Bergwandelen voor beginners. Deel 3: uitrusting

Dossier bergwandelen voor beginners

• Deel 1: de voorbereiding
• Deel 2: 17 tips voor in de bergen
• Deel 4: alles over veiligheid

1. Bergwandelschoen

Het belangrijkste uitrustingstuk: een paar goed passende bergwandelschoenen waarin je voeten het urenlang volhouden, zonder dat er pijnlijke plekken of blaren ontstaan. Niet doen: op een paar slappe gympen de bergen ingaan. Je ziet het nog veel gebeuren, maar gympen bieden amper steun en op een steile, natregende rotsplaat wordt het al snel gevaarlijk, want op gympen bieden dan amper grip. Goede bergwandelschoenen daarentegen beschermen je voeten tegen stoten, ondersteunen je voeten en enkels én bieden voldoende grip op steile, gladde rotsen.

Bergschoenen zijn er in verschillende soorten en maten. Een handige, veel gebruikte indeling is het ABCD-systeem. De eerste twee categorieën vormen de echte bergwandelschoenen. De C en D-categorieën zijn zwaardere modellen, die worden gebruikt door alpinisten en we buiten beschouwing kunnen laten. A-schoenen zijn het lichtst. Deze zijn geschikt voor zomerse wandeltochten op duidelijke paden. De zool tamelijk flexibel. De schoen biedt de enkels weinig steun. In eenvoudig terrein, als je geen zware rugzak draagt, is dit model het meest comfortabel.

B-schoenen zijn zwaarder, hebben een hogere schacht en een stevigere zool. Op ruigere paden, in rotsachtig terrein en/of als je met een zware rugzak loopt, biedt dit model meer ondersteuning en houvast.

Er zijn ook nog allerlei tussenvormen, zoals de ‘Mids’ met een halfhoge schacht en een flexibele zool van een A-schoen. Of schoenen speciaal voor trailrunners (hardlopen in de bergen), etc.

Vaak kun je kiezen tussen een model met of zonder een waterdicht membraan, zoals Gore-Tex. Het voordeel hiervan is dat je schoen waterdicht is, maar een schoen zonder een waterdichte tussenlaag ademt nog altijd beter dan een schoen met een ‘ademend’ en waterdicht membraan (lees: voelt minder warm aan). Een schoen van leer kun je overigens ook zelf tijdelijk waterdicht maken door in te smeren met een (bijen)wax.

2. Wandelsokken

Ook de sokken zijn belangrijk. Een goede wandelsok houdt je voeten langer droog en helpt huidirritaties en blaren voorkomen. Daarvoor moeten wandelsokken naadloos zijn, goed passend en in staat om transpiratievocht af te voeren. Katoen is ongeschikt als materiaal voor een wandelsok. Het droogt langzaam, krimpt, slijt snel en is niet vormvast. Goede wandelsokken zijn altijd gemaakt van synthetisch materiaal en/of wol of een combinatie van beiden.

3. Regenjack of hardshell

In de bergen, zeker in de hogere regionen, moet je altijd rekening houden met weersomslagen en koudere omstandigheden dan beneden in het dal. Een goed regenjack is daarom nog een noodzakelijk uitrustingsstuk voor iedere bergwandelaar. Koop bij voorkeur een regenjack met ademend, waterdicht membraan (bijv. Gore-Tex, maar er zijn ook andere, goedkopere alternatieven). Een dergelijk jack wordt ook wel ‘hardshell' genoemd.

4. Bescherming tegen de zon

Hoog in de bergen is de uv-straling sterker. Een zonnebrand met een hoge factuur, een pet en een zonnebril zijn nodig om je voldoende te beschermen tegen de zonkracht.

5. Wandelkaart

Bewegwijzerde route of niet, het is altijd belangrijk om ook zelf over navigatiemiddelen te beschikken. De basis is een goede wandelkaart (schaal 1:25.000 in de meeste gevallen). Don’t leave without it.

6. Rugzak

Zonder rugzak kun je een aantal noodzakelijke spullen niet kwijt, zoals je regenjack, eten en drinken en de wandelkaart. Ook de rugzak is dus een must. Voor een dagtocht is een rugzak tot maximaal 30 liter voldoende.

7. Wandelbroek

Is licht van gewicht en biedt voldoende bewegingsvrijheid. De aanwezigheid van veel zakken kan handig zijn. Een spijkerbroek is minder geschikt, omdat het katoen na een regenbui urenlang nat blijft.

8. Warme trui

Heel vroeger een wollen trui, die later ingehaald werd door de mateloos populaire fleecetrui (een soort kunstwol). Beiden zijn prima geschikt als isolatielaag (warmtegever). Tegenwoordig is er meer aandacht voor het feit dat fleece is gemaakt van synthetisch materiaal in losgemaakte garen; de microdeeltjes laten makkelijk los tijdens een wasbeurt en komen zo met het afvoerwater in het milieu terecht. Een mogelijke oplossing is de aanschaf van een speciale waszak, die het grootste deel van de microvezels opvangen.

9. Muts en handschoenen

Hoe hoger je komt in de bergen, hoe kouder het wordt. Zelfs in de zomer kan het in het hooggebergte vriezen en sneeuwen. Daar staat niet iedereen bij stil, die beneden in het dal is. Sommige kabelliften brengen je in de Alpen in luttele minuten 1.000 of meer meter hoger en dat kan een temperatuurverschil betekenen van wel 10 graden of meer. Daarbij kun je overvallen worden door een koudefront en een plotselinge flinke temperatuurdaling. Zorg dus voor voldoende warme kleding, waaronder muts en handschoenen, zeker als je heel hoog komt en/of er slecht weer is voorspeld.

10. Wandelstokken

Het gebruik van wandelstokken is aan te raden. Het is wetenschappelijk bewezen dat het je knieën ontlast met 30% en zorgt dat je minder snel last krijgt van vermoeide spieren. Effect is er altijd, maar vooral tijdens afdalingen of met zware bepakking of bij hele lange tocht is het aan te raden. Bovendien zijn ze een handig hulpmiddel als je bijvoorbeeld een stromend beekje moet doorsteken of een sneeuwveld moet kruisen.

11. Telefoon

Neem je telefoon mee en zorg dat hij is opgeladen én dat je de nummers van de lokale reddingsdiensten hierin hebt opgeslagen. Overigens kan het zijn dat je niet overal in de bergen voldoende bereik hebt.

12. Fluitje of zaklamp

In het geval van een noodsituatie kun je hiermee signalen afgeven (het alpiene noodsignaal bestaat uit het zes keer per minuut regelmatig geven van een signaal).

13. EHBO-set

Met daarin pleisters, gaas, tape, verband, schaartje, eventueel second skin (bij blaren), paracetamol.

14. Sporttape

Om je voeten vooraf af te plakken als je een beginnend pijntje voelt. Dit helpt blaren voorkomen. Wacht er nooit te lang mee en breng het aan direct als je iets voelt.

15. Voor een meerdaagse tocht

Ga je een meerdaagse tocht maken (bijvoorbeeld een berghuttentocht), dan heb je een grotere rugzak nodig. Een ideale maat voor een huttentocht is ca. 40 liter. Voor een kampeertrektocht met eigen slaapmiddelen zit je algauw rond de 60 liter. Overnacht je in hutten, dan zijn een lakenzak en sloffen (voor binnen) handig. En een hoofdlamp.

Da’s handig!

Bekijk ook onze volledige paklijst. Print hem uit, vink hem af en ga goed uitgerust op pad!