Wandelen in Ordesa & Monte Perdido Nationaal Park

De Valle de Ordesa is een onderdeel van het Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido dat ligt in de Spaanse Pyreneeën in de provincie Huesca in de regio Aragón. Op Pad maakte vijf wandelingen waarvan 4 in of vlakbij de Ordesa canyon en 1 wandeling vlakbij de Añisclo canyon. De tochten zijn voor beginners en gevorderden.

Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido

Het Nationale Park is het oudste nationale park van Spanje. In 1918 werd de vallei van Ordesa aangewezen als nationaal park. In 1982 werd het gebied van 2100 ha uitgebreid tot 15.608 ha en kreeg het ook een nieuwe naam ‘Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido’. Het park bevat enkele reusachtige canyons: Ordesa, Añisclo, Escuain en Pineta. Van een grootte die men nergens elders in Europa aantreft.  Het park heeft een hoogteverschil van 2.600 meter, vanaf 750 meter in Añisclo tot de 3.355 meter op de Monte Perdido. Dit is de 3e hoogste top van de Spaanse Pyreneeën waar Ordesa onderdeel van uitmaakt. Sinds 1997 valt het park ook onder de Unesco werelderfgoed.

Door Op Pad gemaakte wandeltochten

Op Pad maakte 3 dagtochten en een 2-daagse huttentocht. 1 dagtocht in Valle de Ordesa, 1 dagtocht vanuit Torla, een 2-daagse huttentocht in Valle de Ordesa en als laatste 1 dagtocht in de buurt van Valle de Añisclo vanuit het plaatsje Nerin. De tochten variëren van 10 tot 14,5 km. De tochten zijn zeer afwisselend. Van een eenvoudige route tot een stevige bergtocht door rots- en steengebied, de één eenvoudig, de ander middelzwaar, de overige er tussen in. De wandelingen door het park zijn vanaf de genoemde standplaatsen (zie: ‘Overnachten’) bereikbaar met een shuttlebus of een auto buiten het hoogseizoen. In het hoogseizoen van 28 juni t/m 14 september is het verboden om met eigen auto vanaf de standplaats Torla de Ordesa vallei in te gaan. Er rijden om de 20 minuten bussen. De tickets (in 2015 €4,50 retour) zijn te verkrijgen bij het ticketloket bij het bezoekerscentrum in Torla. Hier vertrekken ook de bussen.

Navigeren in Ordesa NP

De routes zijn merendeels bestaande routes. De wandelingen worden prima aangegeven met bordjes of gemarkeerd met de langeafstandsmarkering roodwit (GR markering) of met de lokale PR geelwit markering. De meeste paden kun je traceren op de wandelkaarten schaal 1:25.000. Bij het bezoekerscentrum in Torla zijn folders te krijgen met een overzicht van de wandelingen in het park. GPS-gebruikers vinden op deze pagina de tracks van de door ons gelopen route. N.B. Door de steile wanden van de canyon is de satellietontvangst van de gps soms slecht.

Zwaarte en moeilijkheidsgraad van de wandeltochten

De wandelingen lopen door bergachtig gebied. Een redelijke wandelconditie is noodzakelijk zeker omdat er aardig wat hoogtemeters bedwongen moeten worden. Tijdens de 2-daagse huttentocht moet er op 1 dag 1250 meter worden geklommen. Geen enkele tocht vereist technische vaardigheid. Drie wandelingen zijn niet geschikt voor mensen met hoogtevrees omdat je soms dicht langs de rand van de canyon van de Ordesa loopt. De wandelpaden zijn over het algemeen goed begaanbare, stenige paden. Echter 1 passage op dag 3, het laatste stuk naar Refugio Goriz, is voor de geoefende loper, aangezien hier af en toe met handen en voeten van steen naar steen geklommen moet worden. Vier wandelingen gaan over vooral steenachtig terrein. Alleen de rondwandeling vanaf Torla heeft af en toe een klein stuk asfaltweg of een weggetje door een dorpje.

Het beste seizoen om te wandelen in Ordesa

Het beste seizoen om te wandelen in de Pyreneeën is van juni tot oktober. In de maanden juli en augustus is het hoogseizoen en kan het erg druk zijn. In juli kunnen er op de hogere paden nog sneeuwvelden voorkomen. In juni kleuren de bergen geel vanwege een soort brem die dan in bloei staat. Eind september is het ook prachtig vanwege de gouden herfstkleuren en lekkere temperatuur zonder dat het té warm is. Wij waren er half september en zelfs toen was het nog groen met veel bloemen. Er moet wel altijd rekening gehouden worden met onweer. Dit treedt vooral op in de namiddag en kan onverwachts snel naderen. Belangrijk is om op tijd met de wandeling te beginnen.

Vervoer naar Ordesa

Vliegen
Op Barcelona met o.a. Vueling.  De vlucht duurt 2,5 uur. Vanaf de luchthaven Barcelona met een huurauto (o.a. Sunny Cars) naar Torla, ca. 325 km rijden. Vanaf Torla naar de 2e standplaats Nerin is het 40 minuten rijden.

Je kunt ook vanaf Amsterdam vliegen naar Zaragoza.

Met openbaar vervoer
Alleen in juli en augustus is het mogelijk om vanaf luchthaven Barcelona met openbaar vervoer verder te reizen naar Torla: Vanaf Barcelona luchthaven naar Zaragoza treinstation.
Vanaf het vliegveld in Barcelona per trein via treinstation Barcelona-Sants (20 minuten reistijd) naar Zaragoza-El Portillo (reistijd bedraagt 3,5 uur).

Vanaf Zaragoza luchthaven naar Zaragoza treinstation: neem de taxi naar het treinstation ‘El Portillo’ in Zaragoza (ca. 15 km.)
Verder vanaf Zaragoza treinstation: Per trein (alleen in de zomer) of bus van Zaragoza naar Sabiñanigo. Reisduur is ca. 3 uur.

Vanuit Sabiñanigo gaat vanaf het station twee maal per dag een bus naar Torla; om 11.00 en om 18.30 uur (alleen in juli en augustus). De bus doet er 1 uur over. Kaartjes koop je bij de buschauffeur. In de meeste gevallen zul je echter een taxi naar Torla moeten nemen.

Let op: deze informatie dateert uit 2015 en kan verouderd zijn!

Overnachten in Ordesa

In Ordesa kun je op verschillende manieren overnachten: hotels, campings, casa rurals.

Kamperen
Rondom Torla zijn er 3 campings:

• Valle de Bujaruelo
• Oto
• Sanaton

In het Nationaal Park Ordesa mag niet gekampeerd worden. Wel is het mogelijk om bij de hut met je tent te overnachten.

Hotels
Er zijn in Torla diverse hotels. Wij overnachtten in:

Torla: Hotel Villa de Torla
Het eten bestaat uit een 3-gangen menu met keuzemogelijkheid en lokale lekkernijen. Het hotel wordt gerund door een gastvrije Spaanse familie. De dochter spreekt goed Engels. De locatie is prachtig. Vanaf de dakterrassen kijk je uit op het schilderachtige kerkje van Torla met daarachter het begin van de indrukwekkende steile wanden van de Ordesa vallei.

Nérin: Hotel Palazio
Een erg rustig gelegen hotel aan de rand van Nerin met prachtig uitzicht vanaf de kamers en de ontbijt/dinerzaal op de Aragonese Pyreneeën.

Hutovernachting tijdens de 2-daagse in Refugio de Goriz
 

Als je lid bent van een bergsportvereniging is overnachten goedkoper. Voor bijbetaling is het mogelijk om te ontbijten en ook avondeten te krijgen. Zie voor de actuele prijzen de website van de hut. Een lunchpakket is ook te bestellen maar erg duur naar verhouding. Er zijn 72 slaapplaatsen verdeeld over 3 matrassenlagers. Eigen slaapzak of binnenslaapzak meebrengen. Er zijn kussens en dekens aanwezig. Ook zijn er huttensloffen(roze crocs…) aanwezig. De hut is één van de drukste van de Pyreneeën en er komen ook veel groepen, dus reserveren is aanbevolen. De sanitaire faciliteiten zijn beperkt. Er zijn een paar wc’s en 2 koude douches. Als het druk is dan is er weinig ruimte in de hut zelf, zeker rond etenstijd. De hut ligt op 2200 meter hoogte en veel mensen gaan van hieruit de Monte Perdido of de Breche de Roland beklimmen.

Meer overnachtingsadressen in Torla en omgeving vind je hier.

Eten en drinken in Ordesa

Etenstijden van alle maaltijden vallen ongeveer anderhalf uur later dan de gemiddelde Europese etenstijden. Het avondeten begint meestal vanaf 20.30 uur. Levensmiddelen: de winkels zijn overdag meestal van 12.30 tot ongeveer 16.00 uur gesloten. In Torla zijn genoeg mogelijkheden om inkopen te doen. In Nerin zijn geen winkels, het is wel mogelijk om in Hotel Palazio stokbrood te kopen of een lunchpakket te laten klaarmaken.

Cultuur in Ordesa

Torla
Torla is een schilderachtig middeleeuws dorpje gelegen op 1032 m hoogte aan de rand van Valle de Ordesa en mooie uitvalsbasis voor de canyon. De oude kern van het dorp heeft zijn vroegere charme weten te bewaren. Romantiek ten top met de vele smalle stenige straatjes en een overdaad aan geraniums aan de muren.

Bezoekerscentrum Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido
Bezoekerscentrum Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido in Torla. Vrij nieuw centrum (2009) mooi vormgegeven. Er is een 20 minuten durende film over het park. Op aanvraag wordt deze in het Engels gestart. Verder is alles in het Spaans. Ook zijn er exposities over o.a. de steenbok. Open van 10u - 14u en van 16u - 20u.

VVV op centrale plein in Torla
Calle Fatás inTorla
 

Fauna in Ordesa

Er leeft van alles in het gebied. Er komen 171 vogels, 32 verschillende zoogdieren en 8 typen reptielen voor in het park. Vooral als je de tijd neemt en om je heen kijkt zie je dieren die in de eerste instantie niet opvallen. Zoals een marterachtige die nog even stil blijft staan voordat hij wegschiet, gemzen die opgaan in de grijs/bruinige rotswanden en ravottende marmotten. Ook veel vlinders en vogels zoals de waterspreeuw en de rode rots lijsters zijn te zien en te horen. Voor onze voeten glipte regelmatig een salamander weg.

Dag 1: Pradera de Ordesa – Faja Racón – Pradera de Ordesa

Afstand: 10.5 km
Tijd: 3 uur (zonder pauzes)
Hoogteverschil: totale hoogteverschil bergaf: 540 m en bergop: 540 m
Hoogste punt: 1860 m
Laagste punt: 1320 m
Met auto: Start Parkeerplaats Pradera de Ordesa (alleen buiten het seizoen met eigen auto)
Met OV: Shuttle bussen elke 20 minuten vanaf het bezoekerscentrum in Torla naar Pradera de Ordesa (van 28 juni t/m 14 september)
Navigatie: zie gps track.

Dit is een relatief onbekende wandeling in het park. De meeste mensen doen de beroemde rondwandeling (zie dag 3 en 4). Het voordeel is dat deze wandeling relatief rustig is. Het terras van Racón ligt aan de noordzijde van het Valle de Ordesa en hebben zicht op de keteldalen van Cotatuero en Carriato

Globaal routeverloop: Vanaf de parkeerplaats naar het einde lopen waar een klein huisje staat met wat informatie over het park. Ook hangt er aan de buitenkant een weerbericht. Vanaf hier het linkerpad nemen ‘Grados de Soaso’ ‘Camino de Soaso’ en ‘Cola Caballo’. Bij het beeld van de maagd van Pilar links aanhouden en het bordje ‘Faja Racon’ volgen. Vanaf hier start een klim over een smal pad langs bemoste bomen. Tijdens de klim is af en toe al een glimp te zien van steil oprijzende wanden. De canyon geeft langzaam zijn geheimen prijs. Bij elke splitsing staan bordjes. Blijf ‘Faja Racón’ volgen. Vervolgens loop je vrij lang op dezelfde hoogte langs een metershoge steile rotswand en prachtige vergezichten over de canyon en de rivier Arazas. Tredzekerheid is op sommige stukken gewenst. Bij het bordje ‘Pradera’ gaat de route omlaag. Het is de moeite waard om regelmatig om te kijken om zo nog te genieten van de hoge rotswanden.

NB. De route is ook andersom te lopen. Als je eenmaal boven bent kijk je voortdurend richting de canyon. De eerste klim is dan wel steiler met minder doorkijkjes naar de canyon dan bij de eerste variant.
Op de parkeerplaats is een barretje waar je wat kan drinken en eten. Ook zijn er toiletten.

Dag 2: Rondwandeling vanuit Torla langs de dorpen Fragén, Oto en Broto

Afstand: 10 km
Tijd: 4 uur (inclusief pauzes)
Hoogteverschil: totale hoogteverschil bergaf: 400 m, bergop: 400 m
Navigatie: zie gps track en geelwitte markering

Globaal routeverloop: Een eenvoudige wandeling over brede voetpaden, verharde en onverharde landweggetjes. Er zijn geen steile passages. De route start met het gezicht naar het VVV-kantoor op Plaza de Aragón in Torla. Ga hier linksaf en na 180 meter rechtsaf op de Y-splitsing. Volg vervolgens de wandelwijzer PR-HU-127 naar Fragén. Uitgekomen bij een kapel vervolg je rechts van de kapel de route verder. Het pad komt vervolgens uit in het kleine dorpje Fragén. Vanaf Broto loopt de route langs de Rio Ara stijgend terug naar Torla.

Dag 3: Pradera de Ordesa - Faja de Pelay - Refugio Goriz

Afstand: 14,4 km
Tijd: 5,5 uur (zonder pauzes)
Hoogteverschil: totale hoogteverschil bergaf: 200 m, bergop: 1250 m
Hoogste punt: 2200 m
Laagste punt: 1320 m
Met auto: Start Parkeerplaats Pradera de Ordesa (alleen buiten het seizoen met eigen auto)
Met OV: Shuttle bussen elke 20 minuten vanaf het bezoekerscentrum in Torla naar Pradera de Ordesa (van 28 juni t/m 14 september)
Navigatie: zie gps track

Globaal routeverloop: Het is een klassieker uit het lokale wandelrepertoire met schitterende uitzichten over de Canyon van Ordesa, de Monte Perdido en een groot gedeelte van de gordel die de grens met Frankrijk vormt, waaronder de Breche de Roland.

Ga vanaf het parkeerterrein Pradera de Ordesa naar het einde waar een klein huisje staat met informatie over het park en een weerbericht. Ga hier bij de wandelwijzers rechtsaf en volg “Senda de los Cazadores” (jagerspad). Het pad maakt een bocht naar rechts en gaat over de brug “Puente de los Cazadores”. Volg de wandelwijzer “Senda de los Cazadores en Faja de Pelay”. Hier begint een lange steile klim van ca. 600m. De klim gaat zigzag en is erg steil en lastig vanwege smalle gedeeltes en rollend gesteente. Voor mensen met hoogtevrees is dit pad ongeschikt. Na de lange klim kom je uit bij Mirador Calcilarruego (1950 m). Hier heb je een zeer indrukwekkend uitzicht over de noordwand van de canyon Ordesa, met de Circo de Cotatuero recht voor je.

Vervolgens loopt het pad verder op hoogte langs de Faja de Pelay, een natuurlijk terras net boven de bomengrens. Tijdens dit stuk heb je prachtig zicht op de rotsformaties. Als je goed oplet, kan je gemzen zien op dit stuk. Aan het einde van dit pad na ongeveer 5 km. staat een waarschuwingsbord met de tekst “Danger. Do not start after 15h00”. Het parkbeheer adviseert om de wandeling van hier terug naar de Mirador Calcilarruego niet na 15h00 te beginnen. Ook bij regen is het beter om de route in de richting te lopen zoals hier beschreven. Vanaf dit waarschuwingsbord volg je rechts het pad dat ligt stijgt naar de Refugio Goriz ( 2200 m). Je laat de waterval “Cola de Caballo” (paardestaart) links liggen en gaat verder de canyon in omhoog. Dit pad is roodwit gemarkeerd. Het is nog een behoorlijke klim (400m) naar de hut met af en toe wat klauterpartijen over stenen. De kans om marmotten te zien op dit stuk is groot.

Alternatief: Er zijn twee mogelijkheden om naar refugio Goriz te gaan vanaf de waterval “Cola de Caballo”. De eenvoudige route is hierboven beschreven. Als je ervaring hebt met klettersteigen is de kortere route een mogelijkheid. Hiervoor is klimervaring, tredzekerheid een vereiste. Vanaf de waterval volg je het bordje waarop de klettersteig is aangegeven.

Dag 4: Refugio Goriz - Pradera de Ordesa

Afstand: 12,2 km
Tijd: 4 uur (zonder pauzes)
Hoogteverschil: totale hoogteverschil bergaf: 1000 m
Hoogste punt: 2200 m
Laagste punt: 1320 m
Navigatie: zie gps track

Globaal routeverloop: Ga vanaf de refugio Goriz dezelfde weg terug naar de “Puente de Soaso” aan de voet van de waterval Cola de Caballo (1750 m). Ga linksaf aan de overkant van de brug en volg het pad evenwijdig aan de rivier. Na 1 km steek je een ijzeren brug over en kom je langs een schuilhut. Hierna is het pad geplaveid om erosie van de bergweide tegen te gaan.

Na 500 m kom je langs een bron. Na 100 meter begint een steile afdaling zigzag en passeer je de prachtige waterval “Gradas de Soaso”. Er volgen nog meer mooie watervallen en uitstapjes naar links om de watervallen van dichtbij te bekijken. Het pad wordt breder en gaat door een beukenbos en daalt geleidelijk tot bij een driesprong met richtingaanwijzers (hoogte 1460 m). Richtingaanwijzers: naar “Cascadas de la Cueva y del Estredcho en naar Pradera”, “Grada de Soaso en Cola de Caballo” en naar “Pradera”.

Het pad aan de linkeroever van de Rio Arazas is rustiger omdat veel mensen vanaf de parkeerplaats aan de andere kant omhoog gaan. Het pad aan de rechterkant (GR-11) is iets korter.

Alternatief: Dag 3 en 4 samenvoegen tot 1 dagwandeling. Dus zonder overnachting in de hut Goriz. Bij het waarschuwingsbord voordat het pad verder omhoog gaat naar Refugio Goriz hier afdalen naar de waterval “Cola de Caballo” en teruglopen via de bodem van de canyon naar de Pradera de Ordesa.
Duur: 7 /8 uur

Dag 5: Nerin – Pico de Mondoto met uitzicht op Añisclo kloof

Afstand: 8 km
Tijd: 3,5 uur (zonder pauzes en 2 uur voor de heenweg)
Hoogteverschil: 681 m
Hoogste punt: 1962 m
Laagste punt: 1260 m
Navigatie: zie gps track

Let op: neem bij warm zonnig weer voldoende water mee want er is bijna geen beschutting in dit open terrein en er zijn ook geen waterbronnen. De route is niet lang en moeilijk maar het uitzicht op de top is indrukwekkend. De hele Valle de Añisclo is te overzien. Je kijkt tegen de kleurrijke rotswanden aan van de Pico de Sestrales. In het noorden is de Monte Perdido goed te zien.

Globaal routeverloop: Vanaf hotel Palazio in Nerin rechtsaf. Bij informatiepaneel GR19 en wandelwijzer Refugio Goriz rechtsaf. De grindweg omhoog vervolgen. Na 1 km voorbij een telefoonantenne en een waterdepot rechtsaf een smal stijgend stenig paadje met wandelwijzer “Mondoto/Cuello Arena”. Volg vervolgens de gele markeringen (punten en pijlen) en steenmannetjes. Zoveel mogelijk het stijgende pad rechts aanhouden totdat je uiteindelijk bij een topje uitkomt met een bord “Parque Nacional”. Loop hier verder door omhoog totdat je dichterbij de rand van de kloof komt.

Bij zonnig weer met wat wind is de kans om gieren te zien groot. Omdat je van bovenaf de kloof in kijkt kun je de gieren van dichtbij en van bovenaf voorbij zien zweven op de thermiek. Wij zagen er op een gegeven moment wel 20!

Uitbreiding van de wandeling: Na het beklimmen van de Mondoto is het mogelijk om nog een rondwandeling te maken op het plateau. De route is niet goed gemarkeerd maar met de topografische kaart schaal 1:25.000 (zie: ‘Kaarten en gidsen’) en kompas is de route bij goed weer te doen.

Meer wandelingen

Naast de hierboven beschreven wandelingen zijn er in dit gebied nog veel meer prachtige tochten te maken van verschillende niveaus. Hieronder een aantal mogelijkheden:

• In de Valle de Ordesa langs de hoge steile wanden Faja Canarellos vanaf Pradera de Ordesa. Kijk hier voor een beschrijving.
• Een paar wandelroutes staan beschreven op de website van Refugio Goriz. Veel routes zijn nog ‘under construction’ op de website. Toch geeft deze website samen met de wandelkaart 1:25.000 (zie ‘kaarten en gidsen’) wel een idee van de mogelijkheden in het gebied.
• Beklimming van de Monte Perdido vanaf Refugio de Goriz
• Vanuit Nerin is het ook mogelijk om een wandeling te maken door de kloof van Añisclo. De wandeling start vlakbij Nerin aan de zuidzijde van het Valle de Añisclo. Het is een lange wandeling van 8.30 uur door de kloof heen en weer met een hoogteverschil van 750 meter. Deze route is ook beschreven in de wandelgids van Ton Joosten (zie: ‘Kaarten en gidsen’).

Kaart en gids

Gebruikte kaart: Wandelkaart Parque Nacional Ordesa y Monte Perdido | Editorial Alpina. Uitgever: Editorial Alpina, Schaal: 1:25.000, Taal: Spaans - Engels.
Gebruikte gids: De 100 mooiste dagwandelingen in de Pyreneeën deel 1, Auteur: Ton Joosten. 

Adressen en sites

Wandelroutes

• Veel informatie over wandelroutes en accommodaties in Ordesa
• Dé website van het Parque Nacional Ordesa. Met veel informatie over geschiedenis, flora en fauna van het park, veel fraaie foto’s, toeristische info en nog veel meer. Ook gids en plattegrond van het park zijn te downloaden. Alle informatie is in het Spaans.
• Wandelpaden en -routes in Spanje. Interactieve kaart met per deelgebied de GR’s en PR’s.
• Een selectie van mooie niet te zware routes, samengesteld en nagelopen door Duits stel. Goede, gedetailleerde info + gps-tracks en downloadbare info-pdf’s. Site in Duits, Engels en Spaans.
• Site van de Spaanse bergsportvereniging. Met informatie over wandelpaden en berghutten. Niet alle informatie is toegankelijk. Spaanstalig.

Vervoer

• Busverbindingen in Spanje.
• Treinverbindingen in Spanje.