Wales heeft niet alleen een eigen taal en een eigen vlag, het kent ook zijn ‘eigen’ wandelgebieden. De Snowdonia is misschien wel het bekendste gebied met ruige kammen, meren en bergweides én de hoogste top van Wales (en Engeland): de 1085 meter Mount Snowdon. Maar er is meer, van kaal, tot groen tot waterrijk. We zetten de beste wandelgebieden- en routes in Wales op een rijtje.
Algemeen
Wales wordt aan drie kanten omgeven door water. De grillige kustlijn is 1.200 kilometer lang; tweederde heeft de beschermde status van ‘Heritage Coast’. Verder heeft Wales veel rivieren, beekjes en meren. De langste rivieren zijn de Dee, Severn en Wye.
Wales maakt samen met Engeland, Noord-Ierland en Schotland deel uit van het Verenigd Koninkrijk maar heeft een eigen taal, een eigen vlag, een eigen nationaal voetbalelftal en binnenlands bestuur. Het land telt iets meer dan 3 miljoen inwoners. In Wales ligt het dorp met de langste naam van Europa:
Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch.
Vooral het noorden van Wales is bergachtig. Het bestaat uit het ruige bergland van Snowdonia, dat in 1951 is uitgeroepen tot nationaal park. Snowdonia heeft fraaie, door rivieren ingesleten dalen en valleien, bergmeren en bergweides, open heidevlaktes en ruige bergkammen. Je kunt er Mount Snowdon (Welsh: Yr Wyddfa Fawr, 1.085 meter) beklimmen, de hoogste top van Wales en Engeland. In de zestiende eeuw viel echter niet iederéén meteen als een blok voor Snowdonia. ‘Bar en boos, alleen maar kale stenen’. Intussen is gebied alom geliefd en alweer 66 jaar een Nationaal Park. En wat voor één! Rond de Snowdon ligt een uitgestrekt veenmassief met dertien toppen boven de 900 meter. Restanten van oude vulkanen met scherpe rotsgraten. Geologisch is er veel te beleven in Snowdonia. Een indrukwekkende plek is Cwm Idwal, een ‘hanging valley’. Het zou Wales niet zijn als er ook niet een wandeling was uitgezet, de Cwm Idwal Walk. Die laat je de meest dramatische berglandschappen zien van Wales’ oudste natuurreservaat. Langere routes in het National Park zijn er natuurlijk ook. Het grootste wandelnieuws uit Snowdonia: er is een nieuwe langeafstandsroute, The Snowdonia Way, een doorsteek door het nationaal park van Machynlleth in het zuiden naar Conwy in het noorden. Er is een lage en een hoge route, respectievelijk 156 en 196 km. De route is niet gemarkeerd, er is wél een routegids verkrijgbaar.
De Brecon Beacons (Welsh: Bannau Brycheiniog) liggen in het zuiden, met de Pen-y-Fan (886 meter) als hoogste punt. Ze vormen een verbinding met de Cambrian Mountains, die zich van het midden tot het noorden van Wales uitstrekken. Brecon Beacons bestaat overwegend uit kale, groene afgeplatte toppen en steile hellingen. Het gebied bestaat uit vier delen: het westelijke Black Mountain is het meest wild en eenzaam; ten oosten daarvan liggen de heuvels van Fforest Fawr die lager en minder ruig zijn; centraal liggen de Brecon Beacons zelf (waar de hoogste toppen en de meeste wandelaars te vinden zijn; hier ligt ook het Nationaal Park) en helemaal oostelijk liggen de Black Mountains (lekker verwarrend).
In het zuidwesten ligt het Pembrokeshire Coast National Park. De kust bestaat uit indrukwekkende rotspartijen, brede baaien, stranden, vogeleilanden en kleine inhammen. Het zuidoosten - de ‘Valleys’ - is getekend door de winning van kolen en de bouw van ijzer- en staalfabrieken.
Het vrijwel onbewoonde Midden-Wales is vooral groen en heuvelachtig. Je kunt hier wandelen in de Cambrian Mountains, een bergketen met nogal steile hellingen, diepe, langgerekte dalen en met bos en hei begroeide hoogvlaktes. De hoogste top van de Cambrian Mountains is de Aran Fawddwy, 905 meter hoog.
Het schiereiland Gower is een van de vijf Areas of Outstanding Natural Beauty van Wales met golvende akkers en heidevelden, met bossen en diepe rivierdalen en in het noorden kwelders en wadden.
Recht van overpad
Net als Schotland, Engeland en Noord-Ierland kent Wales het recht van overpad (Right of Way). Het verplicht landeigenaren een wandelpad over hun land vrij te houden. Dat maakt dat je lange doorgaande tochten kunt maken.
Het neusje van de zalm zijn de officiële, uniform bewegwijzerde langeafstandwandelpaden, de National Trails (in Wales gemarkeerd met een eikel). Veel van de niet-officiële trails vind je op http://www.walkingbritain.co.uk/.
Op Wikipedia vind je veel informatie per ‘land’ over de Right of Way.
Gedragscode
Op al die wandelpaden – door akkers, door beschermde heide, of over kwetsbare kliffen – gelden gedragsregels: de ‘Country Code’ heet die code in Engeland en Wales.
Nationale Parken & Area’s of Outstanding Natural Beauty
Van de 15 Nationale Parken van het Verenigd Koninklijk liggen er drie in Wales (en 10 in Engeland en 2 in Schotland). Nationale Parken zijn gebieden die beschermd zijn vanwege hun mooie landschap, bijzondere wildleven of de culturele waarde. In een nationaal park wordt gewoond en gewerkt – de boerderijen, dorpen en steden zijn eveneens beschermd. In nationale parken zijn bezoekers welkom, juist om ze te laten kennismaken met (de schoonheid van) het park. Ander predicaat dat aan gebieden van uitzonderlijke schoonheid gegeven wordt is Area of Outstanding Natural Beauty (AONB, 46 in totaal in het Verenigd Koninkrijk). Het gaat om uitzonderlijk mooie gebieden die beschermd zijn vanwege hun landschappelijke schoonheid, variërend van woeste kusten en natte gronden tot laag heuvelland en hoger gelegen heide en veengebied. Een AONB verschilt van een Nationaal Park: er zijn minder recreatieve mogelijkheden in een AONB.
Rond de Snowdon in Snowdonia National Park ligt een uitgestrekt veenmassief met dertien toppen boven de 900 meter. Hoogste top van de Brecon Beacons is de 886 meter hoge Pen-y-Fan.
Minder hoog, maar erg indrukwekkend zijn de oostelijk gelegen Black Mountains, kost voor wie Offa’s Dyke Path doet (285 km, National Trail).
Centraal tussen dit berggeweld liggen de Cambrian Mountains (max. 752 m), ‘speelplaats voor de langeafstandwandelaar die graniet eet als ontbijt.’ (citaat uit natuurgids Groot-Brittannië van Cantecleer).
1. Pembrokeshire Coast Path
Wordt wel getipt als Groot-Brittanniës mooiste wandelpad. Het Pembrokeshire Coast Path (St. Dogmaels - Amroth Castle, 300 km) - golft grotendeels door Pembrokeshire Coast National Park in Wales. Door maritiem landschap met ruwe kliffen, beschutte baaien, langs 50 (!) zandstranden met riviermondingen en bijzondere kustflora en kustvogels, plus neolithische opgravingen. Zowel het Wales Coast Path als het International Appalachian Trail volgen het traject van het Pembrokeshire Coast Path. Het 1.400 km lange Wales Coast Path loopt van Chepstow in het zuiden naar Queensferry in het noorden.
Lees ook onze uitgebreide reportage over het Pembrokeshire Coastpath.
2. Glyndwr's Way
Glyndwr's Way (Knighton - Welshpool, 217 km) loopt door de bossen van midden-Wales en komt door malsgroene velden en open veengebeiden (moorland) met indrukwekkende vergezichten. Je kijkt uit over de Cambrian Mountains en ziet de lucht weerspiegeld in het fraaie Lake Vyrnwy.
3. Anglesey Coastal Path
Net als het Pembrokeshire Coast Path is ook het Anglesey Coastal Path is onderdeel van het 1400 km lange Wales Coast Path van Chester naar Chepstow, dat in mei 2012 open ging.
4. England Coast Path
Het England Coast Path, met Wales Coast Path (National Trail, ca 1.800 km), is een vrij nieuw pad, dat bestaande paden verbindt (waaronder het 1014 km lange South West Coast Path) en met nieuwe combineert tot een bijna tweeduizend kilometers lang kustpad langs de totale Engelse en Welsh kust. Het pad is nog in aanleg. Eenmaal klaar zul je - via het nieuwe recht van overpad, voor het eerst toegang hebben tot stranden, kliftoppen en bijzondere flora en fauna langs de kust. Kijk hier voor een actuele stand van zaken over de aanleg van het pad.
5. Snowdonia Way
De langeafstandsroute The Snowdonia Way is een doorsteek door het nationaal park van Machynlleth in het zuiden naar Conwy in het noorden. Er is een lage en een hoge route van respectievelijk 158 en 196 km lang. Voor de route staat 6 tot 9 dagen. Hoogtepunten op de route zijn de Cliffs of Cadair Idris, de Aberglaslyn-pass, de Ogwen Valley en Aber Falls.
Cicerone heeft in 2017 een wandelgids uitgegeven over de Snowdonia Way (Walking the Snowdonia Way).
Het Verenigd Koninkrijk is een walhalla voor wandelaars. Niet alleen Wales, ook Schotland en Engeland barsten van de schitterende gebieden en uitgepijlde routes. Wil je daar meer over lezen?