Fietsroute Schotland westkust: praktische informatie

Het gebied

De Schotse Hooglanden liggen ten noorden en ten westen van Glasgow. Het is een dunbevolkt en bergachtig gebied, waar de hoogste toppen boven de 1000 meter uitkomen. Het gebergte is meer dan 400 miljoen jaar geleden gevormd. Later ontstonden hier ook vulkanen, waarvan de resten soms nog goed zichtbaar zijn. In de ijstijden zijn de bergen door landijs en gletsjers afgeschuurd. De laagstgelegen gletsjerdalen zijn na het afsmelten van het ijs volgelopen met zeewater en vormen nu lochs, die net als Noorse fjorden tientallen kilometers landinwaarts kunnen komen. Boven de zeespiegel zijn ook veel lochs gevuld met regen- en smeltwater. Het bergland is woest en meestal schaars begroeid. Vaak ligt er metersdik veen, dat als een deken over de bergen heengerold lijkt. Hierop groeien vooral varens, grassen en heide. Langs de lochs komen ook bossen voor. De Highlands en Islands hebben een oppervlakte van bijna 26.000 km2 (circa tweederde van de oppervlakte van Nederland) en een totale kustlijn van bijna 5000 km. Er wonen hier slechts 470.000 mensen.

Gemaakte tocht

Circa 1200 kilometer fietsen in 20 dagen van Rothesay op het eiland Bute noordwaarts langs de Schotse westkust tot Durness en vandaar door het binnenland in zuidoostelijke richting tot Lairg.

Zwaarte

Middelzwaar, soms pittig tijdens klimmetjes, maar goed te doen voor fietsers met een redelijke conditie. Het klimmen duurt nooit lang, behalve op de bergpas naar Applecross, waar een hoogteverschil van ruim 600 meter overbrugd wordt. Die bergpas kun je ook links laten liggen.

Moeilijkheidsgraad

Enige ervaring met fietsen in bergachtig terrein is handig, maar niet onmisbaar.

Navigatie

Zelf uitgestippeld op de kaart. In Schotland zijn wegen goed bewegwijzerd. Van de complete route is ook een gps-track beschikbaar.

Verhard/onverhard

Vrijwel de hele route is geasfalteerd.

Beste seizoen/tijd

Van begin mei tot eind september is het vaak goed fietsweer, met middagtemperaturen tussen de 10 en 20 oC op zeeniveau. In het voorjaar valt gemiddeld de minste regen, al is dat garantie voor goed weer. Het belangrijkste kenmerk van het weer in Schotland is de grilligheid. Tijdens de Britse schoolvakanties kan het hier en daar druk zijn. Dit is rond Pasen, het eerste weekend en de laatste week van mei, de laatste week van juli, de hele maand augustus en de laatste week van oktober. Ook buiten de schoolvakanties kan het langs de Schotse westkust al druk zijn, met name in juni.

Midges kunnen langs de hele Schotse westkust een plaag zijn vanaf begin juni tot ergens in september. Ze zijn vooral actief op windstille ochtenden en avonden. Ze houden niet van wind en felle zon. Het aan te raden om een hoofdnetje mee te nemen. Tijdens het fietsen is aan midges te ontsnappen door sneller te rijden dan 10 km/uur. Er is ook een midge forecast.

Ernaartoe

Heen naar Rothesay

1. Met de boot van IJmuiden naar Newcastle.
2. Vanaf de veerhaven 15 kilometer fietsen naar het station van Newcastle.
   Hou een ruime marge aan tussen aankomst van de boot en vertrek van een geboekte trein uit Newcastle. Ontscheping, grenscontrole en het fietstochtje naar Newcastle kan bij elkaar 2 uur duren.
3. Van Newcastle per trein naar Glasgow Central, eventueel met overstap in Edinburgh. Fietsen kunnen gratis mee, maar fietsplekken moeten wel gereserveerd worden.
4. In Glasgow Central overstappen op de trein naar Wemyss Bay.
5. Van Wemyss Bay per veerboot naar Rothesay.

Terug uit Lairg

1. Per trein van Lairg naar Inverness.
2. In Inverness overstappen op een trein naar Edinburgh. Fietsplekken moeten gereserveerd worden (als alle fietsplaatsen in de rechtstreekse treinen naar Edinburgh al bezet zijn, is er vaak nog wel plek in de treinen via Aberdeen).
3. Van Edinburgh (of Aberdeen) naar Newcastle. Ook in deze trein moeten fietsplekken gereserveerd worden.
4. Op de fiets nog 15 kilometer overbruggen naar de veerhaven.
5. Van Newcastle per boot naar IJmuiden.

Treintickets in Groot-Brittannië kunnen erg duur zijn wanneer ze vlak voor de reis worden gekocht. Vooraf boeken is aanzienlijk voordeliger en biedt bovendien de mogelijkheid een plek voor de fiets te reserveren. Hier kunnen online tickets geboekt en plaatsen gereserveerd worden met behulp van een creditcard. De tickets kunnen met precies dezelfde creditcard op een van tevoren gekozen Brits station worden opgehaald. Klik hier voor uitgebreide tips en ervaringen met deze manier van boeken.

Overnachten

Campings zijn niet heel talrijk, maar meestal liggen er wel een paar binnen een dagafstand. Op caravan parks worden niet altijd tenten toegelaten.

In het laagseizoen is er een ruime keuze uit hotels en B&B's, maar van begin juni tot eind augustus komt het regelmatig voor dat in de loop van de middag bij alle overnachtingsadressen in een dorp het bordje 'no vacancies' komt te hangen.

Eten, drinken, inkopen

In de Hooglanden kom je elke dag wel een paar keer langs winkeltjes, tearooms en pubs, waar vaak ook nog lekker gekookt wordt. Op stille trajecten kom je soms urenlang niets tegen.

Uitrusting

Hier vind je een handige paklijst. Het is handig om tegen de midges een hoofdnetje met zeer fijn gaas te hebben.

Cultuur in Schotland

Schotlands rijke historie is goed zichtbaar. Prehistorische monumenten, een groot aantal kastelen, eeuwenoude abdijen en landhuizen sieren het landschap. Verder zijn er levendige havenplaatsen en is er veel industrieel erfgoed. De Engelse invloed op Schotland is al eeuwenlang groot en sinds 1707 vormt Schotland een unie met Engeland. Dat dit niet vanzelfsprekend is, bleek in 2014 nog bij een referendum, waarbij slechts een krappe meerderheid ervoor koos om Schotland binnen het Verenigd Koninkrijk te houden. De eigen Schotse taal, Scottish Gaelic, wordt nu door minder dan 60.000 mensen gesproken, voornamelijk op de westelijke Hebriden.

De ruïne aan het strand van Lochranza, op het eiland Arran, zou model hebben gestaan voor het kasteel in het Kuifje-album 'De zwarte Rotsen' (samen met het Vieux-Château de l'Île d'Yeu op het Franse eiland Île d'Yeu). Ten zuiden van Rothesay op het eiland Bute staat het meest flamboyante landhuis van Schotland op het landgoed Mount Stuart, met een interieur van kathedraalachtige proporties. Voor de kust van het eiland Mull ligt de middeleeuwse abdij van Iona. Hiervandaan werd het christendom verspreid over Schotland.

Globale dag-tot-dag routebeschrijving

Dag 1

Rothesay - Kames, 74 km

Eerst een rondrit over het eiland Bute met een bezoek aan het huis op het landgoed Mount Stewart. Vervolgens in het noorden van Bute met de pont overvaren naar Colintraive en dan noordwaarts met een grote boog om Loch Riddon heen.

Dag 2

Kames - Lochranza, 34 km

Eerst naar Portavadie en met een veerpont naar Tarbert. Dan een stukje over het schiereiland Kintyre naar Claonaig, waar de veerboot naar Lochranza op het eiland Arran vertrekt.
Vanaf de camping in Lochranza zijn mooie wandelingen te maken door de heuvels en langs de kust.
Tegenover de camping ligt de whiskydistilleerderij van Arran, met een bezoekerscentrum.

Dag 3

Rondje over het eiland Arran, 86 km

Een prachtige tocht langs de bergen, kliffen en stranden van Arran. Soms gaat de weg flink op en neer (er wordt bijna 1000 meter geklommen), maar zonder bepakking is het niet heel zwaar.

Dag 4

Lochranza - Kilberry, 51 km

Terugvaren naar Claonaig. Hier rechtsaf voor een bezoek aan de kasteelruïne van Skipness. Hierna weer terug naar Claonaig en Tarbert. Vanaf Tarbert over de smalle weg langs de westkust van Knapdale, met een weids uitzicht op de Whisky-eilanden Islay en Jura.

Dag 5

Kilberry - Crinan, 56 km

Verder langs de westkust van Knapdale. Bij Ellery Estate eindigt de smalle weg bij een grindpad, dat kort maar steil omhoog gaat. Na 5 km begint een stille asfaltweg langs Loch Sween, waar het wemelt van de zeehonden.

Dag 6

Crinan - Taynuilt, 65 km

Verder noordwaarts, echter niet meer langs de kust maar meer landinwaarts. Nu langs Loch Ewe, dat niet met zout maar met zoet water is gevuld.

Dag 7

Taynuilt - Salen, 79 km

Over een prachtige binnenweg naar Oban, waar de boot naar Mull vertrekt. Verder over het bergachtige zuidelijke deel van Mull.

Dag 8

Salen - Tobermory, 52 km

Over het noordelijke deel van Mull met steeds weer nieuwe uitzichten op de zee. Vanaf de steiger bij Ulva Ferry kan een boottocht naar de eilandjes Staffa en Lunga gemaakt worden.  Staffa is bekend geworden door Fingal's Cave, een natuurlijke kathedraal met orgelpijpen van basalt. Lunga is een vogeleiland waar duizenden papegaaiduikers, zeekoeten, alken en aalscholvers broeden op de kliffen broeden. Dagtrips naar Staffa en Lunga zijn te boeken op www.turusmara.com.

Dag 9

Tobermory - Arisaig, 83 km

Per veerboot naar Ardnamurchan, de meest westelijke uithoek van het Britse vasteland. Vanaf Salen noordwaarts.

Dag 10

Arisaig - Ratagan, 70 km

Met een grote veerboot naar Skye en later met een antiek pontje naar Glenelg. Het eindpunt Ratagan ligt aan Loch Duich, waar met helder weer de Five Sisters of Kintail aan de overkant te zien zijn.

Dag 11

Ratagan - Lochcarron, 62 km

Een stukje langs de drukke A87, die na Inverinate kan worden vermeden door een smalle weg over de voet van de bergen te nemen met weidse vergezichten over Loch Duich en Eilean Donan Castle, het meest gefotografeerde kasteel van Schotland. Minder bekend en juist daarom een kleine omweg waard, is het pittoreske Plockton aan Loch Carron. Het enige wat er ontbreekt, is een fietspont naar de overkant, zodat om het hele loch heen gefietst moet worden.

Dag 12

Lochcarron - Arrina, 56 km

Over de spectaculaire bergpas Bealach na Ba en verder over de verlaten kustweg van het schiereiland Applecross.

Dag 13

Arrina - Kinlochewe, 47 km

Eerst langs Loch Torridon en dan door Glen Torridon, een diep dal tussen hoge Munro's.

Dag 14

Kinlochewe - Rhu, 75 km

Langs de kustweg tussen zoetwater- en zoutwaterlochs.

Dag 15

Rhu - Ullapool, 55 km

Weer een paar lochs verder en genieten van het 'stadse' leven in Ullapool.

Dag 16

Ullapool - Lochinver

Eerst 15 km doorbijten op de drukke A835, daarna over een prachtige stille weg door een bijzonder ruig gebied.

Dag 17

Lochinver - Scourie, 57 km

De B869 langs de kust van Assynt is berucht vanwege de vele bochten, hellingen en loslopende beesten: niet geschikt voor brede campers, maar des te mooier om te fietsen. Schapen rennen blatend over de weg, herten staan bovenop de rotsen en zeeschuim rolt over de verlaten bountystranden van Stoer en Clashnessie.

Dag 18

Scourie - Durness, 44 km

Een makkelijk traject door de verlaten noordwesthoek van Schotland. In Durness kan nog naar Cape Wrath worden gefietst. De kliffen en duinen tussen Durness en Faraid Head zijn een prachtig wandelgebied,

Dag 19

Durness - Altnaharra, 69 km

Oostwaarts over de kustweg naar Hope en dan zuidwaarts het binnenland in, door een onbewoonde woestenij vol herten en hooglanders.

Dag 20

Altnaharra - Lairg, 36 km

Terug naar de bewoonde wereld in Lairg, waar op de trein naar Inverness gestapt kan worden.

Kaarten en gidsen

kaarten

Ordnance Survey Road (1: 250.000), nummers 1, 2 en 3. Wegenkaarten waar alle verharde wegen buiten de bebouwde kom op vermeld zijn. Met hoogtekleuren en campings.

Sustrans Cycle Map to the National Cycle Network (1:100.000), nummers 37, 41, 42, 47 en 48. Gedetailleerde kaarten met fietsroutes, hoogtelijnen en stadsplattegronden. Deze kaarten zijn echter niet landdekkend. Voor het eiland Mull en het noordelijk deel van de westkust moeten andere kaarten gebruikt worden.

gidsen

Europafietsers, Schotland rond, 1 en 2. Een verzameling van rondgaande routes door Schotland, speciaal geschreven voor fietsers.

The Rough Guide of Scotland. Niet speciaal geschreven voor fietsers, maar wel een goede reisgids met wat meer diepgang en achtergrondinformatie dan vergelijkbare gidsen.

Adressen en sites

• Algemene toeristische informatie: www.visitscotland.com
• Online gids van Schotland: www.undiscoveredscotland.co.uk
• Veerdiensten in Schotland: www.calmac.co.uk
• 'Officiële' jeugdherbergen in Schotland: www.syha.org.uk
• Independent hostels in Schotland: www.hostel-scotland.co.uk
• Campings: www.ukcampsite.co.uk
• Camping & Caravanning Club: www.campingandcaravanningclub.co.uk
• Alles over Schotse whisky en distilleerderijen: www.scotlandwhisky.com
• Bootexcursies vanaf Mull met bezoek aan Fingall's Cave en vogelkolonies: www.turusmara.com
• Weersverwachting: www.metoffice.gov.uk (met weerberichten opvraagbaar per plaats)