Wandelroute: Grande Rota Peneda-Gerês, Portugal

Deze route in het kort

Met een totale lengte van ongeveer 190 km is de Grande Rota Peneda-Gerês een van de langste wandelroutes in Portugal. Wat deze route uniek maakt, is dat je door bergachtige gebieden loopt waar je kennismaakt met de lokale bergbewoners en hun cultuur.

In het uiterste noorden van Portugal ervaar je in dit natuurpark landschappen met steile bergtoppen, weelderige bossen en sprankelende meren. De route is soms een fysieke uitdaging, maar vooral een kans om diep in de wildernis te duiken. Met 19 etappes, variërend van 4.5 tot 16.5 kilometer per dag, is de trektocht naar wens in te delen. De kans op onvergetelijke ontmoetingen met inheemse fauna zoals wolven of ander wild is groot.

Je legt een uiterst gevarieerd traject af door het ongerepte berglandschap en ontmoet regelmatig de cultuur en de levenswijze van de gemeenschappen die al lange tijd deze bergen bewonen. De ene dag loop je over middeleeuwse bestrating en paden die werden gebruikt voor seizoensmigraties. De andere dag volg je oude paden naar bergweiden, pelgrimswegen of smokkelroutes. Zo ontdek je hier elke dag sporen van het verleden zoals de alom aanwezige Fojo do Lobos (oude wolvenvallen) en Espigueiros (graanschuren).

In de hogere delen van de bergen beland je diep in de wildernis. Zoekend langs de flanken van de bergen dwaal je door uitgestrekte velden van rotsblokken zo groot als huizen. Uiteindelijk bereik je bergtoppen waar je kunt genieten van ware vrede, rust en stilte. De route is een veelzijdige reis door het Nationaal Park Peneda-Gerês en biedt een intieme ervaring met de bergen en haar bewoners. Elke etappe is een nieuwe beleving met een eigen sfeer.

Een kleine impressie (reisverslag)

Als de vroege nacht in de winter valt en het snel afkoelt naar een graad of vier, zie ik een ongelooflijke sterrenhemel verschijnen met de Melkweg die het duister doorklieft. Het moment wordt magisch als ik ver in de heuvels, waar ik de tocht voor morgen heb gepland, het huilen van wolven ontwaar. De intense stilte met alleen het zachte gehuil in de verte benadrukken dat ik morgen de wildernis inga.

De volgende dag

Vandaag staan etappe veertien en vijftien op de planning. Bij elkaar 18 kilometer lang. Beide trajecten voeren vanuit het dorp direct de wildernis in. Steil omhoog passeren we bruisende bergrivieren over oude bruggetjes. We wandelen eerst door dichte mediterrane naaldwouden tot we in een granieten berglandschap terechtkomen. Steile wanden met canyons die het graniet splijten liggen in de verte te wachten.

De omgeving is zo ontoegankelijk dat we blij zijn dat we een pad kunnen volgen. Opeens verandert de hoogte het landschap van mediterraan bos naar een granieten maanlandschap dat bezaaid ligt met enorme rotsblokken. Tussen al die blokken zou zomaar een roedel wolven kunnen zwerven. Er graast een kleine kudde Garrano-pony's op een van de spaarzame fel groene mini-almen tussen de blokken. De omgeving is uitzonderlijk en ik begrijp nu waarom dit een wildernisgebied is.

Ontmoetingen met een unieke bergcultuur

Na het verlaten van het dorp Fafião passeren we een hooggelegen beweidingsgebied. In de verte kondigt zwaar geblaf de aanwezigheid van een kudde- bewakingshond zich aan. Het enorme beest komt gestaag onze kant op. We vertragen onze pas om het beest beter te kunnen zien. Om zijn nek draagt hij een brede anti-wolven halsband. Scherpe pinnen rondom zijn hals steken vervaarlijk in de lucht.

Het is genoeg bewijs dat in deze streken andere regels gelden dan waar we bekend mee zijn. De bergbewoners en de wildernis hebben hun eigen omgangsnormen ontwikkeld. Bello blijft ons op enige afstand volgen, de hoger gelegen bergen in. Zijn kudde hebben we nooit gezien. Het is een zachtaardige lobbes die besloten heeft het hele traject met ons mee te lopen. Eerlijk gezegd was het ook prettig om Bello als bewaker mee de wildernis in te hebben.

In het volgende dorp passeren we Café Fojo dos Lobos (café de wolvenval). We leveren Bello af bij de kroegbaas en vragen of hij het telefoonnummer wat aan zijn stekelband hangt wil bellen en de eigenaar kan inlichten. António, de kroegbaas, heeft het nummer in zijn telefoon en kent de eigenaresse die een kwartier na zijn telefoontje op de stoep staat. Maraña, zoals de hond heet, gaat met haar mee om zijn taak als kudde bewaker weer op te pakken. Het was een intieme ontmoeting met een unieke bergcultuur die je op weinig andere plekken tegenkomt.

Dagtrajecten Grande Rota Peneda-Gerês

• Etappe 1: 8 km | 3 uur | niet zwaar | 1011 omhoog | 714 omlaag

Ameijoeira – Castro Laboreiro

Stap in het avontuur van de Peneda-Gerês-route. Beginnend bij Ameijoeira, aan de grens van Portugal en Spanje. Dit is niet zomaar een wandeling, maar het begin van een avontuur. Bij Cava da Velha passeer je een Romeinse brug met een adembenemend uitzicht. Daarna volgt de klim naar Inverneira en ontdek je de schoonheid van deze hoogplateaus.

• Etappe 2: 7 km | 2.30 uur | middelzwaar | 1098 omhoog | 868 omlaag

Castro Laboreiro – Lamas de Mouro

Je begint in het dorp Castro Laboreiro, bij een paneel dat het startpunt aanduidt. De wandeling leidt je naar het noorden, waar het pad een route volgt die de dorpen met elkaar verbindt.

• Etappe 3: 8 km | 3.30 uur | niet zwaar | 997 omhoog | 668 omlaag

Lamas de Mouro – Peneda

Deze etappe begint bij de ingang van het Lamas de Mouro Park en loopt in ongeveer 8 km naar Peneda. Vanaf het startpunt ga je naar het zuiden, steekt de Mouro-rivier over via een loopbrug en klim je naar het hoogste punt van Portela do Lagarto op 1000 meter.

• Etappe 4: 10 km | 4 uur | middelzwaar | 864 omhoog | 469 omlaag

Peneda – Adrão

Je begint in het dorp Peneda en loopt in iets meer dan 10 km naar de kapel van Nosso Senhor da Paz in Adrão. Vanaf het informatiepaneel bij het startpunt, sla je linksaf door het gehucht en volgt een pad langs de Peneda-rivier. Dit traject staat bekend om de meldingen van wandelaars over ontmoetingen met wolven.

• Etappe 5: 8,5 km | 3 uur | middelzwaar | 658 omhoog | 486 omlaag

Adrão – Mezio

Je loopt ongeveer 8,5 kilometer, beginnend bij het kerkhof van Senhor da Paz in Adrão naar Mezio. Het is een reis door de diverse landschappen van Serras da Peneda, met granieten bergformaties, weelderige bossen, kabbelende beekjes en eeuwenoude zomerse veeverblijven.

• Etappe 6: 6,8 km | 2,3 uur | niet zwaar | 633 omhoog | 275 omlaag

Mezio – Soajo

De etappe, van ongeveer 6,8 kilometer, start bij de Park Gate in Mezio en eindigt in het dorp Soajo. Vanaf de Park Gate wandel je zo'n 800 meter het Mezio-bos in en volg je de markeringen richting Soajo. Tijdens de tocht kom je langs het gehucht Vilar de Suente met zijn kenmerkende espigueiros (graanschuren).

• Etappe 7: 17,5 km | 6 uur | zwaar | 511 omhoog | 54 omlaag

Soajo – Lindoso

Deze etappe van ongeveer 17,5 kilometer begint in Soajo en eindigt in Lindoso. Onderweg vind je diverse accommodatie- en eetgelegenheden, waardoor je de mogelijkheid hebt om de etappe in meerdere dagen op te breken. Het avontuur begint op de markt in Soajo, waar je westwaarts de gemeenteweg volgt tot je een bewegwijzerde GR-50 afslag naar links tegenkomt.

• Etappe 8: 12 km | 4.30 uur | middelzwaar | 908 omhoog | 449 omlaag

Lindoso – Ermida

De 12 kilometer lange etappe die Lindoso met het dorp Ermida verbindt loopt grotendeels door de Serra Amarela. Je bevindt je hoofdzakelijk in een bergachtige omgeving zonder faciliteiten tussen de dorpen. Het is essentieel om voldoende proviand mee te nemen. Ook hier worden regelmatig meldingen van wolven gedaan.

• Etappe 9: 7 km | 2.30 uur | middelzwaar | 704 omhoog | 396 omlaag

Ermida – Germil

De route van Ermida naar Germil slingert door de westelijke hellingen van de Serra Amarela, dwars door een indrukwekkende bergomgeving. Houd er rekening mee dat ook hier geen voedselvoorzieningen zijn in de dorpen langs deze etappe.

• Etappe 10: 4.5 km | 2 uur | niet zwaar | 854 omhoog | 630 omlaag

Germil – Brufe

Een korte etappe van Germil naar Brufe. Een route van ongeveer 4,5 kilometer. Vanuit Germil volg je een oud geplaveid pad en verlaat je het dorp aan de oostkant. Betreed een betoverend eikenbos met terrasvormige velden. De route brengt je naar een col op 850 meter hoogte, waar de gehuchten Cutelo en Brufe in de verte zichtbaar worden.

• Etappe 11: 11.5 km | 4.30 uur | middelzwaar | 758 omhoog | 405 omlaag

Brufe – Campo do Gerês

Van het dorpje Brufe naar Campo do Gerês, met een lengte van ongeveer 11 kilometer. Vanaf het startpunt in Brufe leidt een pad je door agrarische en bosrijke gebieden, langs terrasvormige velden, stenen muren, espigueiros en boerderijen.

• Etappe 12: 10.5 km | 4 uur | zwaar | 930 omhoog | 343 omlaag

Campo do Gerês – Gerês

Deze etappe verbindt Campo do Gerês met Vila do Gerês via eeuwenoude paden die werden gebruikt door lokale gemeenschappen om de natuurlijke hulpbronnen in de bergen te vervoeren. Deze route doorkruist een bergachtige omgeving en passeert een van de toppen van het Gerês-gebergte op een hoogte van 958 meter.

• Etappe 13: 9.5 km | 4 uur | zwaar | 936 omhoog | 345 omlaag

Gerês - Ermida

De etappe die Caldas do Gerês verbindt met het dorp Ermida, volgt oude herderspaden door het binnenland van het Gerês-gebergte. Het startpunt van deze etappe is het centrum van Gerês. Ga oostwaarts en na ongeveer 1 km bereik je de kasseien bosweg Pedra Bela. Volg het pad en bereik de Azeral bron na een paar meter, waar het pad achter de fontein langs gaat.

• Etappe 14: 9.5 km | 4 uur | middel zwaar | 784 omhoog | 350 omlaag

Ermida – Fafião

De etappe van Ermida naar Fafião verbindt beide bergdorpen via herderspaden, met een totale afstand van 9,4 km. Opvallende bezienswaardigheden zijn onder andere de oversteek van de rivieren Arado (Rajada-waterval), Conho en Fafião; het smalle pad langs de granieten kliffen, het gemengde bos bij Tribela en de prachtige Fojo do Lobo (oude wolvenval) van Fafião.

Deze bergachtige omgeving heeft geen faciliteiten onderweg, dus bereid je goed voor. Basisdiensten zijn beschikbaar in de dorpen aan beide uiteinden. Let goed op de bewegwijzering voor de GR50, genummerd van 14.1 tot 14.43, vanwege verschillende kruispunten en aftakkingen.

• Etappe 15: 8.5 km | 3.5 uur | middelzwaar | 724 omhoog | 271 omlaag

Fafião – Cabril

Van Fafião naar Cabril beslaat iets meer dan 8 km in een landelijke en bergachtige omgeving. Begin de wandeling in Fafião op het Largo da Sobreira do Chão, waar je omhoog gaat langs het Café Fojo dos Lobos. Een pad door een dennenbos leidt naar Roca das Cabreiras, het hoogste punt van deze etappe op 730 meter. Onderweg kom je langs een picknickplaats, ideaal voor een pauze.

• Etappe 16: 16.5 km | 6.30 uur | zwaar | 732 omhoog | 293 omlaag

Cabril – Sirvozelo

Dit traject neemt je mee van Cabril naar Sirvozelo, over een afstand van 16,5 kilometer. Het pad doorkruist diverse dorpen die de bergcultuur weerspiegelen. Deze wat langere etappe kun je ook in meerdere dagen opsplitsen. Op verschillende plaatsen zijn accommodaties.

• Etappe 17: 11 km | 4 uur | middelzwaar | 1002 omhoog | 716 omlaag

Sirvozelo – Outeiro

Je loopt 11 kilometer van Sirvozelo naar Outeiro over landwegen en oude paden. Je doorkruist pittoreske dorpen zoals Loivos en Paredes do Rio en ontdekt gevarieerde landschappen en het rijke culturele erfgoed van de Barroso-regio.

• Etappe 18: 9 km | 3.30 uur | middel zwaar | 1005 omhoog | 733 omlaag

Outeiro – Pitões das Júnias

De etappe verbindt Outeiro met Pitões das Júnias over een afstand van ongeveer 11 km. De hele route volgt smalle paden en landweggetjes, doorkruist de Beredo-vallei met eikenbossen en heeft de Gerês-bergen als indrukwekkende achtergrond. Tussen deze dorpen zijn er geen voorzieningen, dus zorg ervoor dat je proviand inslaat voordat je vertrekt.

• Etappe 19: 12.5 km | 4.30 uur | middelzwaar | 1256 omhoog | 858 omlaag

Pitões das Júnias - Tourém

De laatste etappe van Pitões das Júnias naar Tourém beslaat zo'n 12,5 km. Inclusief een deel door het Galicische (Spaanse) platteland. De route gaat over smalle paden, bos- en landweggetjes op het plateau. Zorg voor proviand, want er zijn geen voorzieningen tussen de dorpen.