Wandelen in de Hardangervidda met Julia (12)
Julia ging al mee op wandelvakantie toen ze 1 jaar was, toen nog in de rugdrager. Nu is ze twaalf en klaar voor het echte avontuur. Op naar Noorwegen dus, een land vol wilde natuur. Als vader neem ik haar mee op een trektocht van vijf dagen, met rugzak en tent, door het grootste nationale park het land: de Hardangervidda.
Over de trektocht met kind in de Hardangervidda
Route: 4-daagse trektocht van Haugastøl naar Finse (beide treinhaltes van de Bergensbanen spoorlijn).
Zwaarte: ruig terrein, regelmatig doorwaden van water(stroompjes), op dag 3 en 4 af en toe een lastig stukje klimmen of afdalen en door de hoogte is de kans groot dat je sneeuwvelden op je pad treft.
Navigeren: goede wandelkaart minimaal. In het veld volg je rode T markeringen. Gps is erg aan te raden. Zeker bij mist kun je de markering niet of nauwelijks meer zien. De markering is over het algemeen goed aangebracht, maar kun je nooit volledig op vertrouwen. Je moet ook met alleen een kaart (en kompas) en gps overweg kunnen.
Beste tijd: juli en augustus. Daarvoor is de kans groot dat er nog erg veel sneeuw ligt. September worden de dagen snel korter en koelt het ook snel af waardoor de kans op winterse omstandigheden weer toeneemt.
Vervoer naar: ideaal om aan te reizen met de trein. Zowel Haugastøl (start) als Finse (finish) zijn beide treinhaltes van de Bergensbanen spoorlijn en grenzen pal aan de Hardangervidda.
Overnachten: wij sliepen afwisselend in een tent en berghutten. De hutten liggen op grote afstand van elkaar. Zeker met een kind erbij is het noodzakelijk om ook een tent mee te nemen, omdat je niet zeker bent dat je anders elke dag een hut kunt bereiken.
We zitten in de trein op weg naar Finse, het hoogstgelegen treinstation van Noorwegen. Een rit van viereneenhalf uur vanaf Oslo. Het is voor Julia de eerste keer in Noorwegen, maar het land maakt nog weinig indruk op haar. Ze heeft meer oog voor haar telefoon dan het landschap buiten. Groene valleien met kleurige houten boerderijen, naaldbomen, weides en meren trekken aan het raam voorbij. Ik staar wel naar buiten en controleer elke tien minuten het weerbericht in de hoop op beter nieuws. Minder regenwolkjes. Meer zonnetjes. En zeker niet de bliksemschichten, die de weerapp nu toont voor morgen en overmorgen. Zorgelijk.
Veiligheid voorop
Ik stel de beslissing zo lang mogelijk uit, maar eigenlijk is het allang duidelijk: we zullen onze wandelplannen moeten aanpassen. Erg jammer, want het zag er zo aantrekkelijk uit. Vanaf Finse zouden we in vijf dagen rond om de Hardangerjøkullen lopen, een enorme gletsjer aan de noordkant van de Hardangervidda hoogvlakte en pal tegenover het perron in Finse, een treinstationnetje dat letterlijk midden in de bergen ligt op 1.222 meter hoogte. Vanaf hier zou de route voeren door hoog- en afgelegen terrein waar je soms twee dagen nodig hebt om de eerstvolgende berghut te bereiken. Hier wil ik niet overvallen worden door onweer, zeker niet met Julia erbij.
Er zit niets anders op dan een halte eerder uitstappen op het station van Haugastøl. De hoogte is hier 988 meter en dat betekent: geen ijskappen, meer begroeiing, meer beschutting, minder koud en misschien wel belangrijker: we zijn hier aan de regenluwe oostzijde van de Hardangervidda hoogvlakte in plaats van de westkant waar de vochtige oceaanlucht zijn lading graag lost. In twee dagen zullen vanaf hier naar de gletsjer lopen. De laatste twee dagen pakken we het oorspronkelijke routeplan op om alsnog te eindigen in Finse.
Vaarwel bewoonde wereld
We zetten het meteen op een lopen, want we willen vanavond al ons tentje opzetten aan de rand van de vidda buiten zicht van het dorp. Dat is één van de mooie dingen die je in Noorwegen mag doen: in de wilde natuur kamperen volgens de regels van de allemansrätten, die in de Noorse grondwet verankerd liggen. Via een drassig pad gaat het pittig omhoog. Na een uurtje zijn de huizen beneden ons piepklein geworden en zeggen we de bewoonde wereld vaarwel. ‘Tot over een paar dagen!’
Al snel vinden we een mooi plekje naast een kabbelend beekje en neemt Julia haar eerste slokken water rechtstreeks uit de natuur. Ze vindt het een beetje een vreemde gewaarwording dat het niet uit de kraan of een fles komt, maar ik verzeker haar dat het kan. Een slok levert al het bewijs. ‘Lekker zeg!’
De frisse berglucht doet wonderen, want we slapen allebei als een roos. Uitgerust beginnen we aan de eerste, volle dagetappe. Een smal paadje voert tussen mossen, lage struiken en keien, ontelbaar veel keien, over een glooiende vlakte. Je kunt je wel voorstellen hoe in de IJstijden een pak ijs van kilometers dik over dit land schuurde, de bergen vermorzelde op zijn weg, steenpuin meenam en weer lieten vallen toen het ijs smolt. Julia speurt de keien af op zoek naar de rood geverfde T’s die als routemarkering op sommige stenen zijn aangebracht. We stappen over stenen en door een reeks waterstroompjes waar geen einde aan komt.
Ik heb Julia’s rugzak zo licht mogelijk gehouden. Daardoor werd die van mij wat zwaarder en dat moet ik nu bekopen. De banden snijden als messen snijden in mijn schouders. Na een paar uur heb ik een knallende hoofdpijn. Tot overmaat van ramp begint het steeds harder te regenen en te waaien. We moeten zelfs onze handschoenen aantrekken. Gelukkig houdt Julia er de moed nog in. Ik ben blij dat er vandaag een berghut binnen handbereik ligt, de Krækkja hytte, zodat we de bijtende kou kunnen ontvluchten. Een tentje opzetten zie ik even niet zitten.
Wauwie!
De volgende dag begint weer grijs. Maar we hebben hernieuwde energie en de wind is gaan liggen. Een korte klim wordt beloond met een weids uitzicht over een uitgestrekte vlakte vol glinsterende meren. Voorzichtig breken de eerste zonnestraaltjes door. Het afzien van gisteren is alweer vergeten. Hier doen we het voor! Ook Julia geniet zichtbaar. We gaan verder, via een wiebelbruggetje over een wilde rivier en langs een aaneenschakeling van meren. Van de hellingen komen overal kleine stroompjes die ons pad kruisen en uiteindelijk in de meren uitmonden. Van boven blijft het redelijk droog vandaag, maar nu is het aan de onderkant zeiknat. Julia heeft nieuwe hoge en waterdichte Meindl’s, met een dikke laag bijenwas extra. De meeste stroompjes banjeren we probleemloos door. Maar ook de waterschoentjes, die ik heb meegenomen, komen een keer van pas. Zo bereiken we met droge voeten en zonder blaren het einde van de tweede etappe, wederom bij een berghut.
Binnen in de Klejdebu hytte is het gezellig druk. Julia oogst als jongste gast bewondering bij de volwassenen, veelal Noren en een jong stel uit België. Helemaal als ze horen waar we nog naartoe gaan. ‘Naar Finse is een flink stuk voor zo’n jongedame!’
Omdat het nog zo’n eind is, vertrekken we de volgende ochtend extra vroeg, voor zonsopkomst. In de schemer steken we via een sommerbrygge, een smalle wiebelbrug die speciaal voor wandelaars in de zomer wordt opgetrokken, over een brede rivier. De zon gaat nog schuil achter een berg, maar werpt al wel een magische paarse gloed vooruit. Zo mooi. Dit is het vroege opstaan dubbel en dwars waard.
Als we ook nog een woeste waterval passeren, kan ons geluk niet op. Als vlak daarachter nog een tweede van hetzelfde kaliber volgt, kan de dag al niet meer stuk. En dan is het nog geen acht uur. Als Julia genoeg foto’s voor haar Instagram heeft gemaakt, gaan we verder.
Leuk: een klein stukje klauteren. Het leidt ons naar een plateautje met het mooiste panorama van de hele tocht. In het noorden zien we voor het eerst de blauwe ijskap van de Hardangerjøkullen liggen. Wauwie! De andere kant op, in het zuiden, ligt een bijna even indrukwekkend gigantisch meer.
Little girl power
Nadat we een tijdje van dit uitzicht hebben genoten, trekken we verder richting het noorden, een wilde vallei in. Naar de ijskap toe.
Twee grote Noren van rond de dertig jaar, met machtige passen, halen ons in. We houden ze lang in ons zicht. Ons eigen wandeltempo is ook niet kinderachtig vandaag. Na een tijdje halen we ze zelfs weer in, terwijl zij pauze houden. Daarna halen zij ons weer in, terwijl wij pauze houden. We groeten elkaar nu voor de laatste keer, denken we. Maar nee, dit tafereel herhaalt zich nog een keer tot ons aller verbazing. Julia oogst weer bewonderende blikken. Bewonderend én verbaasd. Zelf heeft ze niks in de gaten. Wel merkt ze dat het lopen vandaag erg makkelijk gaat. Ze zegt het ook: ‘Ik voel me opeens zo sterk vandaag!’
We schieten veel meer op dan gedacht. We kunnen de gletsjer al bijna aanraken. Na een lange, geleidelijke aanloop komen we aan het einde van de middag in steiler terrein terecht. Zo langzamerhand willen we ons tentje wel ergens opslaan, maar de bergwand is hier te steil. We maken de pittige klim helemaal af voordat we een vlak en beschut plekje vinden. We zijn nu wel behoorlijk hoog geklommen. Om ons heen liggen sneeuwresten. De lucht is helder. Het zal een koude nacht worden. Maar onze slaapzakken zijn warm genoeg. Als ons tentje staat, gaat de zon net onder en licht de sterrenhemel op. ‘Hier kan geen vijfsterren hotel tegenop, toch?’
‘Nee, want hier zijn miljoenen sterren!’
‘Gehaald, Juul!’
De volgende ochtend ligt rijp op de tent. We hebben moeite uit de slaapzakken te komen in deze kou. Doordat we gisteren zover zijn opgeschoten, lijkt het een peulenschilletje om vandaag Finse te bereiken. We gaan laat op pad. Maar dan blijkt het terrein al snel behoorlijk uitdagend te zijn. We moeten een paar steile sneeuwvelden oversteken, wat Julia best even spannend vindt.
Vervolgens banen we ons door keienvelden waar geen sprake meer is van een herkenbaar pad. Hoewel het niet snel gaat, zorgt het terrein voor geen problemen. Als een volleerde bergwandelaarster zet Julia haar stappen neer. Ze ziet er ontzettend stoer uit met haar gamaschen aan, wandelstokken, grote rugzak en capuchon. Iets zorgelijker is het laaghangende wolkendek, dat potdicht zit en bijna onze kruinen raakt. Ik ben bang dat het verder gaat zakken. Ik wil hier absoluut niet in de dichte mist komen te zitten. Voor het eerst tijdens deze tocht spoor ik Julia aan om door te lopen. ‘Een beetje snel!’
‘Waarom?’ wil ze weten.
Ik leg uit dat als we in de dichte mist komen, we de weg niet meer kunnen vinden. ‘Dan zien we de rode ‘T’s niet meer. En een duidelijk pad is er ook niet. Dan kunnen we niet verder.’
Omdat ik beducht ben voor onweer, wil ik liefst zo snel mogelijk weg uit dit kille blokkenterrein. Een uur gaat voorbij, waarin we stevig doorlopen. De wolken zakken niet verder, maar blijven ook dreigend vlak boven ons hangen. Na twee uur klaart het eindelijk iets op. En met het optrekken van de wolken, verschijnen ook de gekleurde huizen van Finse in het zicht. De spanning valt meteen weg en maakt plaats voor opluchting en vreugde. ‘Gehaald, Juul!’
Over de Hardangervidda
De Hardangervidda is met ongeveer 8.000 vierkante kilometer de grootste hoogvlakte van Europa. Het is tevens het grootste nationale park van Noorwegen. In de ijstijden is dit berggebied door gletsjers afgesleten. Daardoor zijn de hoogteverschillen gering en dit maakt het geschikter om te wandelen met kinderen. De Hardangervidda is een vrijwel boomloze en natte hoogvlakte met duizenden meren waar zelfs in de zomer niet alle sneeuw wegsmelt. Een goede uitrusting is hier een absolute noodzaak, die je beschermt tegen de nattigheid en kou. Want ook al schijnt hier het zonnetje, de vele waterstroompjes en de moerassige paadjes, die je regelmatig aantreft, drogen nooit op. De Noorse wandelorganisatie DNT onderhoudt een netwerk van wandelpaden en berghutten in de Hardangervidda. De afstanden tussen de hutten zijn vaak groot. Voor veel langere en meerdaagse tochten moet je daarom altijd een eigen kampeermiddelen meenemen. Je wilt niet zonder tent een nachtje moeten doorhalen, want onderkoeling ligt hier altijd op de loer. Wat ons opviel: het telefoonbereik in de Hardangervidda is redelijk goed. Soms is er geen signaal, maar vaker wel dan niet.
Wil je ook een wandelreis in de Hardangervidda maken, dan raden we je ook deze 8-daagse wandelreis van SNP Natuurreizen aan. Een georganiseerde privéreis langs hotels en berghutten, waarbij je niet hoeft te slapen in een (eigen) tent. Volg deze spectaculaire natuurroute - zonder het gesjouw met al uw bagage - van het ene sfeervolle onderkomen naar het andere. Van de ruige, kale 'fjellen’ en gletsjers van Hardangervidda en Skarvheimen naar de diepe, groene fjorden aan de kust. Reis met de spectaculaire Flåmsbana, langs één van Europa’s mooiste treintrajecten. De reis eindigt op passende wijze in de mooie Hanzestad Bergen.
Globale beschrijving van de wandelroute uit het verhaal
Wil je zelfstandig een tocht plannen in de Hardangervidda en/of weten hoe het verloop is van de beschreven route uit het verhaal is? Hieronder vind je een globale beschrijving van onze route. Op basis hiervan kun je onze wandelroute op een wandelkaart herleiden. Je kunt hiervoor ook de handige online kaart van de handige online kaart gebruiken op de website van de Noorse DNT.
Aanlooproute: Aankomst rond 17 uur op treinstation Haugastøl - klim het dorp uit via de Krækkjavegen tot een hoogte van ongeveer 1.100 meter en daar het tentje opgezet in het wild.
Etappe 1: vanaf de wildkampeerplek naar de Krækkja hut.
Etappe 2: Krækkja hut - Kjeldebu hut.
Etappe 3: Kjeldebu hut - Leirovallei noordwaarts - langs Skåltjørna-meer klimmen tot ongeveer 1.300 meter hoogte en daar in het wild gekampeerd, iets ten oosten van de bergtop Matskorpinen (1.639 m) aan een meertje.
Etappe 4: wildkampeerplek - Finsehytta (overnachting in de comfortabele, moderne Finehytte en de volgende dag op de trein terug naar Oslo).
Wij maakten gebruik van de wandelkaart van uitgever Turkart. Om precies te zijn twee kaarten heb je nodig:
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
