier.

Dromerig mooi

Even voorbij Reisdorf kun je inhaken op de PC16 naar Ettelbruck, maar wij blijven braaf de PC3 volgen naar Wallendorf-Pont. Daar mondt de Sûre uit in de Our. Om ons wakker te houden in dit dromerig mooie landschap klimt de route met 2 pijltjes tegelijk de heuvel op. In het allerlichtste verzet van de overigens prima huurfiets lukt het maar net om boven de campings en groenstroken uit te stijgen. Op en neer suizend op de flank van de heuvel koelen we af, met beneden ons de weg en de Our, aan de overzijde Duitsland, en om ons heen bloesemende fruitboompjes, weilanden, rommelig bos en vooral heel veel fraaie malsgroene velden - de dorpen en stadjes drijven erin.

Verschoten foto's

En dan de afslag naar Vianden. Het kasteel en de omvang van parkeerplaatsen en terrassen doen drukte vermoeden, maar nu nog niet merken we als de andere stoelen op het reusachtige terras leeg blijven - pas met pasen breekt het seizoen aan, legt de serveerster de stilte uit. Slechts een handjevol mensen sjokt de steile weg omhoog naar het kasteel. Van dichtbij ziet het er minder florissant uit dan op afstand, al is de Marc Chagall-tentoonstelling zeker een bezoek waard. De meeste winkeltjes en musea zijn gesloten, tijdelijk of zelfs permanent te zien aan de spinnenwebben en de verschoten foto's en folders achter de stoffige ramen.

17% omhoog

Laat in de middag fietsen we weg uit Vianden, op zoek naar de PC22, piste cyclable des Ardennes. De naam alleen al doet vermoeden dat we de trein Lellingen - Clervaux van 16.40 uur niet gaan halen. Het tempo is laag en de heuveltjes pittig tot aan duwsteilte toe. De PC22 blijkt bovendien een piste in aanleg, tussen Fouhren en Putscheid verliezen we tijd door het ontbreken van de bordjes. Winst halen we uit het feit dat de meren op de kaart - mooi leken die ons, zo ingeklemd in het groen - één groot stuwmeer blijken te zijn die je alleen via een steile metalen trap kunt bereiken. In plaats van die trap krijgen we een klim van 17% voor ons kiezen. We laten ons omrollen in het gras, op een plek waar het uitzicht niet verder reikt dan een dichte heg. Maar even zonder uitzicht is ook best fijn. We hebben nog ongeveer 14 kilometer voor de boeg naar station Wilwerwiltz. Daar pakken we de trein naar Clervaux.

De Feiten

Route: PC3, Piste cyclable des Trois Rivieres, 89 km
Van/naar: Schengen <> Vianden
Zwaarte: 2 uit 5
Tussen startpunt Schengen en Wasserbillig volgt de PC3 de Moezel; tussen Wasserbillig en Wallendorf-Pont de Sûre) en tussen Wallendorf-Pont en Vianden de Our. Meestal goed bewegwijzerd. Lekker relaxt meeslingeren op rivierniveau.

Route: PC22, Piste cyclable des Ardennes
Van/naar: Bettel <> Lellingen
Zwaarte: 3,5 uit 5
Vanaf Vianden doorkruist de route de uitlopers van de Ardennen op weg naar mooi Lellingen. Pittige route, die nog 'en project' is, dus nog in aanbouw en niet overal al goed gemarkeerd is.

Fietstip 3: PC1, Piste Cyclable du Centre

Fietsroute in en om Luxemburg stad

Luxemburg Stad - gelegen op 300 meter hoogte - is een bijzondere stad. De hoofdstad van het groothertogdom telt slechts 100.000 inwoners en die komen uit meer dan 150 verschillende landen. Een derde van de oppervlakte bestaat uit groene zones; het oude stadsgedeelte rond de kathedraal is wereldcultuurerfgoed van de Unesco. De PC1, piste cyclable du Centre voert in 43 km in en om de stad Luxemburg.

Het mooiste balkon van Europa

Het is een aanrader deze tocht, want ondanks enkele niet zo mooie trajecten door buitenwijken van Luxemburg Stad is het slot erg indrukwekkend: fietspaden die je tot op het 'mooiste balkon van Europa' voeren: een pad (gebruikt door fietsers en voetgangers) dat hoog bovenlangs de rotsklomp voert waarop de stad is gebouwd waarvandaan je in de diepte uitkijkt over de 'Grund': het oudste deel van Luxemburg waar ooit de armen woonden, maar dat nu het levendige uitgaanshart is van de stad. Je kijkt bovenop de abdij Neumünster, die vóór haar renovatie als gevangenis diende, maar nu podium is voor theater, literatuur, schilderkunst, beeldende kunst en muziek. In het weekend zijn er gratis jazz- en bluesconcerten.

Kazematten en moderne kunst

Vanaf het 'balkon' voeren wandelpaden en een weg/fietspad naar de bodem van de rotsklomp ('Bockrotsen'). Hiervandaan heb je toegang tot één van de twee kazemattenstelsels (Pétrusse) die de stad rijk is (ondergronds verdedingsstelsel); het andere is hermetisch afgesloten omdat het de kluis bevat van de nationale bank van Luxemburg die er stevig bovenop staat. Vanaf dat balkon laat Luxemburg ook haar andere kant zien: de moderne bouwwerken van de stadswijk Kirchberg. Je vindt er de spectaculaire gebouwen voor de Europese instellingen, prestigieuze gebouwen van internationale banken, de Philharmonie en het museum voor moderne kunst (Mudam).

Borrelen en biologisch shoppen

In de stad zelf zijn allerlei leuke tentjes en terrassen om te lunchen of borrelen. Chique boutiques vind je in de autoluwe zone langs de Grand-Rue en de Rue Philippe II. Een paar straten verder vindt elke woensdag en zaterdag een voedselmarkt plaats, waar je lokale biologisch geteelde producten kunt inslaan. Vanaf Luxemburg Stad kun je uitwaaieren naar de pistes cyclables in het zuiden, het 'Land van Rode Steen' geheten, vanwege de ijzerhoudende en daardoor roodgekleurde aarde.

De Feiten

Route: PC1, Piste cyclable du Centre
Van/naar: Luxemburg Stad <> Luxemburg Stad
Afstand: 43 km
Zwaarte: 2,5 uit 5 (stadsroute, maar toch vrij veel op en neer)
Navigatie: Markering. Bordjes met stad/wijk-aanduidingen (Merle en Hesserange) en bordjes PC1.

Georganiseerd

Leuk en informatief is het om de stadsroute Luxemburg met gids te fietsen. Wij reden mee met Monique Goldschmit van Velosophie die alle ins en outs van de stad kent.