De Heuvelrughike: noord-zuid over de Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug, wie heeft er niet gewandeld? Maar een doorgaande trektocht die het Gooi verbindt met de Grebbeberg, dát is nieuw. Met de Heuvelrughike, ontwikkeld door Marianne Wildenberg, wandel je in vijf dagen door en over het oer-Hollandse stuwallenlandschap van de héle Heuvelrug en doorkruis je twee provincies. Twee? Ja, want 'de Heuvelrug' loopt door Noord-Holland en Utrecht!
De Heuvelrughike
De Heuvelrughike is een ruim 92 km lange meerdaagse route over de Heuvelrug. De tocht begint aan de oevers van het Gooimeer in Huizen en eindigt aan de voet van de Grebbeberg net voorbij Rhenen. De Heuvelrug loopt door twee provincies (Noord-Holland en Utrecht) en negen gemeenten. Tweederde van de Heuvelrug ligt in de provincie Utrecht; eenderde in Noord-Holland. Het hoogste punt op de hele route is de Amerongse Berg (69,2 m), tevens de hoogste ‘bergtop’ van de provincie Utrecht.
De Heuvelrughike is de eerste en enige aaneengesloten wandelroute over de hele Heuvelrug. De tocht is onderverdeeld in vijf etappes met een gemiddelde lengte van 18,5 km. Alle begin- en eindpunten zijn goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Je kunt de verschillende etappes natuurlijk ook als losse dagwandeling doen door je auto aan het beginpunt van de wandeling neer te zetten en aan het einde de bus terug te nemen. Of andersom.
Iedere dag zijn er meerdere mogelijkheden om in de aankomstplaats te overnachten. In de uitgebreide routebeschrijving vind je diverse suggesties.
Roel van den Eijnde liep de etappes 1 en 5 en schreef er een reisreportage over.
De (Utrechtse) Heuvelrug
De hele Heuvelrug, waarvan het midden en zuidelijk deel de Utrechtse Heuvelrug wordt genoemd, is geologisch gezien één geheel. Na de Veluwe is de Heuvelrug het grootste bosgebied van Nederland. Het is een van de kerngebieden van het Natuurnetwerk Nederland (voorheen de Ecologische Hoofdstructuur). Het zuidelijk deel is sinds 2003 Nationaal Park. In 2013 kwam daar het middelste deel bij. De naam van het Nationaal Park is Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en heeft een oppervlakte van 10.000 hectare.
De totale lengte van de Heuvelrug is 50 km en bestrijkt in totaal zo’n 23.000 hectare (230 km2). Het bijzondere stuwwallenlandschap is uniek in de wereld en werd zo’n 150.000 jaar geleden door gletsjers gevormd. Het gevarieerde landschap bestaat nu voor een groot deel uit bos en heidevelden met hier en daar een zandverstuiving. De hogere zandgronden vormen een mooi contrast met een lager veen- en rivierenlandschap.
De natuur op de Heuvelrug
De natuur op de Heuvelrug is in de loop der tijd behoorlijk versnipperd geraakt. Daar hebben naast wandelaars vooral dieren last van. Een groot aantal (snel)wegen en spoorbanen doorkruist het gebied. Ook woningbouw neemt steeds meer ruimte in. Daarmee komt de natuur en biodiversiteit onder druk te staan. Geïsoleerde gebieden maken het voortbestaan van soorten kwetsbaar.
Inmiddels zijn er op veel plaatsen natuurverbindingen en ecoducten geplaatst. Hier en daar wordt er op de wandelroute gebruik gemaakt van deze natuurverbindingen. Maar helaas is niet de hele route onverhard en moet je af en toe een drukke verkeersweg oversteken. Wel is er zoveel als mogelijk voor kleine paadjes gekozen en loop je vooral door het groen.
Ontwikkeld door Marianne Wildenberg
De Heuvelrughike is een idee van Marianne Wildenberg. Ze heeft de tocht ontwikkeld en beschreven. In het dagelijks leven is Marianne zelfstandig communicatieadviseur. Daarnaast heeft ze onder de naam Wandelen Werkt een eigen wandelbureau waarmee ze onder andere wandelcoaching en georganiseerde wandelingen verzorgt. Marianne is sinds 2005 ook reisbegeleider bij SNP.
Over de Heuvelrughike zegt ze: “De Heuvelrughike is een fantastische wandelervaring. Deze vijfdaagse wandeltocht geeft je een unieke beleving van het typisch Nederlandse stuwwallenlandschap. De meeste mensen kennen de Utrechtse Heuvelrug, maar dat is maar het halve verhaal. Oók Noord-Holland hoort echt bij de Heuvelrug.”
Marianne woont in Amsterdam, maar groeide op in Dieren aan de rand van de Veluwe. Daar ontdekte ze ook de liefde voor de natuur. Twee jaar geleden liep ze in losse dagtochten al het hele traject over de Utrechtse Heuvelrug. Van een doorgaande trektocht kwam het echter nooit. Tot nu.
“Ik ontdekte dat dit stuwwallenlandschap echt uniek is in de wereld. En dat de landschappelijke verhalen die je onderweg tegenkomt eeuwen aan historie onthullen. Mijn verbazing was dan ook groot dat op dit traject, waarin je heel wat hoogtemeters kunt maken, nog geen lange afstandswandelroute bestond. Ook ontdekte ik dat een schaapherder al in 2008 met zijn kudde van Huizen helemaal naar de Grebbeberg liep. Hij deed er meer dan drie weken over vanwege alle obstakels die hij en zijn kudde onderweg tegenkwamen. Inmiddels is de natuur op de Heuvelrug door een groot aantal ecoducten beter verbonden. De kudde zou de tocht nu in een week kunnen lopen. Een mooie mijlpaal om bij stil te staan.”
Wandelen met de app 'SNP Routes'
De Heuvelrughike is niet bewegwijzerd, beschreven in een gids of speciaal gemarkeerd. Je kunt hem alleen volgen via de app ‘SNP Routes’. Bijkomend voordeel is dat deze route-app op bijzondere plekken aanvullende informatie biedt. Vooral over de natuur om je heen, zoals wild, vogels, insecten, planten, het landschap en de invloed van de mens daarop. Waar je anders in hoofdzaak over een fraai wandelpad zou lopen, ontdek je de natuur in Nederland nu op een hele andere manier!
De wandelroutes ontgrendel je binnen de app met een 'shortcode'. Deze codes zijn te vinden bij de beschrijving van de dagetappes.
Wandelen met de routegids
Vanaf zomer 2022 is er ook een papieren wandelroutegids te koop, geschreven door Marianne Wildenberg. Wie geen zin heeft in wandelen met een app of een gps, kan de Heuvelrughike ook volgen dankzij de routebeschrijving in deze gids. Marianne legt je in een (in de gids opgenomen) mini-veldgids uit wat je allemaal onderweg kunt tegenkomen aan flora en fauna.
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
