Wandelen langs de Hoge Kust: de Höga Kustenleden

Bijzonder aan de Hoge Kust is dat het land stijgt, sneller dan waar ook ter wereld. Dit is het gevolg van het vrij komen onder de zware druk van de ijsmassa uit de laatste IJstijd, die hier op z'n dikst was. Nu het ijs is verdwenen, veert het land letterlijk terug. De 129 kilometer lange Höga Kustenleden voert langs deze eilandrijke kust door oude naaldwouden, over arctische heuvels, langs meren, baaien en verlaten stranden. De wandelroute staat garant voor een intense natuurbeleving.

Video

Bekijk hieronder een sfeervideo van de wandelroute Höga Kustenleden in Zweden.

Over de Hoge Kust van Zweden

De Hoge Kust is een kuststrook in Ångermanland, een landschap in het noorden van Zweden. Daarbinnen valt het weer onder de provincie Västernorrlands Iän. Dit is het hoogste deel van de hele Zweedse kust. De Hoge Kust regio staat bekend om de snelle stijging van het land: bijna een meter per eeuw sinds de laatste IJstijd. Nergens ter wereld stijgt land sneller. Hoogste punt is de Skuleberget, 284 meter. Een dynamisch landschap van eilanden, natuurlijke baaien en arctische heuvels die bedekt zijn met naaldwoud zover als je oog reikt. De ondergrond bestaat uit granieten rotsen met hier en daar een drassig veenbed erop.

Over de Höga Kustenleden wandelroute

De Höga Kustenleden is een goed gemarkeerde wandelroute van 129 kilometer. De route is officieel verdeeld in 13 etappes, maar zeven of acht etappes is realistischer. Je kunt de tocht zo lang en kort maken als je zelf wilt. Start: Hornöberget. Einde: Örnsköldsvik.

Zwaarte/moeilijkheidsgraad

Gemiddeld. Regelmatig heuvel op heuvel af over paden vol keien en boomwortels. Je ervaart wel bergen, maar zonder de zwaarte van ­ellenlange klims. Zonder technische moeilijkheden.

Navigeren

De route is goed gemarkeerd. Daarnaast heb je de officiële gids met routekaartjes nodig. Dit is een kleine, handzame brochure, die gratis verkrijgbaar is bij lokale toeristenbureaus in de Hoge Kust streek. De gids voldoet prima en bevat detailkaartjes met de ingetekende route. Ook staan alle overnachtingsmogelijkheden erin, plekken om water bij te tanken, supermarkten, uitzichtpunten, etc. Wij kregen de folder tot onze aangename verrassing gratis thuisgestuurd, nadat we via de mail navraag hadden gedaan, zonder er specifiek om te vragen. De Engelstalige versie, die wij gebruikten, heeft als titel: ‘The High Coast Trail Trail Guide and Map’. Zie verderop voor de contactgegevens van de toeristenbureaus.

UNESCO Werelderfgoed Hoge Kust

De Hoge Kust is in 2000 verkozen tot UNESCO Werelderfgoed vanwege de snelle stijging van het land, die nergens ter wereld wordt geëvenaard. De stijging is een gevolg van het verdwijnen van het ijs van de laatste IJstijd. Het ijs drukte het land naar beneden. Toen het verdween, veerde het land terug. Dat veereffect gaat door tot de dag van vandaag. En omdat het ijs hier op z'n dikst was, drie kilometer dik, is dat veereffect hier ook het grootst. Het land is sindsdien 284 meter gestegen met een snelheid van bijna een centimeter per jaar, dus bijna een meter per eeuw. Deze stijging van het land heeft heel wat zichtbare sporen in het landschap achtergelaten: grote bouldervelden, ijswatermorenes, grotten, baaien die ooit zijn afgesneden van zee en omhoog getild om te eindigen als bergmeren, tal van archeologische vindplaatsen die in verband staan met de stijging van het land, etc. Overigens: op dezelfde breedtegraad als de Hoge Kust, maar dan aan de Finse kant ligt een smalle kuststrook, die ook onder het drie kilometer dikke ijsbed lag en waar dezelfde effecten zichtbaar zijn: de Kvarken archipel. Sinds 2006 is deze archipel toegevoegd aan het UNESCO Werelderfgoed.

Natuurreservaten

In de Hoge Kust streek liggen meerdere natuurreservaten met als grootste en mooiste het Skuleskogen nationale park, één van de 29 nationale parken van Zweden en daardoor wel iets drukker bezocht dan de overige gebieden, maar desondanks het hoogtepunt van de Höga Kustenleden, die in twee etappes door het park voert.

Flora

Naast de geologische aspecten van het Hoge Kust gebied – door ijs en zee uitgesleten valleien, bijzondere ijswatermorenes en effecten van het snelle stijgen van het land - is ook de flora bijzonder. De soortenrijkdom is erg groot. Omdat dit het grensgebied is voor zowel veel noordelijke als zuidelijke soorten, ­komen ze hier allemaal samen. Je loopt veel door oude dennenwouden. De dennen kunnen erg oud worden. Sommige zijn wel 750 jaar. In nationaal park Skuleskogen kun je mooie esdoorns en lindes sporadisch vinden. Dit zijn waarschijnlijk de restanten van warmere tijdvakken toen loofwoud zo ver noordelijk kwam.

Fauna

De vruchtbare en natte valleien van de Hoge Kust zijn leefgebied van vele vogelsoorten, waaronder de grijze specht en nog drie andere spechtensoorten, en ook het auerhoen en het hazelhoen. Lynxen schijnen veel in de kustbossen te leven, al kom je die nooit tegen. De meeste kans om een groot zoogdier te zien, maak je bij de eland. Die zijn hier erg talrijk. Wij zagen hun ontlasting heel veel op ons pad. Maar de beesten zelf hebben we niet gezien. Met hun scherpe reukvermogen hadden ze ons veel te snel in de gaten. Om de twee andere grote zoogdieren die hier leven te zien, de beer en de wolf, moet je waarschijnlijk naar een dierentuin toe. Zo vertelde de natuurgids en bedenker van de Höga Kustenleden, Lennart Vessberg, dat hij al zijn hele leven door de bossen van de Hoge Kust zwerft, maar nog nooit een beer heeft gezien.

Beste seizoen om te wandelen in de Hoge Kust streek

Juni – september. Gemiddeld heeft de Hoge Kust meer zonuren en stabieler klimaat dan in Nederland, maar vanwege de noordelijke ligging wel lagere gemiddelde temperaturen, al valt dat verschil in de zomer best mee.

Overnachten

Aan het begin, halverwege en aan het eind van de wandelroute sliepen wij in comfortabele stugas (huisjes) op campings van de Zweedse campingorganisatie SCR. Op deze website kun je een overzicht vinden van alle aangesloten campings in heel Zweden. Onderweg sliepen we 1x in een herberg, twee keer in een natuurhut en 1x in een tent.

Wie een volledige kampeeruitrusting met zich meedraagt, heeft de meest ruime keus aan overnachtingsmogelijkheden. Je hoeft eigenlijk nooit in te zitten over een plek. Het barst van de mooie (wild)kampeerplekken. Wildkamperen mag in principe overal en is bij wet toegestaan (er zijn wel regels, zo mag je bijvoorbeeld niet in iemands tuin of te dicht bij een woning gaan staan). In nationaal park Skuleskogen is wildkamperen verboden, om de natuur te beschermen. Wél zijn in het park een aantal aangewezen kampeerplekken waar je je tent kunt opzetten. Het zijn mooie plekken en ze hebben allemaal een vuurplaats. In de routegids zijn ze allemaal ingetekend op de kaart.

Wie alleen een slaapmat en een slaapzak en kookspullen meeneemt, heeft ook nog veel keuze. Langs de route staan geregeld natuurhutten en windshelters, waar je kunt gaan liggen. Natuurhutten vragen dus wel om eigen slaapzak, matje en kookspullen. Ook de hutten en windshelters zijn ingetekend op de kaart in de routegids.

In principe is het ook mogelijk deze tocht te doen zonder kampeeruitrusting en dus met een lekker lichte rugzak te lopen, maar dan moet je het goed uitkienen en vooraf alles reserveren. De dorpjes zijn spaarzaam en het aanbod aan accommodaties is meestal niet ruim. In de routegids van de Höga Kustenleden vind je overnachtingsadressen. In nationaal park Skuleskogen zijn alleen tentplekken en natuurhutten zonder beddengoed of keuken; dit traject is dan wel lang om te overbruggen. In de lopende tekst van de routegids worden alle overnachtingsmogelijkheden vermeld, zoals herbergen, campings etc. Adressen, telefoonnummers vind je er niet in. Daarbij kan internet of de lokale toeristenbureaus verder helpen. Vooraf reserveren is aan te raden.

De Hoge Kust is één van de top toeristische bestemmingen van de Zweden zelf.

Onze slaapplekken:

Aankomstdag: overnachting in een Zweedse stuga (huisje) op Norrfällsvikens camping. Let wel, deze ligt niet pal aan de route en je zult nog een lift of taxi nodig hebben om op de route te geraken.

Etappe 1: Natuurhut Erikskojan (eigen slaapzak en –mat nodig). De deur is altijd open en je moet geluk hebben dat niemand je voor is. Twee bedden.

Etappe 2: in Skoved in een stuga op de SCR-camping Docksta Camping.

Etappe 3: Officiële kampeerplek Kälaviken (volledige kampeeruitrusting nodig) in Skuleskogen nationaal park.

Etappe 4: STF Hostel Köpmanholmen. Gesitueerd in de haven van Köpmanholmen. Circa een kilometer buiten de route, maar daarvoor lig je wel lekker comfortabel en redelijk betaalbaar, inclusief diner en ontbijt. Vooraf reserveren aan te raden.

Etappe 5: Natuurhut Bodviken (eigen slaapzak en –mat nodig). 4-8 slaapplaatsen.

Laatste etappe: Op ca. 15 kilometer van het officiële eindpunt Örnsköldsvik op Gullviks Havsbad & Camping in een stuga. Voor wie liever in de stad blijft, zijn er volop andere mogelijkheden.

Voor meer informatie over accommodaties: raadpleeg eerst de routegids en voor reserveringen neem contact op met de lokale toeristenbureaus van de Hoge Kust. Contactgegevens vind je hieronder.

Vervoer

De afstand vanaf Utrecht naar de Hoge Kust is ca. 2000 kilometer.

Vliegen: vanuit Stockholm zijn er doorvliegmogelijkheden naar drie luchthavens in/nabij de Hoge Kust regio: Sundsvall (dan moet je nog een stuk met de trein/bus), Kramsfors (vlakbij start vanuit het zuiden) en Örnsköldsviks (eindpunt). Je kunt ook in Stockholm de trein nemen tot Kramsfors. Er zijn goede busverbindingen langs de kust. Informatie: www.dintur.se, www.ybuss.se.

Onze wandelroute van dag-tot-dag

Dag 1: Omdat wij maar zes wandeldagen tot beschikking hadden, sloegen wij in het begin een stuk over en startten wij ergens tussen Gavik en Lappuden. Bij Lappuden, dat gerund wordt als recreatiecentrum, is een kleine eetgelegenheid en kun je ook overnachten. Voorbij de plaats Körning begint een klim naar een eerste hoogvlakte. Langs mooie meren en een enkele boerderij volgt een tweede klim naar de hut Erikskojan boven op een heuveltop.

Dag 2: Na de afdaling bereik je Ullånger, waar een supermarkt is. Daarna volgt een klim naar een hooggelegen meer met enkele hutten. Afdalen naar Skoved, een kleine boerengemeenschap die zo uit een Pippi Langkousfilm komt. Vervolgens nog een keer het bos in, heuvel op heuvel af om te eindigen bij Docksta camping vlak voor het dorp Docksta langs de snelweg E4.

Dag 3: In Docksta is weer een supermarkt. Het dorp uit en dan kom je bij het bezoekerscentrum uit van Skuleskogen nationaal park. Wil je de hoogste berg van de Hoge Kust beklimmen, de Skuleberget: je staat aan de voet ervan. Aan de andere kant van de heuvel gaat een kabelbaan omhoog. Wij deden dit niet, maar vervolgden de tocht het natuurpark in om te eindigen bij de officiële kampeerplek Kälaviken, een mooi strand aan een natuurlijke zeebaai.

Dag 4: Vanaf Kälaviken begin je vrijwel meteen aan de langste en zwaarste klim naar het hoogste punt van de hele route, tevens één van de figuurlijke hoogtepunten: de Slåttdalsberget, die je bereikt door, op het laatste stuk, dwars door het geologische wonder van de Slåttdalskrevat te lopen: een door verwering ontstane kloof van driehonderd meter lang, dertig meter hoog en zeven meter breed. Vanaf de top heb je een schitterend uitzicht op zee, eilanden en vasteland, die elkaar steeds afwisselen. We eindigden deze dag in Köpmanholmen (best een lange tocht, de laatste km deden zeer), waar we met wat geluk nog een kamer konden krijgen in de herberg aan de haven.

Dag 5: Vanaf Köpmanholmen verder. De route volgt deze dag vaak de grens van land en water en voert door het Balesuddens natuurreservaat, een mooi stuk. Meteen kom je geen enkele andere wandelaar meer tegen (i.t.t. Skuleskogen N.P. een dag eerder, waar het ook niet druk was, maar wel meer mensen op de allure van een N.P. afkomen). De dag eindigt bij de natuurhut Bodviken, pal aan zee.

Dag 6: Vooral het beginstuk is erg mooi, weer op de grens van land en zee. Maar na Utbysundet zit het mooiste deel van de tocht er wel op. Wij staken hier onze duim op en kregen bij de eerste auto meteen een lift: tien minuten later zaten we in de stad Örnsköldsvik, officiële eindpunt.

Natuurgids Lennart Vessberg

Lennart Vessberg is de bedenker van de Höga Kustenleden. Hij is een natuurgids en natuurillustrator die al decennialang woon- en werkzaam is in de Hoge Kust. Als je graag een dagtocht maakt en geïnteresseerd bent in natuur, is het een idee om hem in te huren. Tel: 0611-702 46, 260 23. Mobiel: 070-55 65 195. www.naturi.se. Email: info@naturi.se.

Wandelgidsen

Wandelen in Västernorrland van Paul van Bodegraven en Marco Barten, uitg. One Day Walks Publishing. Beschrijft 21 dagwandelingen in de provincie Västernorrland.

Waar vind je verdere toeristische informatie Over de Hoge Kust?

De Hoge Kust regio bestaat uit vier gemeentes met elk een eigen toeristenbureau, waar je terecht kunt voor alle informatie en de routegids.

1) Härnosand, (+46) (0)611 204 50.
2) Kramfors, (+46) (0)612 800 00 of 801 20, www.kramforsturism.se
3) Örnsköldsvik, (+46) (0)660 881 00, www.ornskoldsvik.se/turism
4) Solleftea, (+46) (0)620 682 900.

Handige sites:
- www.hogakusten.com, de overkoepelende website van de toeristenbureaus.
- www.lansstyrelsen.se/vasternorrland
- www.naturumhogakusten.se
- www.bspahogakusten.se
- www.skuleskogen.se
- www.visitsweden.com