Het ideale regenjack is licht, volledig waterdicht, zo goed mogelijk ademend en klein op te vouwen. Een regenjas heb je echter lang niet altijd nodig: alleen als het echt regent (hard, of langdurig zonder mogelijkheid tot schuilen) moet je een serieuze waterdichte laag bij je hebben. Gebruik je de jas slechts incidenteel, dan kun je kiezen uit vele betaalbare modellen.
Om te kunnen ademen moet de waterdichte laag van een regenjas alleen van binnen naar buiten vocht doorlaten en niet andersom. Dat kan op twee manieren: microporeus of hydrofiel. Microporeus betekent dat er ontelbare minuscule gaatjes in de stof zitten, die te klein zijn om druppels door te laten, maar groot genoeg om waterdamp door te laten. Een hydrofiele laag bevat geen gaatjes. Het is een aaneengesloten laag die vloeibaar water niet doorlaat, maar afzonderlijke moleculen wel. Deze bewegen door de laag heen naar de kant waar de vochtigheidsgraad en de temperatuur het laagst zijn. Dat is vrijwel altijd de buitenkant van de stof. Beide technieken, de microporeuze en de hydrofiele, kunnen verwerkt worden in coatings of in membranen. Coatings kun je vergelijken me een soort verflaag die aan de binnenkant van de stof wordt aangebracht. Een membraan is een soort vlies dat op de buitenstof (‘2-laags’), of tussen de buitenstof en de voering (‘3-laags’) wordt geplakt. Daarnaast zorgt bij alle jacks een zogenaamde DWR-behandeling (durable water repellent) van de buitenlaag er voor dat regendruppels vlot van die buitenlaag afrollen (‘afparelen’). Een ongeoefend oog zal aan ieder jack niet altijd kunnen afzien waarvan de waterdichte laag gemaakt is. Vraag daarom bij twijfel advies aan het winkelpersoneel.
Er bestaan goed ademende coatings en goed ademende membranen; op dit gebied presteert de één niet uitgesproken beter dan de ander. Coatings zijn relatief zeer betaalbaar en je komt ze dus vooral in goedkopere regenkleding tegen. Helaas blijken ze keer op keer echter kwetsbaar bij wasbeurten. Ook blijken ze minder schuurvast en duurzaam dan membranen. Voor gebruik onder een zware rugzak vallen coatings daarom af. Een membraan is grofweg altijd duurzamer waterdicht dan een coating. Membranen kunnen door verschillende kledingmerken worden verwerkt en vrijwel alle regenjacks met membranen kunnen probleemloos in de wasmachine en vaak ook in de droger.
Bekende microporeuze coatings zijn Triple Point van Lowe Alpine, MPC van Tenson en Poray van Agu. Hydrofile coatings zijn onder meer Hydrodry van Sprayway en Aquafoil van Berghaus. Het bekendste microporeuze membraan is Gore-Tex dat meerdere uitvoeringen kent (de duurzame 3-laags Pro Shell, het lichtere 2-laags Paclite, de nog lichtere 2-laags Active Shell en het extreem lichte Active Permanent Beading). Andere microporeuze kwaliteitsmembranen zijn eVent en Polartec Neoshell (beiden verwerkt door verschillende merken), Ceplex Advanced (Vaude) en OutDry Extreme (Columbia). Voorbeelden van hydrofiele kwaliteitsmembranen zijn Dermizax NX (o.a. Bergans) en Pertex Shield+ (o.a. Rab). Een voordeel van de hydrofiele membranen is dat ze niet gevoelig zijn voor vuil en dat ze modieuzer kunnen worden verwerkt. Een zeldzame mix van coating en membraan is H2No (Patagonia).
Die kans is zeer klein als je actief bezig bent. Als je flink zweet, is zelfs het best ademende waterdichte materiaal en de allerduurste regenjas niet in staat om al het vocht snel door te laten en daardoor word je gaandeweg toch nat. Ook als het buiten vochtig is en/of warm, neemt het ademend vermogen van een regenjas af, vooral wanneer de buitenstof van de jas doorweekt raakt. Dat heeft te maken met de geringe verschillen in vochtigheid en/of temperatuur binnen en buiten de jas. Parelt een regenjas goed af, dan komt dat ten goede aan het ademend vermogen.
Naast een goede pasvorm zijn er een zestal belangrijke details die voor iedere regenjas, goedkoop of duur, in de praktijk zeer bepalend zijn voor comfort en waterdichtheid:
Bedenk voor welk doel je het jack zal gebruiken. Wie regenkleding vooral gebruikt tijdens een bos- of strandwandeling, het uitlaten van de hond, een fietstochtje, stadswandeling of het aanmoedigen van z'n favoriete sporter zal zelden teleurgesteld zijn in een sympathiek geprijsd jack met een coating. Ben je van plan dagtochten met een lichte rugzak te gaan maken dan kun je volstaan met lichtere jacks. De zogenaamde twee-lagen-laminaten (het membraan zit op de voering geplakt en wordt aan de binnenkant beschermd door een loshangende voering) zijn dan een goede optie. Speciaal voor de wandelaar zijn er wat langere modellen met fijne steekzakken. De superlichte, minimaal uitgevoerde 2-laags jacks (amper zakken) zijn bedoeld voor actieve sporters (hardlopers, mountainbikers). Loop je echter langer door de regen met een zware rugzak op de schouders of moet je in afgelegen gebieden voor 100% kunnen vertrouwen op je materiaal dan kun je het beste voor een relatief prijzig 3-laags membraan kiezen. De buitenstof, het membraan en de voering vormen hierbij één geheel. Laat je in de buitensportwinkel bij je keuze goed voorlichten en vertel duidelijk wat je met het jack van plan bent.
Lichte jacks (of complete regenpakken) met een coating zijn er al vanaf zo’n € 40,-. Voor een 2-laags jack met membraan moet je aan bedragen tussen de € 120,- en € 270,- denken. Aantrekkelijk geprijsde 3-laags membraan-jacks vind je vanaf zo’n € 150,- tot boven de € 500,-. In de hogere prijsklasse gaat zo’n jack bij intensief gebruik een jaar of drie mee of, bij goed en regelmatig onderhoud, veel langer.
Ja, zeker voor degenen die een trektocht maken over redelijk gebaand pad. Zij kunnen in plaats van een duur buitensportjack ook kiezen voor een poncho (vanaf € 30,-), eventueel gecombineerd met beenpijpen (vanaf € 18,-). Bedenk wel dat zo’n poncho het zicht op de grond vaak belemmerd, waardoor je niet kunt zien waar je je voeten neerzet. Wie gaat klimmen of trekken in het hooggebergte kan daarom eigenlijk niet om een goed ademend waterdicht jack heen.
Op Pad doet al jarenlang onderzoek naar de beste ademende waterdichte materialen. Het goede ademende vermogen in combinatie met de duurzame waterdichtheid maakten Gore-Tex eind jaren negentig tot het betrouwbaarste membraan in regenkleding maar tegenwoordig moet Gore deze positie delen met andere membranen. Op papier presteert de concurrentie (eVent) zelfs beter, maar het Zwitserse testinstituut EMPA verwacht niet dat de meetverschillen in de praktijk door mensen kunnen worden opgemerkt. EMPA gooit alle zweetresultaten van de betere membranen daarom onder één noemer: zowel goed als gelijkwaardig. Het ademend vermogen van alle membranen wordt tot slot in de praktijk ook nog sterk beïnvloed door de buitenstof van een jack en de hoeveelheid zakconstructies. Niet het best ademende materiaal is op het hoogste niveau dus doorslaggevend, maar duurzaamheid, onderhoud, gewicht, pakmaat en prijs.