De vorig jaar voltooide Fjordruta bewijst het: die Noren weten van wandelen. Op Pad liep de eerste paar etappes van de in totaal 190 kilometer lange tocht en mijmerde zuchtend: ‘Noorwegen is het mooiste land ter wereld…'
Gebied: Noorse fjordengebied ter hoogte van de stad Kristiansund.
Gemaakte tocht: Vierdaagse huttentocht, een klein gedeelte van de 190 km lange bewegwijzerde Fjordruta.
Zwaarte: Middelzwaar, vijf tot zeven uur lopen per dag.
Navigeren: Prima markering + wandelkaart.
Beste tijd: Juni t/m augustus.
Ernaartoe: Wij vlogen op Kristiansund, de stad is ook per trein bereikbaar en met de auto (dik 1900 km vanaf Utrecht).
Overnachten: In hutten.
Gedetailleerde informatie
De Fjordruta is een wandelroute door en langs fjorden in het noordelijke fjordengebied van Noorwegen (ter hoogte van Kristiansund, provincie Møre og Romsdal). Een route die in maximaal 13 etappes voert door een prachtig natuurgebied met uitzicht op de Noorse Zee, grillige bergen en ontzagwekkende fjorden. De Fjordroute is een initiatief van de Kristiansund and Nordmøre Tourist Association (KNT), die sinds 1888 in dit gebied actief is. De route werd vanaf 1994 uitgestippeld, tussen 1996 en 2009 bouwden of verbouwden vrijwilligers in totaal 14 prachtige hutten langs de route, die het mogelijk maken het hele traject in één tocht af te leggen. Vrijwel alle hutten liggen op redelijke afstand van doorgaande wegen met OV-voorzieningen (bus), zodat je in principe op elke gewenst punt van de Fjordruta kunt ‘instappen’. De route voert over een reeks eilanden, onderling verbonden d.m.v. bruggen of veerboten. Loop je de hele route, dan neem je vanaf het eindpunt de veerboot en vervolgens de bus terug naar Kristiansund. Naar schatting 80% onverhard, 20% verhard (met name lange bruggen om van het ene naar het andere eiland te komen).
De vier etappes die wij liepen variëren van licht tot middelzwaar. Middelzwaar vanwege af en toe flink stijgen en dalen en veel lopen over zeer natte, zompige ondergrond waarin je soms wegzakt tot je enkels. Redelijke conditie wel vereist. De wandelroute is niet moeilijk. Geen aparte uitrusting nodig. De fjorden zijn geen hooggebergte, de hoogste pieken op onze route waren tot zo’n 900 meter. Wel af en toe flink stijgen en dalen, maar nooit lang. De effectieve looptijd varieerde per dag van 3 tot 4 uur, korte en lange pauzes niet meegerekend.
Navigatie is simpel dankzij goede markering. De met rode verf aangegeven op bomen en rotsen, vrijwel overal heel makkelijk te volgen, soms even zoeken. Een kaart is meer prettig voor het overzicht, maar heb je niet echt nodig. Wél handig om altijd bij je te hebben mocht je de markering toch kwijt raken. Zie verder bij het kopje ‘kaarten en gidsen’. Bij mist kan oriënteren wel lastiger worden.
De beste tijd is de zomer (juni-augustus), omdat de dagen lang zijn en de kans op mooi weer het grootst is.
Aanvulling van lezer Jan Warning, die de route liep van 2 t/m 7 mei 2013: 'Van 2 t/m 7 mei waren we in Noorwegen en hebben de route zes dagen gelopen. Ongeveer 85% van het pad was sneeuwvrij. Maar 15% dus niet, dat waren de hoger gelegen stukken onder meer op het eiland Tustna en bij de hut Rovangen. In het begin waren de stukken sneeuw door de regen veranderd in ijs en spiegelglad geworden. Nog hoger was de sneeuw soms wel een meter diep. Vooral de lange tocht omhoog naar Rovangen was zwaar omdat het mistte, we ons nauwelijks konden oriënteren en de rode paaltjes soms onder de sneeuw waren verdwenen. Op één passage zijn twee van ons nog half door de sneeuw gezakt en vast komen te zitten – een onaangename ervaring. Weer terug in Kristiansund hebben we geïnformeerd of het dit jaar erger was dan andere jaren. Daar kregen we geen eensluidend antwoord op. Ik zou wandelaars die een volgend jaar in mei de Fjordruta willen lopen adviseren om sneeuwschoenen mee te nemen. De dagen zijn erg lang. Ik heb geen duisternis meegemaakt. Verder zagen we in de gastenboeken van de hutten veel Nederlandse wandelaars, een teken dat Op Pad goed wordt gelezen. Al met al vonden we de Fjordruta prachtige natuur en een fantastische ervaring.'
Vliegen: Het snelst reis je per vliegtuig. Wij vlogen met SAS van Schiphol naar Oslo en van daaruit met een binnenlandse vlucht naar Kristiansund. Totale reistijd (vanaf Schiphol) krap 4 uur. Info: www.sas.no. Prijsniveau juli 2010: vanaf ongeveer € 230,- p.p. (economy), retour Amsterdam-Oslo-Kristiansund.
Auto: De afstand Utrecht-Kristiansund bedraagt (via Kopenhagen-Malmö) 1934 km.
Trein: Amsterdam-Trondheim (Noorwegen) via Kopenhogen, Göteborg en Oslo: 36 uur reizen (vanaf € 272,- retour p.p.). Vanaf Trondheim snelferry naar Kristiansund (3,5 uur), sluit aan op trein.
Langs de wandelroute Fjordroute staan in totaal 13 hutten op dagafstand van elkaar waarvan je gebruik kunt maken. De hutten zijn zeer robuuste bouwsels, gebouwd op elk weertype en voorzien van alle (met eventuele andere aanwezigen te delen) gemakken die je nodig hebt: slaapplekken (stapelbedden, wisselend aantal per hut en kamer), kookvoorzieningen(keuken met pannen, serviesgoed, bestek, glaswerk, fornuis), woonkamer met eettafel, een gevulde proviandkamer (wat je gebruikt hou je bij op een lijstje en reken je af door bij vertrek een envelopje met het lijstje en contact geld in een bus in de hut achter te laten), houtkachels en water. Toegang tot de (vrijwel allemaal onbemande) hutten krijg je met een universele sleutel, die je in Kristiansund bij de VVV kunt afhalen (let op: beperkte openingsuren en tegen betaling van 100 NOK borg). Je kunt de sleutel ook al vanuit Nederland bestellen en per post thuis laten bezorgen door een e-mail te sturen aan de KNT (turist@c2i.net). Je stort 114 NOK (100 borg, 14 porto) op de rekening van de KNT (Sparebanken Nordvest 6509 Kristiansund N., IBAN NO94 3930 09 57661, BIC SPTRNO22) en krijgt de sleutel thuis gestuurd. Let op: de hele transactie neemt minimaal twee weken in beslag. Je kunt de hutten niet reserveren, maar als alle bedden vol zijn (KNT-leden, mensen met kinderen en 65+-ers hebben te allen tijde voorrang) mag je op de grond je eigen matje en slaapzak uitrollen. In alle gevallen moet je je eigen slaap- of lakenzak gebruiken. In de hutten is geen stroom, verlichting d.m.v. olielampen. Een overnachting kost in de hutten waarin wij verbleven NOK 285 p.p. (ong. € 35, niet-ledenprijs NKT), ben je jonger dan 27 jaar, betaal je de helft. Ook als je op de grond moet slapen betaal je de helft.
Afhankelijk van waar je je tocht wilt beginnen: in de stad Kristiansund (17.000 inwoners) zijn winkels en supermarkten waar je inkopen kunt doen. Als je rechtstreeks vanaf het vliegveld gaat lopen, kun je het beste eten vanuit Nederland meenemen. Onderweg kom je (althans op ons traject) nergens winkels tegen. In de hutten is voldoende voedsel voorradig (beperkt assortiment, verschilt per hut, geen alcohol), variërend van knäckebröd tot instant aardappelpuree, rijst, blikgroenten en –vlees, blikjes vis en instant pannenkoekenmeel, koekjes etc. Het scheelt een boel gesjouw als je daarvan gebruik maakt. Goedkoop is het niet (zo betaal je voor een blik gehaktballen in jus 70 NOK (ong. € 8,50), een pak aardappelpurree kost NOK 15 (ong. € 2), een pak spaghetti doet NOK 20 (ong. € 2,50) en een pot spaghettisaus NOK 15 (ong. € 2)), maar als je bedenkt met welke moeite die voorraden in de hutten zijn afgeleverd alleszins redelijk. Voor onderweg is in de hutten weinig verkrijgbaar behalve koekjes en rozijnen, handig dus om vooraf je rugzak te vullen met energierijk voedsel.
Omdat je in een hoogveengebied loopt kan de ondergrond, zeker in of vlak na een regenperiode, zeer nat zijn. Waterdichte, hoge schoenen met goede grip zijn een must, van een paar gamaschen zul je veel plezier hebben. Regenkleding is onmisbaar (maar je kunt ook mazzel hebben, net als wij). Zorg voor voldoende lagen (ook een warme en winddichte), zodat je je hoeveelheid kleding makkelijk kunt aanpassen aan de weersomstandigheden, die in de bergen snel kunnen omslaan. Daarnaast zijn telescopische wandelstokken handig bij afdalingen over gladde rotspaden. Muggenolie kan handig zijn, ofschoon wij nauwelijks last hadden van muggen. Wel van teken overigens, dus lange broeken en mouwen zijn raadzaam en elke avond een goede inspectie is belangrijk. Tekentang mee! Kaart en kompas zijn handig als back-up, maar verkeerd lopen is nauwelijks mogelijk vanwege de prima markering. Je mobiele telefoon heeft niet overal in de bergen ontvangst, wees daarop voorbereid. Tot slot: wij hadden zonnebrandcrème nodig! Kijk op www.oppad.nl voor een paklijsten.
Natuur zul je bedoelen! Behalve de stad Kristiansund (levendige vissershaven, winkels) kom je nauwelijks dorpjes van omvang tegen. Wel verspreid staande boerderijen en vakantiehuisjes. Tijdens onze tocht, eind juni 2010, kwamen we in vier dagen een handjevol andere wandelaars tegen. De hutten waren zo goed als leeg.
De Fjordroute is goed gemarkeerd en het terrein nergens gevaarlijk, dus er is geen reden om een gids in te huren. Wil je er toch een, informeer bij de VVV.
De KNT verspreidt een folder over de Fjordroute, gratis te downloaden op de website www.kntur.no (handige knop op de homepage: ‘Translate’; die maakt het mogelijk de tekst te vertalen in Engels, Duits, Frans of Spaans). De folder is in het Noors met een summiere samenvatting in het Engels, maar is toch aardig omdat je aan de hand van de overzichtskaart en de foto’s van de hutten al een aardige indruk krijgt van wat je te wachten staat.
De enige beschikbare kaart is Fjordruta Nordmøre Turkart 2607, schaal 1:100.000, te bestellen onder de knop ‘shop’ op de website www.kntur.no. Prijs NOK 170 (ong. € 21, incl. porto) of via de reisboekhandel. Summiere kaart, maar geeft wel een prettig overzicht van de route (hoogtelijnen) en enige houvast mocht je de – overigens goede – markering toch kwijtraken. Aanvulling van de Wandelwinkel: Cappelenskart no 3 Alesund-Trondheim-Namsos, 1:335.000, € 13,95. Voor het gehele land Noorwegen zijn zeer gedetailleerde topografische kaarten te krijgen. Afhankelijk van de route zijn er 3 - 4 kaarten nodig, prijs per blad € 19,50. Kaarten zonder toeristische informatie, wel zijn de paden aangegeven , maar niet de routes. Vraag voor meer informatie bij de Pied à Terre. Voor aansluitende gebieden naar het zuid-westen zijn er wel ‘Turkarten’ te krijgen, topografische kaarten met route-informatie . Kristiansund Turkart 2696, 1:50.000, € 19,50 en Molde Turkart 2697, 1:50.000, € 19,50. Wegenkaart Freytag Norwegen Mitte, 1:250.000, € 9,95.
Handige algemene gids over Noorwegen: Noorwegen, ANWB Goud-serie, prijs: € 18,95 (ANWB-leden, niet-leden € 19,95, geen info over de Fjordroute). Dumont Reise-Taschenbuch : Norwegen , das Fjordland, € 16,95. Mit Reisekarte 1:1milj. und 10 Entdeckungstouren (per auto), Fjordruta wordt niet genoemd.
De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: De Wandelwinkel, Bergkerkplein 5, 7411 EN Deventer, tel. (0570) 61 50 77, info@dewandelwinkel.nl; www.dewandelwinkel.nl. Geografische Boekhandel Pied à Terre, Overtoom 135-137, 1054 HG Amsterdam, tel. (020) 627 44 55, info@jvw.nl; www.piedaterre.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.
Over de Fjordroute (Fjordruta): www.kntur.no, de website van de Kristiansund en Nordmøre Toeristen vereniging (KNT). Hier vind je (gebruik de knop ‘Translate’ op de homepage) alle info over de route, de hutten etc. Algemene toeristische informatie over Kristiansund en Nordmøre: VVV Kristiansund, www.visitkristiansund.com, tel. 0047-71585454, info@visitkristiansund.com.
Algemene toeristische informatie over Noorwegen: www.visitnorway.com/nl.
Scandinavian Airlines (SAS): www.sas.no. Prijsniveau juli 2010: vanaf ongeveer € 230 p.p. (economy), retour Amsterdam-Oslo-Kristiansund.
Informatie over busdiensten in het gebied: 0047 177 (in het gebied), 0047-71 58 78 00 (buiten Noorwegen).
Informatie over ferrydiensten in het gebied: www.fjord1.no.
Weersverwachting: www.yr.no, www.wunderground.com.
Noodnummer politie: 112, ambulance: 113.
ANWB Alarmcentrale: telefoon +31 88 2692 888.
Dag 1: Kristiansund - hut Gullsteinvollen
Zodra je de terminal op het vliegveld verlaat, zie je rechtsvoor je de eerste markering van de Fjordruta (rode T). Het eerste uur loop je om de stad Kristiansund heen, tot je bij de veerdienst komt die je in vijfentwintig minuten overzet naar het eiland Tustna. Na een paar honderd meter over asfalt duik je het bos in en daar gaat het op en af over een zeer smal paadje. Na ongeveer anderhalf uur passeer je een hut (Trollstua) en gaat de route verder langs een binnenmeer alvorens te klimmen tot boven de boomgrens. Hier, boven op de pas tussen de pieken van de Jurtinden en Skarven (895 m.) heb je een waanzinnig uitzicht over de Noorse Zee en het Korsnesfjord. Dan is het een dik uur afdalen door een zeer nat gebied vol bergstroompjes tot aan de hut Gullsteinvollen. Totale looptijd ongeveer 7 uur
Dag 2: hut Gullsteinvollen - hut Imarbu
Vanf Gullsteinvollen loop je een uur over een tractorspoor door bosachtig gebied in de uitlopers van de pieken waar je gisteren overheen kwam. Dan verandert het landschap: bos maakt plaats voor rotsachtig terrein met lage dennen en berken. Ook hier weer nat vanwege het hoogveen en op sommige punten zwaar vanwege zeer steile passages. Bij het plaatsje Gullstein steek je de brug over naar het eiland Stabblandet. Dat je in één rechte streep over asfalt doorkruist tot en met de brug naar het eiland Ertvågsøya. Vanaf de overkant nog een stuk over asfalt, vervolgens over een stille verharde weg het bos in, tot bij de hut Imarbu die fantastisch ligt aan de oevers van het Sålåsundetfjord. Totale looptijd ongeveer 6 uur.
Dag 3: Hut Imarbu - hut Nersetra
Vanaf Imarbu eerst een paar kilometer over een verharde weg die zachtjes omhoog loopt. Vervolgens urenlang door een savanne-achtig gebied (heide, gras, mossen, dennen en berken) met een aantal leuke bergbeken. Afwisselende en relatief makkelijke route. Ter hoogte van het plaatsje Ålmo gaat de route een paar honderd meter over asfalt en dan weer het bos in, steil omhoog naar de hut Nersetra. Ook die ligt weer schitterend, op een met gras begroeide helling met uitzicht op het Foldfjord. Totale looptijd ongeveer 5 uur.
Dag 4: Hut Nersetra – Aure
De laatste wandeldag is nóg mooier dan de drie voorafgaande. Vanaf Nersetra steil omhoog, de Vardfjellet (515 m.) op. De route loopt vervolgens boven de boomgrens over de toppen van dit deel van het eiland met een spectaculair uitzicht naar alle kanten. Het pad slingert tussen rotspartijen en kleine bergmeertjes en –poelen om vervolgens af te dalen door de bossen richting het vasteland. Wij nemen in het plaatsje Aure de bus (6 keer per dag) terug naar Kristiansund (ongeveer anderhalf uur rijden), maar als je de route wilt vervolgen ligt de eerstvolgende hut (Rovangen) op ongeveer anderhalf, twee uur lopen van Aure. Totale looptijd ongeveer 5 uur.
Overnachting in Quality Grand Hotel in Kristiansund.
Als je de hele Fjordruta wilt lopen, eindig je na 190 km. en 13 hutten in Halsa, waar je de ferry naar de overkant (Kanestraum) neemt (20 minuten). Neem vanaf de ferryplaats de bus die van Trondheim komt en naar Kristiansund rijdt, op werkdagen 3 keer per dag (ongeveer anderhalf uur naar Kristiansund).