Test: 9 softshells (M/V) voor drie seizoenen, 2019

Wat is een softshell?

Voor iedereen die graag naar buiten gaat ongeacht het weer, zijn er twee buitenlagen echt belangrijk: de hardshell en de softshell. De termen hard en soft hebben niets te maken met de ‘hardheid’ of ‘zachtheid’ van de materialen. Een hardshell is waterdicht, winddicht en ademend. Zie ook de test van hardshells die we eerder maakten. Een softshell is waterafstotend, tussen de 70 en 100% winddicht en super ademend. Vooral door deze laatste eigenschap is hij uitstekend geschikt voor activiteiten waar je erg actief bent en dus erg gaat zweten. Nu mag de definitie van een hard- of softshell niets te maken hebben met de ‘hardheid’ of ‘zachtheid’ van de materialen, de meeste hardshells voelen op de huid minder comfortabel aan dan de meeste softshells die lekker zacht zijn aan de binnenzijde. Toch is de wereld van de softshell erg aan het veranderen, want niet al deze vliegers gaan meer op voor deze kledingcategorie. Hierover verderop meer.

De softshells

Voor deze test schreven we 22 merken aan waarbij we vroegen om een softshell met een maximumprijs van €250. Hij moest geschikt zijn voor drie seizoenen en verkrijgbaar in een dames en heren versie. Van die 22 merken waren er negen in staat om mee te doen. Merken die om diverse redenen niet in staat zijn een softshell te leveren zijn o.a. Patagonia, Mammut, Fjällräven en Jack-Wolfskin. Weet dus dat we ze niet vergeten zijn. De softshells die ingestuurd zijn voor deze test zijn:

• Arc'Teryx Gamma LT Hoody
• Haglofs Skarn Hybrid Jacket
• Icebreaker HyperiaLite Jacket
• Norrøna Falketind PrimaLoft60 Jacket
• Ortovox Pala Jacket
• Rab Kinetic Plus Jacket
• Gore Wear Gore C5 Windstopper Thermo Trail Jacket
• The North Face Tactical Flash Jacket
• Vaude Me Skarvan Jacket

De ene softshell is de ander niet

Zoals we hierboven al schreven is de wereld van de softshell aan het veranderen en lang niet alle softshells in deze test voldoen aan de traditionele definitie van hierboven. De ene softshell is de andere niet. Enkele opmerkingen zijn hier op zijn plek.

• Een van de grootste ‘schenders’ van de definitie is Rab met het Kinetic Plus Jacket. Het voldoet aan alle voorwaarden van een softshell, maar dit jack is dankzij een PU-membraan 100% waterdicht en daarmee is het tevens een hardshell.

• Het Gore Wear Gore C5 Windstopper Thermo Trail Jacket is een redelijk dikke softshell die speciaal gemaakt is voor fietsers en mountainbikers, niet voor wandelen maar het kan er wel mee. Ook dit jack heeft een membraan, maar dan van PTFE. Het membraan zorgt er voor dat het jack 100% winddicht is, vandaar de naam Windstopper.

• Vaude doet in het Skarvan Jacket iets bijzonders. De schouders, capuchon en bovenkant van de armen zijn uitgevoerd in een waterdicht en ademend materiaal met PU-membraan terwijl de rest van het jack dat niet is. Een hybride softshell/hardshell dus.

• Daarnaast blijkt ook de interpretatie van drie seizoenen nogal te verschillen. Het icebreaker HyperiaLite Jacket en het Norrøna Falketind PrimaLoft60 Jacket zijn eerder licht gevoerde softshells voor de wat koudere dagen. Ze zouden ook prima passen in een test van puffs.

• De echte traditionele softshells zijn de Arc'Teryx Gamma LT Hoody, het Haglöfs Skarn Hybrid Jacket, het Ortovox Pala Jacket en het The North Face Tactical Flash Jacket.

Hoe getest

Een softshell is niet waterdicht, maar moet wel bestand zijn tegen een klein buitje regen. Daarom hebben alle jassen aan de buitenzijde een waterafstotende laag. In vaktaal heet dit de DWR-laag. DWR staat voor Durable Water Repellent (DWR) en deze coating zorgt ervoor dat regen snel van de softshell afrolt. Hierdoor wordt de jas minder nat, blijft lichter en droogt sneller. Ook word je minder snel koud. Dat druppels mooi van de stof afrollen wordt ook wel afparelen genoemd. Het ‘afparelend vermogen’ van een softshell is de eerste test die we uitvoeren als een softshell binnenkomt.

Spraytest

Het afparelend vermogen testen we in ons thuislab met testapparaat: de spraytest. In een testopstelling ‘regent’ 250 ml water uit een douchekop in 30 seconden tijd op de stof. Aan de hand van ijkfoto’s wordt beoordeeld hoe goed het afparelend vermogen is. Nu is het afparelend vermogen van een nieuwe jas met een nieuwe DWR-coating niet zo interessant. De DWR-laag is aan slijtage onderhevig. Slijtage door dragen maar vooral door wassen. Daarom worden de softshells na de eerste test drie keer volgens het wasvoorschrift gewassen. Bij een aantal jassen kan de DWR-laag gereactiveerd worden door het jack in de wasdroger te stoppen of te strijken. Ook dit deden we conform de richtlijn in het wasvoorschrift. Tot slot voerden we de spraytest nog een keer uit. Naast de test om de kwaliteit van de waterafstotende DWR-coating te bepalen, hebben we ook met de Vaude en Rab onder de douche gestaan om de waterdichtheid te checken.  

De praktijk

Na het afronden van de statische testen in ons thuislab zijn we de softshells in de praktijk gaan testen. Hierbij is gelet op pasvorm, flexibiliteit van de stof en dus bewegingsvrijheid, afsluiting van kraag, manchetten en rond de heupen, of ritsen soepel lopen, of zakken bruikbaar zijn met een rugzak, lengte voor- en achterpand bij bukken en – indien aanwezig - de kwaliteit en bruikbaarheid van de capuchon.

Duurzaamheid

Ook hebben we bij elke softshell gekeken naar de duurzaamheid van het product, wat de fabrikant daarover te melden heeft en of de informatie goed toegankelijk is. Daarover drie opmerkingen:

• Als we het hebben over duurzaamheid kan je grofweg twee kanten op: producten maken die lang mee gaan of produceren met minder milieubelasting. Voor beide valt wat te zeggen en de combinatie van de twee is natuurlijk het ideaalbeeld. In deze test zit een aantal merken die vasthouden aan het eerste en een aantal dat vergevorderd is met het tweede.

• Alle merken realiseren zich dat de waterafstotende DWR-laag met daarin PFC’s buitengewoon schadelijk is voor het milieu. Vaude, Norrøna, Icebreaker en Haglöfs hebben een PFC-vrije DWR-coating. Rab en Arc’Teryx maken gebruik van een minder schadelijk C6 PFC-coating. The North Face, Gore Wear en Ortovox maken nog gebruik van DWR-coating met PFC’s.

• Als we het hebben over duurzaam in combinatie met wol dan komt dierenwelzijn ook om de hoek kijken. In de test maken Ortovox en Icebreaker gebruik van merinowol. Deze wol is mulesing-vrij en dat is positief.

Ook hebben we gekeken waar merken bij aangesloten zijn; denk hierbij aan onafhankelijke controlerende instanties en organisaties die zorgen voor een positieve milieu-bijdrage. Voorbeelden zijn EOCA, Fair Wear Foundation, Bleusign, Grüner Knopf en de Rankabrand-score. De website www.rankabrand.nl onderzoekt hoe verantwoord merken omgaan met milieu, klimaat en arbeidsomstandigheden. Bij elk merk vind je bij 'Rankabrand' hoe een merk het doet. Score A is het best, E het slechtst. Lang niet alle merken hebben een Rankabrand score.

De resultaten: Appels met peren

Zoals al een paar keer aangegeven: de ene softshell is de ander niet. Omdat de onderlinge verschillen te groot zijn, zouden we appels met peren vergelijken als we een testwinnaar zouden uitroepen en dat doen we dus deze keer niet. Maar geen nood: de meeste softshells zijn zondermeer goed en we raden je aan om elke softshell te bekijken en zelf te oordelen of dit is waar je naar op zoek bent. Een paar handreikingen:

• Ben je op zoek naar een wat warmere softshell, kijk dan naar het icebreaker Hyperia Lite Jacket en het Norrøna Falketind PrimaLoft60 Jacket. Beide zijn erg aan elkaar gewaagd, maar de bewegingsvrijheid van de Norrøna is net wat beter.
• Wil je verzekerd zijn dat je niet nat wordt dan is het Rab Kinetic Plus Jacket de perfecte hardsoftshell, maar minder geschikt voor kouder weer. 
• Minder bestand tegen regen, maar nog altijd meer dan de meeste softshells is het hybride Vaude Skarvan Jacket. Jammer alleen dat de naden op de schouders niet getapet zijn. Groot pluspunt is ook de aandacht voor het milieu die Vaude standaard heeft.
• Ben je op zoek naar een echte traditionele softshell, dan kom je uit bij de Arc'Teryx Gamma LT Hoody, het Haglöfs Skarn Hybrid Jacket, het Ortovox Pala Jacket en het The North Face Tactical Flash Jacket. Deze laatste is wat zwaar, is minder mooi op detailniveau maar prijstechnisch interessant. Het Haglöfs Skarn Hybrid Jacket is zeker niet de duurste, maar op detailniveau wel erg mooi en daarnaast ook duurzaam behoorlijk verantwoord.

Wassen

Hou voor het wassen van je softshell altijd de instructie aan die staat op het waslabel. Wij hebben gemerkt dat het waslabel soms verschilt met de informatie op de website van de fabrikant. Het kan dan gaan om een nieuwer model. In geval van… heb je altijd je kledingstuk om op terug te vallen. De meeste softshells kunnen gewassen worden op 30 of 40 graden en soms moet je met een speciaal anti-kreuk programma wassen. Ook kan je het gros gewoon wassen met een gewoon wasmiddel. Een enkeling vraagt om een speciaal technisch wasmiddel zoals Nikwax Techwash. Ook moet je soms daarna het jack nog behandelen met een middel dat het weer waterafstotend maakt. Dit kan een wash-in – zoals Nikwax TX.Direct - middel zijn (gebruik je dus in de wasmachine) of een spray. Houd er rekening mee dat je bij een wash-in het hele kledingstuk waterafstotend maakt. Niet handig als de binnenzijde juist zweet een beetje moet absorberen. Dan kan je beter een spray gebruiken. Ben ervan bewust dat deze technische wasmiddelen een stuk duurder zijn dan gewone wasmiddelen en dat je er relatief veel van nodig hebt. Iets om mee te nemen in de keuze van een jack.