Wandelen in Zweden: de 6 mooiste gebieden
In Zweden hebben mens en natuur het op een akkoordje gegooid. Houdt de wandelaar zich aan een paar simpele regels, dan laat de natuur zich lenen voor onvergetelijke ontdekkingstochten.
Dankzij het allemansrecht mag je in ondoordringbare bossen wilde bessen plukken en kun je na urenlang wandelen afkoelen in een van de duizenden verfrissende meren, fluitend vanuit je tentje. Want ook wildkamperen mag, als je de natuur maar met liefde en respect behandelt. Alleen, de juiste route uitzoeken is geen eenvoudig klusje. Zweden is uitgestrekt en bedekt met een onuitputtelijk netwerk van epische langeafstandsroutes. Die zijn doorgaans opgedeeld in kleinere subtrails en die weer in etappes, waardoor je als wandelaar een ruime keuze hebt aan plezierige dagwandelingen en uitdagende langeafstandroutes. Op Pad ging alvast op verkenning, van de bewoonde wereld in het zuiden tot de bergachtige wildernis in het noorden, waar de zon soms wekenlang niet ondergaat.
1. Skåne, Zuid-Zweden
In de meest zuidelijke regio van Zweden wandel je op de scheidslijn van de bewoonde wereld. Heb je geluk, dan heb je de glinsterende zandstranden tussen de kustplaatsjes voor jezelf alleen en ook in de lommerrijke berkenbossen hoor je elk twijgje onder je voeten breken, zo angstaanjagend stil is het er. De 1.300 kilometer lange Skåneleden (oranje markering) doet een goede poging niks van dat alles te negeren. Opgedeeld in 6 subtrails die allemaal een andere hoek van de regio verkennen. De SL4 in het zuidoosten is een circulaire route van 188 kilometer verdeeld over 18 afzonderlijke etappes. De tweede etappe is een wandeltocht over de rug van de zuidelijke kliffen waarbij het uitzicht op de Baltische zee nooit van je linkerzijde wijkt. Hoogtepunt is Zwedens eigen Stonehenge nabij Kåseberga. Niemand die weet wie het veertien eeuwen oude steenschip op de heuveltop achterliet, maar de ervaring is magisch. Een andere onvergetelijke wandeltocht is de 9A van de SL5 die de westelijke kust van Skåne volgt. Een rondtocht over het eiland Ven van 18 vriendelijke kilometers door slapende dorpjes met tuimelende bootjes, over steile kliffen uitkijkend op de Øresund. De bloeiende koolzaadvelden hier doen pijn aan je ogen, zo felgekleurd.
2. Bohuslän, West-Zweden
De kans is groot dat je de Kuststigen niet in z’n volle lengte aflegt, niet in één vakantie. De legendarische kustroute (blauwe markering) bestaat uit 38 etappes, beginnend op het eilandje Tjörn niet ver van Göteborg, eindigend bij de buren in Oslo. Maar ook een afzonderlijke wandeling geeft een goede indruk van de dramatische Bohuslänkust, door sommigen vergeleken met Cinque Terre. Een verschil van dag en nacht, maar rotsachtige kliffen met geurende bloemen en charismatische vissersplaatsjes komen zeker langs, op z’n Zweeds. Tijdens de circulaire route in natuurreservaat Ramsvikslandet, Het Koninkrijk der Rotsen, begeef je je in de voetsporen van de ijstijd. De wandeling op het eiland is 14,5 kilometer lang en op papier niet lastig, maar de uitdaging zit ‘m in zoveel mogelijk van rots naar rots te springen. Uitgesleten door weer en wind en golven en gevormd tot reusachtige, perfect ronde keutels. Een andere gewilde etappe van de Kuststigen is de 13,8 kilometer lange route van Kungshamn naar Tullboden. Ook hier mythische, rotsachtige landschappen met onverminderd zeezicht, afgewisseld met graslandschappen en drassige bosgebieden. Opladen doe je in een van de saga-achtige vissersplaatsjes langs de route, met verse vis.
3. Småland, Zuidoost-Zweden
Waar je Zweden in haar puurste vorm vindt? De Zweden zelf zullen je naar Småland doorverwijzen, aan de oostelijke kust. Maar hoe ziet honderd procent etherisch Zweden eruit? Honderden slaperige eilandjes met falurode vissershutten en donkere bossen vol wilde bessen waar je niet raar moet opkijken als je wordt opgeschrikt door een eland, of andersom natuurlijk. Dat ook de schrijfster van Pipi Langkous, Astrid Lindgren, er is geboren en IKEA hiervandaan miljoenen huiskamers over de hele wereld bevoorrade, draagt bij aan het pure Zweedse DNA van Småland. Hier ben je in de wildernis, maar nooit ver van de bewoonde wereld en dus kun je voorzichtig profiteren van de voordelen van de allemansrätten. Idyllische meren genoeg om ’s ochtends langs te ontwaken, in alle rust. De 130 kilometer lange Utvandrarleden – Zweeds voor de Emigrantenroute – is een cultureel wandelavontuur door de dorpen uit de boekenreeks van Vilhelm Moberg, over koppige, rotsachtige en onwerkbare ondergrond. Dé reden waarom duizenden hopeloze Zweden in de negentiende eeuw naar de Verenigde Staten vluchtten, het thema van de boeken van de beroemde schrijver afkomstig uit Småland. Kortere wandelingen vind je in Nationaal Park Store Mosse, het grootste moerasgebied van Zuid-Zweden. De kortste route is slechts 500 meter lang, de langste 14 kilometer.
4. Stockholm
Zelfs als je in de grote hoofdstad Stockholm verblijft, hoor je de roep van de natuur. Ongeveer 20 kilometer buiten de stad verken je de ongerepte oerbossen en loofbossen van Nationaal Park Tyresta, dat je deelt met meer dan 8.000 verschillende dieren. Vanaf de zuidelijke hoofdingang kun je wandelingen maken variërend van 2,5 tot 14 kilometer. Ook de kustlijn rondom Stockholm is bezaaid met waanzinnige wandelroutes. In de archipel vind je twee Nationale Parken, Djurö en Ängsö, waarvan laatstgenoemde – in het voorjaar wanneer de bloemen bloeien een paradijs op aarde - te bereiken is met de veerboot. Het eenvoudigst is gewoon een etappe uit de 190 kilometer lange Roslagsleden kiezen. Die is onderverdeeld in 11 dagtochten van 9 tot 22 kilometer en te herkennen aan de oranje bewegwijzering.
5. Jämtland Län
In Jämtlands Län in het midden van Zweden speelt de mens een marginale rol. Minder dan twee procent wordt bewoond of bewerkt, de rest is een wonderlijke wereld waar de natuur het voor het zeggen heeft. In de eindeloze, groene weiden langs kristalheldere meren en op de flanken van vriendelijke heuvels sta je plotseling oog in oog met een veelvraat, rendier, zeldzame martersoort of spannender, een beer. Wandelaars spot je mondjesmaat. Een pelgrim of twee misschien, op een van de meest legendarische routes door Jämtlands Län: het duizend jaar oude Sint Olavspad. Vernoemd naar de Viking die het christendom naar Noorwegen bracht en later koning werd. Eindbestemming is zijn laatste rustplaats in Trondheim, maar ook onderweg op Zweeds grondgebied kom je sporen uit een ver verleden tegen: de runensteen van Frösö uit de Vikingperiode en 6000 jaar oude rotstekening in het dorpje Glösa. Nog zo’n onvergetelijke wandelreis: de Jämtlandstriangeln, Jämtland-driehoek. De gemarkeerde rondwandeling door Nils Holgersson-achtige landschappen bestaat uit drie etappes van hut naar hut, van Storulvån naar Sylarnas (12 km), van daar naar Blåhammaren (19 km) en weer terug naar Storulvån (16km). Een lidmaagschap van de Zweedse Toeristenvereniging (Svenska Turistföreningen) maakt overnachten in de hutten voordeliger. Lid worden kan ter plaatse.
6. Lapland
Wandelen in Lapland is om meer dan één reden het hoogtepunt van wandelen in Zweden. De UNESCO-landschappen schieten voor Zweedse begrippen flink de hoogte in en zijn nog wilder, nog uitgestrekter, nog eenzamer. Een plek waar je als wandelaar de voorwaarden van het akkoordje nog eens goed door moet nemen. Mobiel bereik is hier niet vanzelfsprekend, je bent dus echt op jezelf aangewezen. Boven de poolcirkel zijn de weergoden onverbiddelijk, zeker tegen het einde van het seizoen. De 400 kilometer lange Koningsroute (Kungsleden), eind 19e eeuw aangelegd om de wandelaar de schoonheid van Lapland te laten zien en beschouwd als een van de mooiste wandelroutes op aarde, doorkruist dichte bossen waar de zon nauwelijks doordringt, machtige bergtoppen waarvandaan de horizon eindeloos lijkt, maar ook sneeuwvelden en een van de grootste meren van Zweden. Een niemandsland van kronkelende bruisende rivieren in grazige valleien, als op reclameposters. Het meest noordelijke deel van Abisko naar Nikkaluokta is een populaire tocht voor wie niet de hele Koningsroute (roodoranje markeringen) wil afleggen, maar wel tien tot twaalf dagen tot zijn beschikking heeft. Verwacht: rode bloeiende alpenvalleien, kalksteenformaties, grasweides, rivieren, die je de ene keer trotseert door van rotsblok naar rotsblok te hoppen, de andere keer door avontuurlijke loopbruggen te trotseren. Overnachten kan bij de STF-hutten langs de route, wildkamperen alleen op speciaal daarvoor ingerichte plekken. Maar een gewaarschuwd mens telt voor twee: zonder slaapmasker ben je hier verloren; in de zomermaanden kan de dag in Lapland wel 24 uur duren. Tegen het einde van het wandelseizoen wanneer de nachten langer worden, heeft de natuur een bonusdeal: de aurora borealis.
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
