Feit of Fabel #12: Fietsbanden ontploffen in het vliegtuig

‘De ontploffende fietsband’ is een item dat de gemoederen in de wereld van de vakantiefietsers onverminderd bezighoudt. Bijna alle vliegtuigmaatschappijen eisen van vakantiegangers namelijk standaard lege of zachte banden tijdens de vlucht. En hoewel het nauwelijks moeite kost om wat lucht uit je banden te halen, zou de cruciale vraag eigenlijk moeten zijn: heeft het überhaupt zin. Want waarom iets verplichten als het totaal zinloos is?

Onaangename verrassingen voorkomen

Het argument dat luchtvaartmaatschappijen doorgaans hanteren, is dat fietsbanden door de lagere luchtdruk op grote hoogte spontaan kunnen exploderen. En dat kan wellicht weer zorgen voor paniek onder bemanning en passagiers. Om vervolgens maar meteen de angel uit de discussie te halen: het verhaal klopt. Een fietsband kán in theorie ontploffen in het ruim van een vliegtuig. Maar de kans daarop is zeer gering, zegt drs. ir. Bram Peerlings, onderzoeker bij het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum NLR in Amsterdam. 

“Het is een feit dat in een vliegtuig de luchtdruk in de omgeving van de fietsband lager wordt,” legt Peerlings uit. “En daarmee het drukverschil ten opzichte van de band dus groter. De kans dat het materiaal het begeeft en de band knapt, neemt daardoor toe. Ik kan me goed voorstellen dat zij reizigers verplichten om banden leeg te laten lopen, ook al zou het maar één op de honderd keer mis kunnen gaan. Óf het überhaupt misgaat, is bovendien afhankelijk van factoren waar de luchtvaartmaatschappij – en ik denk ook de reiziger – geen absoluut zicht op heeft: huidige druk, cabinedruk, materiaalsterkte, eventuele slijtage etc. etc. Zodoende lijkt het mij logisch om dat risico, hoe klein misschien ook, uit te sluiten en zo onaangename verrassingen te voorkomen. Zeker als het eigenlijk nauwelijks moeite kost om de banden leeg te laten lopen.”

Cabinedruk

Peerlings wil desgevraagd ook nog wel iets uitleggen over de cabinedruk in een vliegtuig omdat daar nog wel eens misverstanden over bestaan. “Die ligt normaliter op een zogenaamde pressure altitude (drukhoogte) van maximaal 8.000 feet, oftewel zo’n 2.400 meter. Met andere woorden: de druk in de cabine wordt gelijk gehouden aan de luchtdruk op een hoogte van 2.400 meter. Bij sommige modernere toestellen, zoals de Boeing 787, hanteert men overigens een lagere pressure altitude van 6.000 feet oftewel zo’n 1.800 meter. Een hogere druk dus en dat verhoogt het comfort voor passagiers”.

Nu wordt er op diverse discussieplatforms op het internet wel eens beweerd dat banden leeg of zacht moeten zijn omdat de druk in een bagagecabine lager is dan die waar de passagiers zitten. Een grotere kans op knallende banden dus. “Dat is niet waar”, zegt Peerlings. “Er is géén drukverschil tussen de verschillende delen van de cabine. De druk in een passagierscompartiment is dezelfde als in een vrachtcompartiment. De temperatuur in de verschillende compartimenten kan overigens wél apart worden ingesteld.”

Mate van overdruk

En over hoeveel overdruk hebben we het dan in het vliegtuig? Peerlings: “De druk in het laadruim, dus daar waar jouw fiets staat, zal zelden onder de luchtdruk komen die normaal op een hoogte van 2.400 meter heerst. Dat komt overeen met 0,75 bar. De overdruk in de banden stijgt dan dus met slechts 0,25 bar. Mocht onverhoopt op kruishoogte, zeg 12 kilometer, de cabinedruk helemaal wegvallen, dan bedraagt de overdruk maximaal zo’n 0,8 bar. De meeste fietsbanden, mits in redelijke staat, kunnen dit nog prima hebben. Maar er is in een dergelijk geval sowieso sprake van een calamiteit en dan zijn er grotere zorgen dan een klappende band. Voor de zekerheid nogmaals, om ieder risico te vermijden is het argument verdedigbaar.”

Conclusie

Feit.

Banden kúnnen ontploffen in een vliegtuigruim. De kans daarop is echter uiterst gering. De eis is dan ook meer bedacht als voorzorgsmaatregel dan als harde noodzaak.

Stuur je eigen Feit of Fabel in

In Feit of Fabel onderzoeken we geruchten en verhalen uit de reiswereld en buitensport waarvan niemand weet of ze nu eigenlijk wel of niet waar zijn. Heb je zelf een Feit of Fabel: stuur hem naar info@oppad.nl.