Huttentocht Lysefjord praktische informatie

Dit artikel bevat uitgebreide praktische informatie voor wie de tocht ook wil maken.

Over het Lysefjord

Het Lysefjord is een ruim 40 kilometer lang fjord in de Noorse provincie Rogaland. Je bereikt het bijvoorbeeld vanaf de havenstad Stavanger per veerboot. Zoals op veel plekken in Noorwegen heeft de Noorse toeristenvereniging DNT rond het fjord een aantal wandelroutes uitgezet en kun je onderweg verblijven in hutten die de DNT beheert. Wij tekenen thuis op de kaart van het gebied een route in, die we in vijf dagen willen doen. De route voert ons langs een aantal spectaculaire natuurfenomenen (Preikestolen, Kjeragbolten) door een zeer rotsachtig gebied met onwaarschijnlijk mooie uitzichten en adembenemende natuur. Tijdens de tocht ontdekken we dat de vooraf thuis ingetekende dagafstanden getuigen van een erg optimistische kijk op de zaak. Wij liepen hooguit twee kilometer per uur – iets om rekening mee te houden als je gaat plannen.

Georganiseerde huttentochten
Wil je graag een huttentocht maken maar kun je wel wat hulp gebruiken bij het organiseren ervan? Bekijk dan het aanbod huttentochten in Noorwegen van SNP Natuurreizen.

Zwaarte/moeilijkheid van de wandelroute

De drie etappes die wij liepen waren zonder uitzondering zwaar. ‘Wandelen’ kun je hier nauwelijks, het is vooral struinen over stenen, veel stijgen en dalen over soms lastige (steile, gladde) hellingen, klauteren over stenen en een enkele keer een snelstromende beek doorwaden. Een goede conditie en tredvastheid zijn vereist. De route is uitstekend gemarkeerd met een nauwelijks te missen rode T (het logo van de Noorse toeristenvereniging DNT). In combinatie met de wandelkaart Lysefjorden Turkart 1:50.000 en enkele wegwijzers onderweg vind je je weg wel. Hou er rekening mee dat bij (dichte) mist het een stuk lastiger wordt om de markeringen nog te vinden en volgen. Kunnen omgaan met kaart en kompas is dan essentieel en het is handig als je dan gebruik kunt maken van een gps (met vooraf ingeladen routetrack).

Hoge, stevige en waterdichte schoenen met slipvaste zolen zijn een vereiste, net als goede regenkleding en voldoende kledinglagen om je op de heersende weersomstandigheden te kleden. Een paar lichte handschoenen en een warme muts zijn aanbevolen vanwege de soms kille wind boven op de fjell. Een tent of bivakzak is extra gewicht om mee te sjouwen, maar je kunt er veel plezier van hebben in het geval je een geplande hut toch niet haalt door vermoeidheid of omdat de duisternis intreedt. Hou er rekening mee dat de tent 'zelfdragend' moet zijn, want je krijgt op de rotsen geen haring de grond in. De hoogste pieken op onze route waren zo’n 1.150 meter. De grootste hoogteverschillen maak je als je van/naar het fjord afdaalt of klimt. Voor het overige loop je over een hoogvlakte, waar de route wel voortdurend op en af blijft gaan; de klims duren dan niet erg lang, maar in totaal maak je wel veel hoogtemeters. Wij liepen de eerste twee dagen minstens 10 uur per dag (exclusief pauzes), de laatste dag ongeveer 6 uur.

Navigeren

De routes van de Noorse toeristenvereniging DNT zijn goed gemarkeerd met een rode hoofdletter T op bomen en rotsen. Een enkele keer moet je even zoeken naar de volgende T, maar over het algemeen zie je de markering direct. Wij gebruikten daarnaast (voor het overzicht en de locaties van de hutten) wandelkaart ‘Lysefjorden Turkart 1:50.000  2681’ (in het Noors). Op verschillende plekken (waar routes elkaar kruisen) vind je wegwijzers met de namen van hutten en plaatsen. Bij dichte mist moet je kunnen omgaan met kaart en kompas, omdat het dan erg lastig kan zijn om de markeringen nog te vinden. Gebruik maken van gps ter ondersteuning is dan ook handig.

Beste seizoen

De beste tijd is de zomer (half juni-half september), omdat de dagen lang zijn en de kans op mooi weer het grootst is. Let op: wij deden onze tocht half september – er is dan geen sprake meer van heel lange dagen (zoals in juni en juli), iets om rekening mee te houden bij het bepalen van je dagafstanden. Overigens lazen we in een gastenboek in één van de hutten dat mensen half juni nog verrast werden door flinke pakken sneeuw op de route. Dat kan hinderlijk zijn omdat markeringen onzichtbaar kunnen worden en het lopen extra wordt bemoeilijkt.

Ernaartoe

Vliegen: Het snelst reis je per vliegtuig. Wij vlogen met KLM van Schiphol rechtstreeks in anderhalf uur naar Stavanger (prijzen vanaf € 175 retour, www.klm.com ). Vanaf het vliegveld in Stavanger namen we een bus (Flybussen, www.flybussen.no , NOK 117 p.p.) naar het station in het centrum van de stad (20 minuten). Van daaruit liepen we naar de pier waar de veerboot naar Tau ligt (Fiskepiren, ferry Norled AS, 40 minuten, 56 NOK p.p. enkele reis). Vanaf Tau namen we een bus naar Vatne/Preikestolen Fjellstue, het startpunt van onze tocht (Tide Reiser AS, 25 minuten, NOK 200 p.p., enkele reis, www.tide.no ).

Auto: De afstand Utrecht-Stavanger bedraagt ruim 1.300 kilometer, incl. een ferrytocht van Hirtshals (Denemarken) naar Kristiansand (Noorwegen).

Overnachten

Bij onze aankomst in Vatne was het al laat op de dag, te laat om nog op pad te gaan. We overnachtten in Preikestolen Fjellstue (Mountain Lodge), een schitterend buitensporthotel, gebouwd in de stijl van Norwegian Wood met veel aandacht voor duurzaamheid.  De kamers zijn sober maar goed, er is een leuk café en een uitstekend restaurant. Tweepersoons kamer met badkamer en ontbijt: € 1.550 NOK, www.preikestolenfjellstue.no .

Tijdens onze vijfdaagse tocht sliepen we in hutten van de Noorse toeristenvereniging DNT. De hutten zijn ook toegankelijk voor niet-leden van DNT. De hutten zijn doorgaans robuuste bouwsels, (op enkele uitzonderingen na) onbemand, gebouwd op elk weertype en voorzien van alle (met eventuele andere aanwezigen te delen) gemakken die je nodig hebt: slaapplekken (stapelbedden, wisselend aantal per hut en kamer), kookvoorzieningen (keuken met pannen, serviesgoed, bestek, glaswerk, fornuis), woonkamer met eettafel, (soms) een assortiment lang houdbare levensmiddelen (denk aan melkpoeder, pap, blikjes vis en vlees, aardappelpuree, rijst, crackers, jam e.d.)  Wat je gebruikt hou je bij op een lijstje en reken je af door bij vertrek een formuliertje voor automatische incasso in te vullen of gepast contant geld in een daarvoor bestemd envelopje in een bus in de hut achter te laten. Wij sliepen een nacht in de hut Bakken aan de noordkant van het fjord – een zeer sobere hut (eigenlijk meer een schuur) met ongeveer 8 slaapplekken, een tafel met stoelen en zeer eenvoudige kookvoorzieningen. Er zijn geen levensmiddelen te koop en er is geen wc. De hut is vrij toegankelijk, geen sleutel nodig. Prijs overnachting NOK 200, DNT rekent voor deze sobere hut de helft van het normale tarief van NOK 375 voor een overnachting. Bekijk de hut hier:

https://www.ut.no/hytte/3.2017/

De tweede nacht sliepen we (onbedoeld, door duisternis overvallen) op de fjell –  we raden niemand aan dat na te doen, tenzij met een bivakzak of tent die zonder haringen blijft staan).

De derde en vierde nacht verbleven we in de hut Langavatn aan de zuidkant van het Lysefjord. Langavatn is een comfortabele hut met 28 slaapplaatsen, een ruime woonkamer met banken, een tafel en stoelen, een grote en compleet ingerichte keuken, een assortiment lang houdbare levensmiddelen en twee houtkachels inclusief hout. De hut is vrij toegankelijk, geen sleutel nodig. Prijs overnachting NOK 375 p.p. voor niet-leden van DNT. Bekijk de hut hier:

https://www.ut.no/hytte/3.2323/

Je kunt de hutten niet reserveren, maar als alle bedden vol zijn (DNT-leden, mensen met kinderen en 65+-ers hebben te allen tijde voorrang) mag je op de grond je slaapzak uitrollen. In alle gevallen moet je je eigen slaap- of lakenzak gebruiken. In de hut Bakken is geen stroom, in Langavatn beperkt, verlichting d.m.v. kaarsen (in de hutten aanwezig).

Eten, drinken en inkopen doen

In Stavanger zijn voldoende winkels en supermarkten waar je voor vertrek inkopen kunt doen. Laad voldoende calorierijk voedsel in, want de tocht is zwaar en je gebruikt meer energie dan je gewend bent. Tijdens de tocht kom je (althans op ons traject) nergens winkels tegen. Water (drinkbaar) kom je onderweg overal tegen, dus hoef je niet mee te nemen. In de hut Bakken is geen eten of drinken te koop, in de hut Langavatn heb je de beschikking over een beperkt assortiment lang houdbaar eten. Prijsidee: een blik dikke soep met vlees kost 70 NOK, een pakje aardappelpurree NOK 15, een pak spaghetti doet NOK 30  en een theezakje of zakje instant koffie NOK 4.

Uitrusting

Je loopt door een rotsachtig gebied vol scherpe en (bij regen) soms gladde stenen en modderpoelen. Stevig, hoog en waterdicht schoeisel met goede grip is een must! Je voeten (en handen in mindere mate) schuren voortdurend langs stenen – kijk er niet van op als je je leren stappers in een paar dagen de genadeklap geeft. Omdat het (afhankelijk van wanneer je gaat) een beetje of veel kan regenen is een goede regenjas/hardshell met capuchon (tegen de regen en de wind) onmisbaar. Een regenbroek en/of een paar gamaschen kunnen je ook goede diensten bewijzen. Zorg voor voldoende lagen (zeker ook een warme en winddichte), zodat je je hoeveelheid kleding makkelijk kunt aanpassen aan de weersomstandigheden, die snel kunnen omslaan. Een pet (tegen de zon) en muts (tegen de kou) zitten ook in je rugzak, en van een paar dunne waterdichte handschoenen kun je veel plezier hebben. Daarnaast een goede slaapzak voor gebruik in de hutten (slaapmat niet nodig, de bedden in de hutten hebben matrassen). Een goed passende middelgrote rugzak (40 - 50 liter) met regenhoes houdt je kleding, slaapzak en alle andere spullen comfortabel en droog op je rug.

Goed advies: neem een bivakzak of lichte tent (die zonder haringen goed blijft staan, je krijgt ze de grond niet in) mee. Die kan je problemen besparen als je een hut niet haalt vanwege plots intredende duisternis, zoals ons overkwam. Geeft je ook de vrijheid om te besluiten te stoppen in het geval van vermoeidheid of als je stuit op de kampeerplek uit je dromen. Zeker op de fjell vind je buiten de hutten nergens beschutting tegen wind en regen.

Wees erop voorbereid dat je smartphone niet overal ontvangst heeft.

Cultuur

Cultuur is ver te zoeken tijdens deze tocht, al zegt de manier waarop de Noren natuurbeleving faciliteren natuurlijk veel over hun cultuur.

Stavanger

Maar als je je wilt laven aan horeca, musea en dergelijke is Stavanger is een leuke stad waar je met plezier een paar dagen kunt doorbrengen. Struinen langs de vele havens langs boten en schepen met alle bijbehorende bedrijvigheid is leuk. De stad heeft een mooi bewaard gebleven oud centrum, een winkelcentrum vol mooie winkels en een openbare bibliotheek met een leuk café.

Wij overnachten in Best Western Havly Hotel, een fijn hotel midden in het centrum, mooie kamers, goed ontbijt, prijzen vanaf NOK 1251 per kamer.

Het prachtige Petroleum Museum is gevestigd in een fraai modern gebouw en geeft op een interactieve, zeer toegankelijke manier (ook Engelstalig) inzicht in de ongekende rijkdom die Noorwegen verwierf dankzij de vondst van olie. Een kritische noot over die olierijkdom wordt overigens niet geschuwd. Info: http://www.norskolje.museum.no/en/ . In de zomermaanden dagelijks open van 10-19 uur, tickets NOK 120 p.p. (volwassenen).

Helaas hadden wij geen tijd meer voor het Visconservenmuseum in het oude stadscentrum. Open dinsdag-zondag van 11-15 uur, tickets NOK 90 p.p. (volwassenen),  http://norskhermetikkmuseum.no/en/

Als je de stad wilt verkennen zonder rugzak: in het station zijn bagagekluizen voorhanden, NOK 60 per dag.

Kaarten

Wij gebruikten de Noorstalige kaart ‘Lysefjorden Turkart 1:50.000, 2681’, fijne wandelkaart met aanduiding routes, hutten, veerdiensten et cetera. Gemaakt van watervast papier. In combinatie met de goede marketing van de routes en de wegwijzers onderweg  vind je gemakkelijk de weg. Te bestellen via de reisboekhandel.

Gidsen

Kijk voor verschillende Noorwegengidsen in de ANWB-webwinkel: anwb.nl/webwinkel.

Tips en adressen

Algemene toeristische informatie over Noorwegen: visitnorway.nl.

Over het gebied en de stad Stavanger kun je contact opnemen met het regionale toeristenbureau Region Stavanger: www.regionstavanger.com, info@regionstavanger.com, telefoon +47 51 85 92 00.

Informatie over de veerdienst van Stavanger naar Tau: https://www.fjordnorway.com/planning-your-trip

De veerdienst van Norled vaart vanaf de Fiskepirterminalen in Stavanger op weekdagen elke 40 minuten, in het weekend minder frequent. Reserveren kan niet, een ticket (NOK 56 p.p., enkele reis) koop je aan boord. De tocht duurt ongeveer 40 minuten. Vanaf Tau neem je een bus naar Preikestolen Fjellstue, beginpunt voor een bezoek aan Preikestolen en startpunt van onze tocht. Wij reisden met de bus van Tide Reiser AS, NOK 200 p.p., enkele reis. Let op: de bussen rijden tussen april en eind september. Buiten dat seizoen ben je aangewezen op een taxi. Info: www.tide.no.

Info over de hutten waarin je onderweg verblijft: Niet-leden van DNT betalen NOK 375 p.p. per nacht, leden NOK 265 voor Langavatn. Voor Bakken betaal je de helft vanwege het zeer sobere karakter van de hut. In de hut Langavatn is een beperkt assortiment lang houdbaar eten te koop, overzicht assortiment en prijzen zie https://english.dnt.no/ . Bekijk de hut Bakken hier:

https://www.ut.no/hytte/3.2017/

En Langavatn:

https://www.ut.no/hytte/3.2323/

Om vanaf Songesand de oversteek te maken naar Flørli maakten wij gebruik van de veerdienst tussen Lauvikk en Lysebotn. Die vaart tussen juni en half september twee keer per dag (ochtend 10:35 en middag 16:20 uur. Tocht duurt 25 minuten en kost NOK 155 p.p. (enkele reis). Info en reserveren: http://booking.visitflam.com/en/to-do/a822992/fjord-cruise-lysefjord/showdetails

Vanaf het eindpunt van onze tocht, restaurant øygardstølen bij Lysebotn, namen wij een bus (op het parkeerterrein voor het restaurant) die ons in een halfuur naar beneden bracht voor NOK 100 p.p.. Als er geen bus rijdt kun je proberen te liften. Lopen is af te raden: in de 7 kilometer lange, bochtige weg naar Lysebotn zit o.a. een lange, aardedonkere tunnel waar je als wandelaar niet in terecht wilt komen.

Vanaf Lysebotn zijn er verschillende manieren om weer in Stavanger te komen:

Catamaranferry van Lysebotn naar Stavanger via Lauvikk (alleen op maandag, woensdag en vrijdag rechtsreeks naar Stavanger; op andere dagen gaat de ferry maar tot Lauvvik. Reserveren verplicht. Tarieven zomerseizoen 2018  bij het samenstellen van deze informatie nog niet bekend, info en boekingen: www.kolumbus.no .

Ferry Lysebotn-Lauvvik, tussen 1 juni en 16 september twee keer per dag (12:00 uur en 18:00 uur), NOK 345 p.p., info en reserveringen: https://www.visitflam.com/en/se-og-gjore1/aktiviteter/fjord-cruise-lysefjorden/

Als je de ferry naar Lauvvik neemt en je eind van de middag of in de avond aankomt, ben je voor aansluitend vervoer naar Stavanger aangewezen op een taxi. De rit duurt ongeveer 40 minuten. Eerder op de dag kun je gebruik maken van de combinatie bus en trein om vanaf Lauvvik in Stavanger te komen.

Noodnummer politie: 112, ambulance: 113.

ANWB Alarmcentrale: 00 31 70 314 14 14.

Globale dag-tot-dag routebeschrijving

Dag 1: Preikestolen Fjellstue – hut Bakken

Vanaf hotel Preikestolen Fjellstue in Vatten lopen we eerst naar Preikestolen, de typische rots die een ware toeristenmagneet is – meer dan 300.000 bezoekers per jaar. Die moeten er overigens twee uur klunen heen en twee uur terug voor over hebben, want een eenvoudige wandeling is het zeker niet. Onderweg is nergens iets te koop, dus zorg voor voldoende eten en drinken in je rugzak.

Halverwege de terugweg vanaf Preikestolen slaan wij rechtsaf richting Songesand/Bakken. De afstand is 10 kilometer, maar het kost ons 7 uur om in de hut Bakken te komen. Zwaar terrein vol stenen, waar het lastig lopen is, zeker als de stenen glad worden vanwege de regen. Ook doorwaden we een snelstromende beek – reken op zeiknatte schoenen en broek. Het is steeds stijgen en dalen, we vorderen anderhalve kilometer per uur. Maar móói is het!

De hut Bakken is in feite een oude schuur met wat bedden en zeer sobere voorzieningen. Volstaat prima voor een overnachting, maar verwacht geen luxe. Alles bij elkaar ruim 10 uur gelopen op dag 1.

Dag 2: hut Bakken – hut Langavatn

Vanaf Bakken lopen we in ongeveer een uur naar Songesand, aan- en afmeerplaats voor de veerboot (tweemaal daags) naar de overkant van het fjord. Vanaf Flørli bestijgen we de 4444 treden tellende ‘Flørlitrappen’ om vanaf zeeniveau naar de 750 meter hoger gelegen fjell te stijgen. 4444 treden? Da’s ongeveer 300 keer de trap op die je thuis hebt. Er komt geen einde aan… Uiteindelijk sta je boven en mag je een halfuur vlak lopen op een verharde weg alvorens weer het terrein in te gaan richting de hut Langavatn. Ook hier een zware tocht, veel stijgen en dalen, soms verraderlijk gladde stenen en (omdat het regelmatig regent als wij er zijn) modderige stukken op de route. Maar ook hier weer pláátjes van landschappen, wolkenluchten om in te lijsten, mossen die zó fel gekleurd zijn dat ze pijn doen aan je ogen. We komen er vrij laat achter dat we eigenlijk te laat begonnen zijn aan de tocht naar Langavatn; het was beter geweest als we de vorige dag alvast in Flørli waren aangekomen – dan hadden we vanochtend in alle vroegte die 4444 treden kunnen doen zónder eerst zeker twee uur te verliezen met overtocht en aanloop naar de ferry. Komt erop neer dat we Langavatn niet meer halen bij daglicht en in het donker vast komen te zitten op de kale fjell – inschattingsfout van jewelste. We brengen de nacht noodgedwongen door in de open lucht, want hebben geen tent of bivakzak bij ons – inschattingsfout van jewelste. Ook nu zeker 10 uur gelopen.

Dag 3: Fjell – hut Langavatn

Zodra het licht wordt vertrekken we met onze totaal verkleumde lijven naar Langavatn. We lopen er in drie kwartier naartoe, in het donker was dat niet meer mogelijk omdat de markering (ondanks onze prima hoofdlampen) niet meer vindbaar was. DE rest van de dag besteden we in de hut met opwarmen en slapen.

Dag 4: Hut Langavatn

De afgelopen dagen hebben er stevig ingehakt. We zien af van ons plan om een dagtocht te maken rond de hut (de route is, weten we intussen, veel te lang om in één dag te lopen) en besluiten uit te rusten en te schrijven en fotograferen in en rond de hut.

Dag 5: Hut Langavatn-Lysebotn

Op onze laatste dag lopen we vanaf de hut Langavatn via de Kjeragbolten (bijzonder natuurfenomeen: grote rots werd in ijstijd precies tussen twee bergflanken in vastgeklemd) naar het verste punt van het Lysefjord: Lysebotn. Ook hier is het terrein veeleisend: veel hoogteverschillen te overwinnen, maar ook grote stukken redelijk goed begaanbaar en relatief vlak. Kjeragbolten is een toeristentrekker eerste klas: busladingen dagjesmensen hebben er een inspannende tocht voor over om zich te laten fotograferen bovenop die rots. In hun kielzog lopen wij het laatste stuk van onze tocht, van Kjerag naar restaurant øygardsstølen. Vanaf daar nemen we een bus naar Lysebotn, onderin het fjord, waar de veerboot ons nog één keer trakteert op de pracht van het Lysefjord alvorens we in Lauvvik afmeren voor het laatste stukje van onze Noorwegenreis – een taxi naar Stavanger.