De mooiste wandelroutes en -gebieden in de Algarve

De Algarve bestaat voor 39% uit beschermd gebied (natuurparken, Natura-2000-gebieden en natuurreservaten). Wie vroeg of juist laat op pad gaat kan dieren spotten als smaragdhagedissen, kameleons, moerasschildpadden, wilde katten en vele vele soorten vogels, zoals de zeldzame purperkoet en de havikarend.

De vijf mooiste wandelgebieden

1. Westkust (Costa Vicentina)

De Vicentinakust (westelijke kuststrook) met Parque Natural do Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina. Dit natuurpark tussen Porto Covo (Alentejo) en Burgau strekt zich uit langs deze westkust en is 100 km lang en 2 km breed. Het bestaat uit steile kliffen, die door erosie grillige vormen en kleuren hebben gekregen. De oceaan kan er met kracht tegen de kliffen beuken maar er zijn ook stille strandjes met in de verte een eenzame vuurtoren als focuspunt voor wandelaars. In rotsen voor de kust nestelen ooievaars, iets wat nergens elders ter wereld voorkomt. Verder komen er visarenden voor en otters. Populaire stranden zijn Porto Covo, Malhão, Vila Nova de Milfontes, Almograve, Monte Clérigo, Arrifana en het strand Praia do Amado. In het uiterste zuidwesten, op de beroemde kaap Cabo de São Vicente, de zuidwestelijke punt van het vasteland van Europa, staat een vuurtoren, dichtbij de plek van de beroemde zeevaartschool van Hendrik de Zeevaarder (15e eeuw).

De mooiste dagtochten langs de westkust

• PR2 AJZ - Da Bordeira ao Mar (13,5 km)

Vanaf het mooie dorp Bordeira dwars door de Bordeira vallei, een wetland met riet, populieren, essen en wilgen. Dan door een oeroud vogelrijk dennenbos en via de Carratapeira kliffen langs het strand. Je hebt uitzicht op de baai van Arrifana en naar het zuiden op het lichtgekleurde kalksteen van Pontal da Carrapateira. Langs het pad veel karakteristieke planten en geurende kruiden als lavendel, kerrie en thijm. De kleur van de bodem verandert van grijs (schist) in roze. Dat is van het Grésde-Silves zandsteen. Weer terug in Bordeira volg je een pad aan de voet van steile hellingen, begroeid met kurkeik, hei, cistus en brem. De wandelroute is te koppelen aan de 16 km lange PR3 AJZ - Endiabrada e os Lagos Escondidos, die deels samenvalt met de Historical Way. Kans op het spotten van wilde zwijnen, vossen en dassen.

• PR4 AJZ - Cerros da Carrapateira (13,2 km)

Vanaf Carrapateia voert deze route door heuvels en valleien. Ook nu weer fraaie uitzichten over de kustlijn en over de Serra do Monchique met haar hoogste top, de Foía. Eerst wandel je door open velden, weilanden en lage bosjes. Je kunt hier kauwtjes en roofvogels spotten. Bovenop de eerste heuvel kun je het Amado strand zien en de duinen van Carrapateira. Verderop in het golvende landschap groeien dennen, met op de bodem cistus, lavendel, brem. De Vilarinha-vallei ligt in een ravijn en is begroeid met kurkeiken en aardbeibomen. Het geurt er naar kamperfoelie, er groeien zonneroos, hei en braamstruiken. Het is het domein van boomklevers, nachtegalen en spechten.

2. De zuidkust

Er ontbreekt een GR (meerdaagse wandelroute) langs de zuidkust. En dat is bijzonder, want hier, langs de Atlantische Oceaan, is de kust een plaatje. Goudgele rotspunten rijzen op uit de azuurblauwe oceaan en hoog bovenop de kliffen wandel je van vissersdorp naar vissersdorp.

De kuststrook omvat verschillende natuurparken, waaronder het Costa Parque Natural de Ria Formosa (met wandelroute Culatra Island, 5,6 km, net onder Faro). Het heeft mooie, nog niet overlopen stranden en plekken om vogels te spotten. Symbool van het park is de zeldzame purperkoet. Ook de eilanden Barreta, Culatra, Armona and Tavira zijn onderdeel van het natuurpark. Locals doen er aan zoutwinning, vissen en verzamelen van schaaldieren en schelpen die je kunt proeven in Olhão, een klein dorp maar met een van de grootste vismarkten in de Algare. Startpunt voor bezoekers/wandelaars (alleen korte routes) is het Centro de Educação Ambiental de Marim (CEAM) in Quelfes.

Wandelroutes door het zuidelijk kustgebied

Meerdaagse route

Met wat puzzelwerk en een goede wandelgids (bv 'Algarve' van Rother) kun je zelf een kustroute samenstellen, zoals Carmen Walman deed (en waar ze gelukkig een stuk over schreef voor oppad.nl). Haar route voert langs krijt- en zandsteenrotsen, over romantische zandstrandjes, smalle wandelpaden en grillige rotspartijen, voornamelijk dicht langs de kust. En waar dat niet mogelijk was (door hoogwater, een appartementencomplex of haven) manoeuvreerde ze om dorp of stad heen. Een enkele keer was dat vanwege hoog water, maar met een actuele getijdentabel is die hindernis te omzeilen.

De mooiste dagtochten in het zuidelijk kustgebied

• Natuurpark Reserva Natural Ria de Alvor tussen Lagos en Prtimão (wandelroute At the whim of tides, 4,8 km)

Geen spectaculaire kustlijn, maar de zandbanken en zoutvlaktes zijn vooral geschikt voor families en vogelaars. Korte wandelroutes voeren via boardwalks door dit wetland, en verder landinwaarts langs de rivier naar het dorp Mexilhoeira Grande. Daarna een picknick op het strand van Praia de Alvor?

En zelfs bij het drukke toeristische Albufeira kun je de stilte opzoeken. Reserva Natural Caminho da Baleeira (met het Praia Grande Interpretation Trail) biedt klifpaden (niet gemarkeerd) waar je fraai uitzicht hebt over de ruige kustlijn. Het terrein is rotsachtig en met wat geluk heb je het Praia do Arrifão helemaal voor jezelf. Vanaf Ponta de Baleeira kijk je uit over de haven van Albufeira.

• Caminho dos Promontórios (6 km enkele reis)

Vanaf Ferragudo, het Praia do Molhe, volgt het klifpad de kust tussen Praia do Molhe, vlakbij de monding van de rivier Arade, en het strand van Paraíso. Oostelijk van Ponta do Altar wisselt een serie rotspunten af met inhammen die beschutting bieden aan kleine stroken zand. Hier vind je grotten en inhammen, gevormd door het ondergronds circuleren van zeewater. Leixão da Gaivota is een van de prominentste kliffen op dit stuk kust. Het is een belangrijke broedplaats voor reigers. Onderweg ook de Torre da Lapa (oude vuurtoren), resten van de Romeinse Presa da Moura, een dam die onderdeel was van visconserveringsfabriek.

Tip: combineer deze wandelroute met de 'Percurso dos Sete Vales Suspensos' (Seven Hanging Valleys Trail, 6 km enkele reis, in tegengestelde richting) en je hebt een lineaire wandeling van ca 10 km enkele reis. Het tweede deel van de wandelroute gaat door een landschap van kale, windgeteisterde rotsen met ravijnen, valleien, bogen, grotten en door zee uitgesleten inhammen. Bijzonder is de Europese dwergpalm die hier langs de kust groeit.

• Ludo Trail (Wetland trail, 8,4 km, even ten zuiden van Faro)

Net onder Faro vind je een van de belangrijkste wetland reservaten van Portugal, het 18.000 hectare grote Parque Natural da Ria Formosa. Het landschap bestaat uit lagunes, zoutmoerassen en schiereilandjes. De Ludo Trail volgt de grens tussen boerenland en wetland. Je doorkruist bossen, wandelt langs zoutpannen en zoutmoerassen. In Vale das Almas slingert het pad door een weelderig stukje dennenbos, met ook zeedennen en geurende eucalyptussen. Let op of je de koolmees, de Euraziatische hop of de azuurblauwe ekster ziet. Je vindt hier ook Thymus lotocephalus en Tuberaria major, twee zeldzame typische Algarve-planten.

Aangekomen bij de sluisdeur in de São Lourenço rivier (om zout en zoet water gescheiden te houden) kijk je uit over een groot stelsel van kreken en zoutpannen, waaruit het witte goud (zout) gewonnen werd. Het is nu hotspot voor flamingo’s die hier komen foerageren. Langs de lagune ligt een vogelkijkhut. Bij laag water kun je op de zoutbanken krabben, kustvogels en naar kokkels zoekende vissers zien.

• Tip: Knoop de wandelroute in Quinta do Lago aan het Trilho São Lourenço (São Lourenco Trail) en je hebt een (lineaire) route van 11,7 km.

3. Barrocal (heuvelland)

De Barrocal is een langgerekte, heuvelachtige landstrook die de overgang vormt tussen de zuidkust en de serra (de gebergtes in het noorden van de Algarve). De Barrocal is een lege streek met vele ieniemie stadjes en romantische dorpen waar het leven nog geleefd wordt als jaren terug. Er worden nog veel ambachtelijke producten gemaakt.

De Barrocal is dichtbegroeid met vooral (kurk)eiken, maar pijnbomen en eucalyptussen vind je er ook in overvloed. De bodem van de Barrocal bestaat uit karst of schist, en de boomgaarden staan er vol olijfbomen, johannesbroodbomen, amandel- en aardbeibomen. Overal groeien cistus (zonneroosjes), oleander en kruiden als tijm, rozemarijn en lavendel. Het kan er in het voorjaar heerlijk geuren. De paden zijn meestal een mix van brede gravelpaden over de droge heuveltoppen (brandweerautobreedte) afgewisseld met onverharde avontuurlijke paadjes door natte valleien waar je stepping stones kunt gebruiken om de rivieren en riviertjes over te steken.

Wandelroutes in de Barrocal

Meerdaagse wandelroute

• GR13, de Via Algarviana

De hoofdroute van de Via Algarvina is 300 km. lang en wordt gebruikt door wandelaars en mountainbikers. Tel je alle vertakkingen en aansluitende dagtochten bij de hoofdroute op dan tikt de GR13 de 820 km aan. De meerdaagse route doorkruist de hele Algarve, van Alcoutim in het oosten naar Cape St Vincent in het westen. De Via Algarviana stijgt en daalt door door de bergen (Serra de Monchique), deint op en neer door de Barrocal (heuvelland) en komt door handenvol dorpen en gehuchten waar nog traditioneel geleefd en geboerd wordt.

De route is verdeeld in 14 trajecten die allemaal eindigen in een dorp met accommodatie. Mooie overnachtingsplaatsen zijn Alcoutim, Castro Marim, Tavira, São Brás de Alportel, Loulé, Silves, Monchique, Lagos en Vila do Bispo. In al deze plaatsen starten ook dagtochten (PR's). Enkele van de mooiste worden verderop in dit artikel genoemd. Onderweg van dorp naar dorp passeer je eeuwenoude kerken, bronnen, waterraderen, windmolens, menhirs, musea en grote ovens. En in de dorpen kun je festivals bijwonen en ambachtelijke markten bezoeken met lokaal gefabriceerde producten van wol, linnen, katoen, bamboe, riet en klei.

Die ambachtskunst is een van de trekpleisters van Loulé, een levendig stadje 40 kilometer ten noorden van Faro (vliegveld) en eind/beginpunt van de verbindingsroute naar de GR13. Toen de Arabieren in 715 de Algarve binnenvielen was Loulé al een belangrijke hotspot. Vanuit Loulé wandel je zo de heuvels in. Het wordt om je heen al snel lekker groen. Het pad gaat licht op en neer en in de verte schittert de zee. Je wandelt van gehucht naar gehucht, de handvol huisjes afgewisseld met roodbruine akkers omzoomd door robuuste steenmuurtjes. En je ruikt er van alles: tijm, rozemarijn, anijs (venkel) en in kleine boompjes langs het pad hangen de gele en rode ‘oorbellen’ van de wilde aardbei (medronho) en nog veel meer eetbaars: amandelen, olijven, peren, appels en de grote glimmend bruine peulen van de Johannesbroodboom waarvan meel, koffie, chocola, zelfs diervoeder en crème wordt gemaakt.

In deze heuvels achter de kust, waar de olijfbomen groeien en de vruchtbare valleien vol sinaasappel, citroen- en amandelbomen staan, is het stil. De Via Algarviana (GR13) slingert er door bijna uitgestorven, dromerige dorpen. En precies deze Via Algarviana moet voorkomen dat de piepkleine dorpen in de barrocal verder leeglopen.

De GR13 - Via Algarviana heeft inmiddels 7 zijtakken: naar Algezur, Parises, Ameixial, Albufeira en naar de treinstations van Loulé, Mexilhoeira Grande en Lagos.

Er 4 thematische routes, gekoppeld aan de Via Algarviana: het Smuggler's Trail in Alcoutim, het Water Trail in Loulé en de Monumental Trees Trail en de Geology Trail in Monchique.

Daarnaast zijn er meerder korte routes (PR), die de Via Algarviana kruisen of deels overlappen. Nieuw zijn de PR8-MCQ, PR9-MCQ en PR11-MCQ vanuit Monchique (zie ook onder Serra).

Meer info & tracks vind je op de website van de Via Algarviana. 

De mooiste dagwandelingen in de Barrocal

• Percurso da Fonte da Benémola (Fonte da Benémola Trail, 4,1 km)

Leuke wandelroute door het beschermde natuurgebied en het boerenland tussen Querença en Tôr is een aanrader. Onderweg nog machines en installaties die gebruikt werden en worden bij het bewerken en irrigeren van het land, naar voorbeeld van de Arabieren. Je passeert twee bronnen, de Olho en Fonte da Benémola, en volgt de Benémola rivier die omlijst wordt door een scherm van wilgen, essen, populieren, laurier, oleander, tamarisken, braamstruiken en riet. Let op ijsvogel, nachtegaal en grijze kwikstaart, adelaar en uilen. Schaduw nodig? Plof even neer onder een van de knoestige kurkeik.

• Percurso da Rocha da Pena (Rocha da Pena Trail, 6,4 km)

Tussen Faro aan de kust en het 40 km noordelijk gelegen Loulé verandert het land van kust/kliffen naar een mix van bossen en rotsformaties zoals Rocha da Pena. Rocha da Pena is een opvallende rotsformatie begroeid met een mix van johannesbroodboom, wilde olijf en steeneik. Aan de voet van deze bomen groeien zeer zeldzame planten als Doronicum tournefortii, Narcissus calcícola en Bellevalia hackelii. Vanaf Rocha da Pena noordwaarts kijken kun je in de verte de Serra do Caldeirão ontwaren. Dichterbij ligt Algar dos Mouros, een van de grootste karstgrotten van de Algarve, bevolkt door verschillende soorten vleermuizen. De bodem staat vol jeneverbes en je kunt er sporen zien van het gegraaf van beren op zoek naar wortels en knollen. In Talefe, op 479 meter hoogte, zie je hoe de barrocal vloeiend richting zee deint. Je komt nog door het traditionele dorp Penina voordat je weer eindigt bij Rocha de Pena.

4. Serra

Met 'Serra' worden de gebergtes noordelijk van de Barrocal bedoeld, dat zijn oa het Serra de Monchique (west) en Serra do Caldeirão (oost). De Serra de Monchique is een bosrijk gebergte met twee toppen, de Foía, met 905 meter het hoogste punt van de Algarve, en de Picota van 775 meter. Tussen deze twee bergtoppen in ligt het bergstadje Monchique. Monchique is een centrum voor tuinbouw, ambachten en verkoop van regionale producten. Op de bergflanken rondom zijn terrasvormige moestuinen aangelegd waar groenten, fruit, noten en olijven verbouwd worden. De streek wordt wel de 'tuin van de Algarve' genoemd. Dichtbij Monchique ligt Caldas de Monchique, een Jugendstil-kuuroord gelegen in een weelderig groene vallei met stromende bronnen. Het is al sinds de Romeinse tijd beroemd om de geneeskrachtige waterbronnen. De Serra de Monchique is een wandelgebied bij uitstek.

De Serra do Caldeirão (ook bekend als Serra do Mú) is een lage bergketen in het oostelijk deel van de Algarve. Het hoogste punt van de bergketen is de Pelados (589 m), het op één na hoogste punt is de berg Caldeirão, ook Mú genoemd (577 m). Andere 'toppen' boven de 500 meter (de meeste een typische ronde vorm) zijn Águia (529 m), Alcaria do Cume (525 m), Malhão (537 m) en Quatrelas (521 m).

Ook in dit gebergte kom je veel eiken tegen, kurkeik en Portugese eik, verder ook de aardbeiboom, de steeneik, de mastiekboom en de Europese dwergpalm. Veel bossen zijn in de loop der eeuwen gekapt om plek te maken voor akkers (lupinen, kikkererwten, tarwe, haver, gerst en rogge), boomgaarden (amandel-, johannesbrood-, olijf- en sinaasappelbomen) en weilanden (graasland vee). Waar het cultuurland in onbruik is geraakt overheerst het zonneroosje (Cistus ladanifer) dat als onkruid uit de bodem is geschoten. Het heeft kleverig blad en witte bloemblaadjes met een bruin-paarse vlek.

Wandelroutes in de Serra

Meerdaagse wandelroutes in de Serra

• GR13 - Via Algarviana

Deze meerdaagse route is uitgestippeld dwars door de Algarve. Grotendeels door de Serra (via Monchique) en de Barrocal (zie onder 'Barrocal' voor een beschrijving van de Via Algarviana).

• GR23 - Descoberta Trail

Dit is een lusvormige route (GR23) van 45 km (3 etappes) door de Serra do Caldeirão. De route is uitgestippeld in de gemeente Tavira en doorkruist de dorpen Casas Baixas, Feiteira en Mealha. Wandelaars kunnen slapen in Rural World Discovery Centres (opgeknapte basisschooltjes) dicht tussen de locals. Het landschap bestaat uit een enorme hoeveelheid afgesleten, rondvormig schist. De Descoberta Trail kruist de Foupana en de Odeleite, twee zijrivieren van de Guadiana.

Waar ooit uitgestrekte graanakkers lagen vind je nu vlaktes vol cistus (Cistus ladanifer), een plant die op droge, rotsachtige plekken groeit en zo'n drie meter hoog wordt. De bloemblaadjes zijn wit met een bruinpaarse vlek. De bladeren zijn kleverig (hars) aan de bovenzijde en behaard aan de onderzijde. De bloem groeit als onkruid en bijna geen route waarop je de plakkerige cistus niet zal aantreffen.

De Serra do Caldeirão is populair bij vogelspotters die afkomen op de vele soorten roofvogels, oa de havikarend, de slangenarend en de uil. Ander moois onderweg zijn de oude ambachtelijke werktuigen rond de dorpen, zoals norias (apparaat om water mee bovengronds te hijsen), drystone muren (aangelegd zonder voeg), traditionele hooischuren, stapstenen door de rivieren en oude windmolens.

De mooiste dagtochten in de Serra

• Percurso das Hortas (PR7-MCQ, 8,2 km)

Een schaduwrijke wandelroute vanuit Monchique die vanaf het panoramische uitzichtpunt meteen afdaalt, een vruchtbare vallei in. Daar wandel je in de schaduw van hoge loofbomen en knoestige kurkeiken langs moestuinen (hortas) die door de bewoners zijn aangelegd op terrasvormige heuvels. Vijgen, citroenen en amandelen hangen er voor het plukken. En steeds is het geluid van kabbelend water hoorbaar. Niet voor niets trekt Monchique gasten die inspiratie en meer zoeken in de natuur. En als dan de maan 's nachts over de heuvels klimt, nachtegalen tot laat aan het zingen zijn, ervaar je misschien ook wel de spiritualiteit van dit kuuroord dat ook bekend is om eeuwenoude ambachtskunsten zoals rietvlechten, potten bakken en zeepzieden.

• PR3-MCQ Fóia Trail (6,9 km)

Deze wandelroute start in Fóia, met 902 m het hoogste punt van de Algarve en doorkruist de Serra do Monchique. Vanaf de Fóia heb je een geweldig uitzicht alle kanten op: naar de Vicentina kust, de bergen in het noorden en naar het zuiden de heuvels van de barrocal aflopend tot aan de zee. In deze stenige omgeving met alleen wat bosjes leven grasmus, gewone kneu en rotsgors. Afdalend over een steil pad tussen terrasboomgaarden met kersen, appels en kastanjes grazen geiten en koeien. Na een dicht bos van zeedennen en eucalyptus opent het landschap zich vlakt het pad af. Je kruist enkele stroompjes en omringd dooro kurkeik, kastanje, meidoorn en rododendron klim je via de noordhelling de Foía weer op.

• PR13 LLE - Serra e Montes (10,4 km)

De wandeling vanuit Corte Garçia voert door de bergen rondom het mooie dorpje Querença. Start- en eindpunt is (tip) dorpsrestaurant Sol e Serra. Je doorkruist al snel een weelderig groene vallei, steekt rivieren over, klimt de Serra de Montes op en klimt door een kurkeikbos naar een prachtig panoramisch uitzicht. Je komt door enkele gehuchten Adega en Corte Garçia waar alleen de waakhonden wakker zijn en kunt je overal tegoed doen aan wilde aardbeien. Als toetje (of voorafje) kun je de top van de 404 meter hoge Cerro dos Negros op, een klim van 1,5 kilometer extra maar met uitzichten in kapitalen: tot aan Rocha da Pena!

• Percurso Pedestre Revezes (Revezes Pedestrian Trail, 13 km)

Revezes is een klein bergdorp uitkijkend over de regenrivier de Vascãozinho, dichtbij de grens met de Alentejo. In het centrum, is een Southwest Script code al van verre te ontwaren. Het wandelpad vanaf Revezes voert dicht langs de rivieren de Vascãozinho en de Vascão. Op de oevers kurkeik, steeneik, cistus en lavendelbosjes, maar ook graan en koren.

En mogelijk spot je sporen van de Euraziatische otter. In het Barranco da Lontra wandel je langs schermen wilgen, populieren, meidoorn en braam voordat je weer terugkeert naar Revezes.

• Tip: het Ameixial Walking Festival!

Een van de hotspots voor wandelaars in de Serra is het bergdorpje Ameixial. Sinds 2013 wordt daar jaarlijks het Ameixial Walking Festival georganiseerd. Een programma vol wandelroutes, ambachtelijke workshops (manden vlechten, stokken snijden), romantische intermezzo's (sterrenkijken, volksdansen) en gezamenlijk eten in de buitenlucht, een aanrader!

Om het dorp zelf te verkennen is er het 4 km lange Percurso Pedestre Ameixial. Opvallend zijn de witte beschilderingen op huizen en ruïnes. Het gaat om nagebootste codes van het Southwest Script, een nog steeds niet volledig ontcijferd spijkerschrift dat werd gebruikt om een uitgestorven taal (het Tartessiaans) te schrijven, waarschijnlijk afkomstig van de Phoeniciers. De codes zijn uitvergroot geprojecteerd op gebouwen en daarna nageschilderd. Het geeft de ruïnes een indrukwekkend raadselachtig aanzien. Ameixial heeft nog

veel huizen van schist en een gemeenschappelijke houtoven. Bewoners zijn boeren, zorgen voor vee, houden bijen of oogsten kurk. Op zondagen komen ze met de hele familie samen bij de Fonte da Seiceira, een grote picknickplek bij de rivier waar meteen ook in wordt gebadderd. Je ziet het allemaal op deze wandelroute, die dorp en omgeving (kurkeiken, steeneiken, aardbeibomen, velden cistus en lavendel) combineert.

5. Guadiana

Guadiana is de meest oostelijke regio van de Algarve, grenzend aan Spanje en ervan gescheiden door de rivier de Guadiana. Die is na de Taag, de Douro en de Ebro de langste rivier van het Iberisch Schiereiland, 744 km lang. Ze ontspringt in Spanje, mondt uit in de Atlantische Oceaan en vormt een deel van de grens tussen Spanje en Portugal.

De Guadiana regio is na het dal van de Guadalquivir (Spanje) het heetste gebied van Europa. En toch is het nog ongerept en erg rijk aan natuur: van Badajoz tot aan de riviermonding bij Vila Real de Santo António en Ayamonte bestaat de Guadiana regio uit een bijna aaneengesloten natuurgebied van moerassen, kreken, kanalen, zoutvlaktes en zoutpannen, riviermondingen en zandbanken. Door het Reserva Natural do Sapal de Castro Marim e Vila Real de Santo António voeren korte educatieve routes, aanrader voor eerste kennismaking met het gebied (start vanaf het Interpretatie Centrum).

De Guadiana-regio is broedgebied voor ooievaars en flamingos (tip: wandelroute Passeio Pombalino, 2 km). Wandelroutes voeren langs Romeinse ruïnes en middeleeuwse kastelen, waaronder de citadel van Castro Marim, bovenop een heuvel (wandelroute Venta Moinhos Salt Marsh, 7 km). Andere interessante pleisterplaatsen zijn Alcoutim met kasteel (The Charms of Alcoutim, 4 km) en Vila Real de Santo Antonio. Kleinere maar eveneens mooie startpunten van wandelroutes zijn Azinhal (Beliche Circuit (6,2 km), A window to the Guadiana (7,4 km), Odeleite (Terras da Ordem Trail, 12 km), Amendoeira (Amdoeira Trail, 11,2 km), Vaqueiros (Cerro acima, cerro abaixo (uphill, downhill), 12,8 km) en Martim Longo (Living Memory, langs boerenland, steenmuurtjes, boomgaarden, wijngaarden, ruïnes, bijenkorven, 14 km).

Wandelroutes in Guadiana

Meerdaagse wandelroute in de Guadiana-regio

• GR15 Guadiana

De GR15 Guadiana is 65 km lang en verbindt Alcoutim met Vila Real de Santo António. Het wandel- en mountainbikepad voert door heuvels, laagland en kustgebieden en is vernoemd naar de getijdenrivier de Guadiana, die Spanje van Portugal scheidt. Naast de hoofdroute telt het Guadiana-netwerk ongeveer 19 korte routes van 3 - 15 km, waarmee het totaal van de GR Guadiana op 135 km komt, zo'n beetje de hele regio dekt. De baai van de Guadiana Rivier heeft de grootste diversiteit aan vis van heel Portugal.

De route is vooral leuk vanwege de levendige, authentieke vissersdorpen. Zestien zijn het er, waaronder Vila Real de Santo António, Foz de Odeleite en Guerreiros do Rio met het Rivier Museum. Dé highlight op de route is het kasteel van Alcoutim. Op deze strategische plek moesten de boten wachten op vloed voordat ze verder landinwaarts konden varen. Ook interessant zijn de zoutpannen rond Castro Marim plus het kasteel van dit plaatsje. Het landschap langs de rivier bestaat voornamelijk uit vlaktes met cistus en boomgaarden met johannesbroodbomen, steenpijnbomen, vijg- en amandelbomen.

De mooiste dagwandelingen in de Guadiana-regio

• Amendoeira Trail (11,2 km)

Vanaf Alta Mora (gemeente Castro Morim) voert dit wandelpad door een gebied van hoge bergen in het hete noordoosten van de Algarve. Onderweg karakteristieke dorpen zoals Funchosa-de-Cima and Funchosa-de-Baixo en eeuwenoude boomgaarden, voornamelijk met amandelbomen. Vanaf Cerro de Alta Mora heb je een waanzinnig uitzicht over de omringende bergketens. De hellingen zijn begroeid met eik, vijg, johannesbroodboom en amandel, de laatste in januari en februari spierwit bloesemend. Naar het zuiden zie je de Atlantische oceaan en de brug over de Guadiana rivier. Tussen de boomgaarden doemen de ruïnes van Caldeirão op en rondom geurt het naar lavendel, brem en rozemarijn.

• Ladeiras do Pontal Trail (13,3 km)

Vanaf het Mirador de Pontal, met uitzicht over de Guadiana rivier, voert het pad landinwaarts. Vanaf Pontal is het kasteel van Sanlúcar in het noorden zichtbaar. Op weg naar Torneiro volgen heuvels en valleien elkaar op, het is een groots wijds landschap waardoor je wandelt waarin regenrivieren hebben gezorgd voor groene tunnels van oleander, tamarisk, wilg en braamstruiken. Halverwege de hellingen zijn terrassen aangelegd met boomgaarden en weides die tot in de diepte doorlopen.

Je wandelt deels over boerenwegen (Smugglers Trail) die ooit gebruikt werden om goederen de grens met Spanje over te smokkelen. In armere tijden waren bewoners gedwongen met deze illegale handel wat bij te verdienen. De rivier staken ze over per boot of zwemmend. Langs de Guadiana was een dicht netwerk van doauanestations opgetuigd, waarvan nog een enkele de tand des tijds heeft doorstaan.