Wandelen in Luxemburg: 2 tips

Wandelen in Luxemburg

Het klinkt als een cliché maar het is echt waar: wandelaars kunnen in Luxemburg alle kanten op. Het land heeft een netwerk van 5000 km wandelpaden. In elk wat groter dorp of plaats(je) vind je overzichtsborden met wandelroutes, zo'n 200 verspreid over het land, waaronder 24 themaroutes, 3 nationale en 4 internationale wandelprojecten. Er is een site met uitgebreide informatie over de wandelroutes.

Wandeltip 1: EscapArdenne Eisleck Trail

Diep ingesneden dalen en uitgestrekte hoogvlaktes kenmerken de noordelijke helft van het land, 'Éislek' geheten. Het landschap bestaat uit leisteenrotsen en beboste hellingen, met hier en daar een fraaie burcht of imposant kasteel. Door dit gebied loopt het langeafstandwandelpad Escapardenne Eisleck Trail, kortweg Eisleck Trail genoemd. Deze route is 104 km lang (per zomer 2014 160 km) en loopt van Kautenbach (ten zuiden van Clervaux) naar La Roche-en-Ardennen in de Belgische Ardennen. De route is een zogenaamde Leading Quality Trail - ze is bekroond met het Europees keurmerk voor kwaliteitswandelingen. Grotendeels onverharde paden, duidelijke bewegwijzering, gids met routebeschrijving, interessante halteplaatsen, genoeg rustbanken zijn enkele van de kenmerken. De Eisleck Trail is in 2 richtingen gemarkeerd met een witte golf op een blauwe ondergrond. Op Pad liep het traject Kautenbach (station) - Clervaux (station), 25,5 km.

Dagetappe EscapArdenne Eisleck Trail
Kautenbach - Clervaux, 25,5 km

Kautenbach ligt in de kom van een vallei en wordt omgeven door hoge rotsen. Twee riviertje, de Wiltz en de Clerf komen er samen. Een mooi startpunt van onze wandeling dus, een overzichtsbord van de Eisleck Trail vinden we meteen bij het station. Vanuit het dorp klimt de route over een oude veeweg en komt uit op een plateau met uitzicht over Kautenbach en de vallei van de Wiltz. Het pad golft op en neer door kreupelbos, beklimt de Schibberich en kijkt uit over de vallei van de Clerf en Kiischpelt, een streek waar tot de 18e eeuw veel eikenkreupelbosjes voorkwamen. De schors van de eik bevat tannine en dat werd gebruikt voor het looien van dierenhuiden. Die extra inkomsten waren zeer welkom voor de arme Ardense landbouwers, want het was geen vetpot wat er groeide op de rotsige bodem.

Drie riviertjes

Het pad daalt af, de vallei in en komt uit in Lellingen, een fraai dorpje dat opvalt door de eeuwenoude boerderijen, het mooie kerkje dat in witte steen is opgetrokken langs de rivier én het gezellige terras. Lellingen ligt aan drie riviertjes, de Clerf, Pëntschbach en Lellgerbach en heeft nog een originele doorwaadbare plaats in het centrum van het dorp in plaats van een brug. Een vallei verderop ligt Wilwerwiltz, we komen er door het stroompje Heemicht te volgen. Ook hier vind je van die mooie malsgroene stroken langs het water. De legende gaat dat St Willibrord tijdens een pauze in de grazige vallei verjaagd werd door de eigenaar. Maar Willibrord liet het er niet bij zitten. Hij plantte zijn wandelstok in de grond waar meteen een bron ontsprong, de reddende fontein van St Willibrord, want de eigenaar liet hem daarna met rust.

Zonnecirkel van Enscherange

Het volgende dorp Enscherange, is gebouwd rond een boerderij en twee molens: een schorsmolen en de Rackés Millen, de laatste van negen molens die de Kiischpelt ooit rijk was. De gerestaureerde molen is de enige watermolen waar vandaag nog tarwe wordt gemalen. Andere bijzonderheid aan Enscherange is de zonnecirkel. Die ligt precies op vijftig graden noorderbreedte en zes graden oosterlengte, check!
Na Enscherange - wat een mooie uitzichten op de heuvels rondom! - dalen we af naar Drauffelt. Opnieuw komen we door zo'n kreupelbosje waar de Kiischpelt bekend om is. We stijgen en dalen weer, deze keer richting de vallei van Irbach, waar de zeldzame hazelhoen nog schijnt voor te komen. Maar voor ons houdt het dier zich schuil.

Gezellige halteplaats

Wel kunnen we de Ardenner paarden van dichtbij bekijken, die grazen in de velden rond Munshausen. De Eisleck Trail maakt even een heen en weertje naar het dorp. Net als veel dorpen in de vroege middeleeuwen, ligt Munshausen op een naar het zuiden gerichte helling, beschermd tegen slechte weersomstandigheden. Het is een gezellige halteplaats, met café, moestuin, kinderspeelplaats en een oude boerderij, de Robbesscheier van Munshausen. Het toeristenbureau is er nu in gevestigd, maar vroeger bevonden zich in de kelder de stallen voor koeien, paarden en schapen. Boven de stallen werd gewoond, even klimmen via de noordzijde om bij het huis te komen. In het café eten we een heerlijke salade met kaas van de streek en een glaasje sprankelende witte wijn erbij.

Family of Man

Dan is het tijd voor de laatste kilometers, al snel hebben we de abdij van Clervaux in het vizier. En later ook de kerk en het kasteel, een indrukwekkend trio is het. Het kasteel dateert van de 12e eeuw. Het werd herbouwd in de 15e eeuw, maar in 1944 grotendeels vernield bij Slag om de Ardennen. De staat kocht het op, vernieuwde en herbouwde het en nu is er de fraaie fototentoonstelling Family of Man in te bezichtigen. We piepen nog even naar binnen en vergapen ons aan een grote zwart-wit foto waarop vrouwen met haarlakkrullen en plooirokken zitten schateren van het lachen. Waarom? Dat is niet te zien. Er vlakbij wacht de volgende verrassing. Het superdeluxe Boutique en Designhotel Clervaux. Met uitzicht op het kasteel slaap ik in misschien wel hetzelfde bed als Andy Schleck.

De Feiten

Route: Eisleck Trail
Lengte: 104 km (eind zomer 2015: 160 km)
Start-/eindpunt: Kautenbach (L) - Roche-en-Ardenne (B)
Navigatie: Markering: witte golf ~ op blauwe ondergrond

Dagetappe Kautenbach - Clervaux
Afstand: 25,5 km
Zwaarte/moeilijkheid: 3 uit 5
Maximale hoogte: 472 m
Hoogteverschil: 995 m
Informatie: www.trekkings.be/escapardenne.htm
Overnachten: In Clervaux vind je o.a. Hotel des Nations, middenklasse familiehotel met heerlijke keuken, kleine maar prima kamers, wellness en Bed&Bike-voorzieningen, dus prima voorzieningen (overdekte stalling, koolhydraatrijk maaltijden (vooraf reserveren) etcetera voor fietsers. En het 5*****-sterren-hotel Le Clervaux, (eveneens Bed&Bike-label en Wellnes-hotel) voor wie reden heeft zichzelf te verwennen: kamer is soort appartement met ligbad met hemelverlichting, 2 tv's, het kasteel op aanraakafstand, een heerlijk bed en handdoeken die een workout zijn om je mee af te drogen. Aan een van de met woest bloempapier behangen design-wanden hangt het ingelijste t-shirt van een van de broertjes Schleck die hier jaarlijks met hun ploeg aan teambuilding doen.

Tip: Family of Men in kasteel Clervaux
Fototentoonstelling die sinds 1994 permanent in kasteel Clervaux te bezichtigen is. Het is een 'veelzijdig portret van de mensheid' en toont foto's van liefde en geboorte, van geloof in de mensheid, van werk en gezin tot oorlog en vrede. In oktober 2003 werd de tentoonstelling in de Werelderfgoedlijst voor documenten van de UNESCO opgenomen. Ze vormt een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de fotografie. Oorspronkelijk werd deze indrukwekkende fototentoonstelling in het jaar 1955 door Edward Steichen, afkomstig uit Luxemburg, samengesteld voor het New York Museum van Moderne Kunst (MoMa). Na een enorm succes in New York gingen de foto's gedurende vele jaren op wereldtournee. IN 1966 schonken de Verenigde Staten de laatste nog bestaande versie van de reizende tentoonstelling aan het Groothertogdom Luxemburg. Ook in kasteel Clervaux: vele maquettes van oude kastelen en vestingen van Luxemburg.

Wandeltip 2: Dagtocht Clervaux e.o., ca 22 km

Met GPS-log

Wie een dag extra in Clervaux wil doorbrengen om de omgeving te verkennen, kan bij het toeristenbureau nog veel meer wandelroutes ophalen. Wij maakten een tocht van 22 km met onderweg eindeloos veel heuvels, schitterende uitzichten, tapijten van bosanemoontjes, dansende eiken en slechts twee wandelaars als tegenliggers.

Eikenbosjes

Vanaf het station van Clervaux klimmen we langs een eikenbosje naar een plateau op 458 meter hoogte. Wilde narcissen, witte bosanemonen en geel speenkruid vrolijken de omgeving op, en de grasvlakte die zich vóór ons uitstrekt is van een groen waar geen diepvriesdoperwt tegenop kan. Vanaf de vlakte kijken we uit over het dal van de rivier de Clerf. Van oudsher was dit grensoverschrijdende gebied - Kiischpelt heet het - geen bron van overdadige inkomsten. De bodem was rotsig, moeilijk bewerkbaar, de mensen waren arm, leefden in kleine huizen of zelfs in houten hutten in het bos. De inkomsten kwamen van het leveren van tannine voor het looien van leer, en van de verbouw van boekweit.

Bijzondere bank

We kijken om ons heen en zien hoe mooi het is. Er ligt een zee aan open ruimte, velden en akkers zoals we dat ook kennen van Zuid-Limburg, overgoten door de zon, en voor wie dat wat teveel ruimte is op de vroege ochtend, duikt even verderop van de heuvel af, via een holle weg tussen oude beuken door langs een voormalige drinkplaats die uitkomt bij het gehucht Eselborn. Vanaf Eselborn voert de route ons steil de diepte in en komt uit bij een niet te missen anatomisch verantwoorde rustbank, gesponsord door Axa. Het meubilair is speciaal ontworpen voor de Eisleck Trail die ons pad hier kruist.

Bramen en ligusters

We wandelen verder. Over een karrenpad door aangeplante dennen en eikenbossen en velden. We verdwijnen in holle wegen tussen bremstruikjes en bloesem. En dan opnieuw zo'n fraai uitzicht, nu met de rode toren van de abdij van Clervaux in beeld, en verderop, waar het pad een beetje overwoekerd is door bramen en liguster, kijken we neer op een groen dal met forellenkweekvijvers. Het pad steekt de Eselbaach over en daalt via een holle weg weer af diepte in. Wat is het stil, waar is iedereen toch?

Ruisen van de Clerf

Via de asfaltweg lopen we het dorp Mecher in, wat natte grasveldjes met grazende paarden en knalgele paardenbloemen, omringd door wat huisjes en op de natste plek de kerk. Het gehucht ligt aan het spoor, maar heeft geen station, wat een tantaluskwelling voor de ca vijftig inwoners moet zijn. Een picknickbank is er wel, eentje met het ruisen van de Clerf op hoorafstand. Er volgt een flink stuk klimmen over een prachtig smal paadje dat via de flanken van een heuvel door een gemengd eiken/beukenbos voert. De paden zijn omgeploegd door tractoren, verkeersgeluiden verbreken de tot nu toe overdadige stilte. Het is duidelijk: we naderen Munshausen, pleisterplaats voor motorrijders, wandelaars en gezinnen met kinderen.

Handvol monniken

Vanaf Munshausen zetten we koers naar Marnach. We lopen bovenlangs een breed en beschut rivierdal. De meeste dennetjes zijn gekapt om de omgeving in oude gedaante te herstellen toen de malsgroene oevers nog open gehouden werden door grazend vee. Dat vee zien we niet, wel een moeder en zoon die met hun lunchpakketje onder hun arm onderweg zijn omhoog, naar het uitkijkpunt mét bankje langs het pad. Wij dalen verder af, het bos in, een nogal rommelig, droog bos is het met veel houtkap en prikkeldraad. Via een hoogvlakte, tussen uitgestrekte grasvelden, ligt Marnach. Een dorp met keurige tuintjes waar de tulpen in rijtjes zijn ingeplant. Het is er stil, alsof iedereen wacht tot de temperaturen verder stijgen. De barbecues zijn uit de garage gehaald, alleen het plastic zit er nog om heen.

Nog even en we zijn in Clervaux. Tussen de bomen door zien we het liggen, de kerk, het kasteel en de abdij waar nog een handvol monniken zou leven, van liefdadigheid. De kerk slaat vier, hoog tijd voor een van de terrassen die naar ons lonken.

De Feiten

Route: Clervaux e.o.
Lengte: ca 22 km
Start/eindpunt: Station Clervaux
Routeverloop: Clervaux > Eselborn > bovenlangs Weicherdange > Mecher > Munshausen (lunch)> Marnach > Clervaux
Navigatie: Markering: koppeling van verschillende bewegwijzerde routes; kaart met ingetekende route bij toeristenbureau; gps-log.
Zwaarte: 2 van 5
Overnachten: in Clervaux, zie boven.