Welke fietsroutes in Zwitserland?

Zomaar op de bonnefooi gaan fietsen zorgt in Zwitserland voor andere uitdagingen dan in Nederland. Uiteraard moet je rekening houden met behoorlijke stijgingspercentages, maar punt van aandacht zijn ook de vele tunnels op veel trajecten die je als fietser moet delen met het snellere verkeer. Het is dus goed te weten dat Zwitserland een fietsroutenetwerk heeft ontwikkeld dat net als de wandelroutes in Zwitserland bestaat uit nationale, regionale en lokale fietsroutes.

Bij die routes is er perfect rekening mee gehouden dat je zoveel als mogelijk rustige trajecten volgt en dat er waar dat nodig is een alternatief traject voor fietsers is ingebouwd. Waar tunnels liggen was er in een ver verleden vaak een oude weg buitenom waar je als fietser nog steeds gebruik van kunt maken. Een goed voorbeeld is de Gotthardpas: de meeste auto's rijden door de lange beroemde tunnel, auto's die bovenlangs rijden nemen de nieuwere pas, en fietsers gaan over de stokoude Tremola pasweg waar je je zeker vijftig jaar terug in de tijd waant.

De nationale fietsroutes van Zwitserland

Zoals je in Nederland de LF-routes kunt volgen, zo hebben de Zwitsers in totaal negen nationale fietsroutes die op een of andere manier het land doorkruisen. Ze zijn prima bewegwijzerd met rode routebordjes waarop zeer duidelijk het enkele nummer (1 tot en met 9) staat. Uiteraard kun je deze routes van begin tot het eind gaan rijden als fietsvakantie, maar het is ook heel goed mogelijk om ze samen te combineren tot een eigen fietsrondje omdat de routes elkaar op verschillende plekken kruisen. Verder kom je regelmatig langs plekken waar je het openbaar vervoer (trein of postbus) kunt pakken en dat is in Zwitserland bijzonder goed ingesteld op fietsers: ruime plekken in de trein en fietsrekken achterop de bus. Het gaat om de volgende fietsroutes: 

Fietsroute 1: de Rhone-Route, van Andermatt naar Genève

350 km, 8 etappes, 3600 m klimmen, 4600 m afdalen

De Rhône Route begint in Andermat onderaan de Furkapas. Die pas zul je eerst moeten beklimmen om de beroemde Rhônegletsjer te bereiken. Uit die gletsjer ontspringt de Rhône, en de rest van de fietsroute volgt dagenlang het stroomgebied. Je doorkruist het Rhônedal in Wallis tussen de hoge bergmassieven van de Walliser en Berner Alpen om vervolgens de oevers van het meer van Genève te bereiken die je volgt tot de gelijknamige stad. Het is zeker niet het rustigste dal van Zwitserland, door het dal loopt grotendeels een snelweg waar je nooit ver vandaan bent. Desondanks volgt de fietsroute vaak verassende alternatieve weggetjes.

Fietsroute 2: de Rhein-Route, van Andermatt naar Basel

430 km, 10 etappes, 4000 m klimmen, 5200 m afdalen

Net als fietsroute 1 begint route 2 in Andermatt. In plaats van naar het westen fiets je naar het oosten de Oberalppas op, want daar bevindt zich de, of beter, een van de bronnen van rivier de Rijn. Vanaf hier volg je het gehele stroomgebied door het oosten van Zwitserland via Chur , en dan met een grote boog noordwaarts langs Liechtenstein richting de Bodensee. Langs de oevers van het meer zet je koers richting de beroemde Rheinfall van Schaffhausen om vervolgens te eindigen in de stad Basel. Of: verder te fietsen naar Nederland. Lees onze reportage over deze fietsroute!

Fietsroute 3: Nord-Süd-Route, van Basel naar Chiasso

365 km, 8 etappes, 4600 m klimmen, 4600 m dalen.

De naam zegt het al, deze fietsroute doorsnijdt het land van noord naar zuid. Dit is de klassieke Transitroute dwars door Zwitserland, van Basel in het noorden naar Chiasso in het zuiden van Tessin, over de mooiste fietswegen. Via de Jura, het Vierwoudstedenmeer bij Luzern, over de Gotthardpas en langs het Lago Maggiore naar de grens met Italië. Een zeer diverse fietsroute door verschillende culturen, met steeds veranderende natuur en een steeds warmer klimaat. Een mooi rondje door Zwitserland kan tijdens een fietsvakantie worden gereden door het eerste deel van deze route te combineren met route 2, de Rhein-Route.

Fietsroute 4: de Alpenpanorama-Route van St. Margrethen naar Aigle

475 km, 9 etappes, 9300 m klimmen, 9300 m dalen.

De Alpenpanoramaroute is een oost-west fietsroute (of andersom) die langs de noordkant van de Alpen voert met, zoals de naam al doet vermoeden, mooi uitzicht op de Alpen. Je fietst vanaf de Bodensee bij de Oostenrijkse grens door de noordelijke vooralpen langs kloven en bergpasjes naar de oevers van het meer van Genève. Dit is daardoor een behoorlijk pittige fietstocht met veel hoogtemeters. Verdere highlights: de Klausenpas, het Vierwoudstedenmeer, de Sarnersee, de Glaubelbielenpass en het stadje Gruyère.

Fietsroute 5: de Mittelland-Route, van Romanshorn naar Lausanne

375 km, 7 Etappes, 2900 m klimmen en dalen.

Net als route 4 voert deze fietsroute van de Bodensee naar het meer van Genève, alleen via een andere, noordelijke variant door het Zwitserse 'Mittelland'. Het terrein is minder bergachtig en de fietsroute is daardoor een stuk minder inspannend wat betreft het totaal te maken hoogtemeters. Er is gekozen voor zoveel mogelijk autoluwe wegen langs meren en riviertjes, door stille dalen en vaak een wijds landschap.

Fietsroute 6: de Graubünden-Route, van Chur, Thusis of Martina naar  Bellinzona

260 km, 7 etappes, 5400 m klimmen en dalen.

Het Unterengadin is een schitterend dal in de Oostalpen van Zwitserland, en daar begint deze fietsroute 5, bij Martina aan de grens met Oostenijk. Je kunt overigens ook in de stad Chur beginnen en de route in Thusis oppikken, maar dan mis je een bijzonder traject. Vanuit het Unterengadin beklim je de Albullapas en daal je af om uit te komen bij Thusis. Van daaruit gaat de route naar het zuiden, door de kloof Via Mala en over de San Bernardinopas naar Bellinzona in het Italiaanstalige Tessin.

Fietsroute 7: de Jura-Route, van Basel naar Nyon

280 km, 6 etappes, 5400 m klimmen, 5200 m dalen

Deze fietsroute volgt de Frans-Zwitserse grens in het noordwesten, van Basel naar het Meer van Genève dwars door het Juragebergte. Geen route door de Zwitserse Alpen, maar evengoed een hele pittige met de nodige hoogtemeters. De Jura staat bekend om de steile weggetjes. Je fiets door schitterende natuur, komt langs La Chaux-de-Fonds, de hoofdstad van de horloge industrie en een ander hoogtepunt is Lac de Joux, het grootste meer van Zwitserland boven 1000 meter hoogte.

Fietsroute 8: de Aare-Route, van Oberwald (Gletsch) naar Koblenz

De Aare is een bekende rivier in Zwitserland, niet in de minste plaats vanwege de Aareschlucht, een nauwe kloof die al sinds 1888 een toeristische attractie is. De Aare-Route volgt zoveel als mogelijk de rivier en begint in Gletsch (Wallis) aan de voet van de Grimselpas. Aan de andere kant van die pas ontspringt de Aare. Route en rivier maken een flinke slinger westwaarts langs o.a. de Brienzersee, de Thunersee en Bern. Je fiets ten zuiden van de Jura richting het Zwitserse plaatsje Koblenz (nee, niet de grote Duitse stad) aan de Duitse grens.

Fietsroute 9: de Seen-Route, van Montreux naar Rorschach

De Seen-Route rijgt niet alle, maar wel zoveel mogelijk Zwitserse meren aan elkaar tot fietsroute. Te beginnen bij het Meer van Genève, en je eindigt de fietstocht in Rorschach aan de Bodensee op de grens met Duitsland. Onderweg fiets je langs de Thunersee, de Brienzersee, de Lungersee, de Sarnersee, de Alpnachersee, de Vierwaldstättersee, de Zugersee, de Ägerisee, de Sihlsee, de Zurichsee, de Obersee en de Walensee,.

Onze eigen 'Nationale fietsroute': de Alpenpassen fietsroute

Op Pad heeft ervaring met het combineren van de Zwitserse Nationale Fietsroutes. Omdat er geen echte Alpenpassen fietsroute bestaat, hebben wij deze zelf samengesteld. We gingen met de trein naar Meiringen en begonnen daar aan fietsroute 8 over de Grimselpas. Bij Gletsch pikten we route 1 op over de Furkapas. Vervolgens pakten we route 3 over de Gotthardpas richting Tessin, en namen toen route 6 over de San Bernardinopas. Via route 2 en route 9 kun je de Walensee bereiken, maar wij fietsen hier tussendoor over nog een extra pasje, de Kunkelspas. Na de Walensee volgde de Klausenpas via route 4 om bij Brunnen aan de Urnersee de trein weer richting huis te pakken. Een fantastische fietstocht voor een week!