Fietsroute Cardiff naar Llandudno, Wales

Het gebied

Wales is met een oppervlakte van ruim de helft van Nederland niet groot, maar heeft wel een grote landschappelijke en culturele verscheidenheid. Het heeft een 1400 kilometer lange kustlijn met kliffen, duinen, stranden en wadden. Over de volle lengte van 200 kilometer liggen bergen, die zijn bedekt met moerassen en ingesneden door diepe valleien. Met een bevolking van slechts 3 miljoen, waarvan 60 procent in het industriële zuiden rond Cardiff woont, is er ook nog volop ruimte. De rijke historie van Wales wordt geïllustreerd door de hoogste kasteeldichtheid van Europa, maar ook door indrukwekkende abdijruïnes, levendige marktplaatsen, drukke havens en veel industrieel erfgoed. De Engelse invloed op Wales is al eeuwenlang groot, maar voor een op de vijf bewoners is Welsh nog steeds de moedertaal. Buiten de steden wordt het door een meerderheid gesproken. Wales kent geen massatoerisme, wel plaatsen met een toeristische traditie, zoals Aberystwyth en Llandudno en de dorpen rond de meer dan 1000 meter hoge Snowdon. Het land is uitermate geschikt voor fiets- en wandelvakanties. Er is circa 2000 kilometer aan bewegwijzerde fietsroutes, variërend van vlak tot uitdagend en er zijn zeer veel wandelroutes, zoals het lange Wales Coastal Path (1400 km), de Cambrian Way (440 km) en het Offa's Dyke Path (280 km). Er zijn ook veel plekken waar fiets- en wandelroutes elkaar kruisen: handig voor fietsers die ook wel eens een dag willen wandelen.

Gemaakte fietstocht

Circa 700 kilometer fietsen in veertien dagen van Cardiff via Brecon, Swansea, Llanidloes, Caernarfon en Betws-Y-Coed naar Llandudno. De tocht gaat grotendeels langs bewegwijzerde routes van het National Cycle Network.

Zwaarte/moeilijkheidsgraad van de fietstocht door Wales

Pittig vanwege steile klimmetjes en obstakels op de fietsroutes, maar wel goed te doen voor fietsers met een redelijke conditie die het het niet erg vinden om regelmatig even af te stappen. Het klimmen is op sommige stukken zwaar, maar duurt nooit lang. Het hoogteverschil dat in een klim overbrugd moet worden, is nooit groter dan circa 300 meter.

Obstakels die bedoeld zijn om motorfietsen weg te houden van fietspaden, zijn soms ook met een bepakte fiets lastig te passeren. Na enige oefening wordt het wel steeds makkelijker om er langs te komen zonder de bagage van de fietsen te hoeven halen.

Navigatie

Het fietsroutenetwerk is bewegwijzerd met nummers op blauwe bordjes. Ook andere wegen, die als doorsteek tussen twee fietsroutes gebruikt kunnen worden, zijn redelijk goed te vinden met behulp van de reguliere wegwijzers. Het is wel aan te raden ook een goede kaart mee te nemen.

Ook wandelroutes zijn goed bewegwijzerd. Wie niet van de paden afgaat, kan het zonder kompas stellen. Wel is een gedetailleerde kaart aan te raden.

Van de complete route is ook een gps-track beschikbaar.

Verhard/onverhard

De fietsroutes zijn verhard met asfalt, steenslag of grind. Soms maakt een fietsroute over een korte afstand gebruik van een wandelpad. Een klein stukje van de gefietste route (circa 1,5 km, vlak voor Gellilydan) was door langdurige regenval zeer modderig.

Beste seizoen/tijd

Van begin mei tot eind september is het vaak goed fiets- en wandelweer, met middagtemperaturen tussen de 15 en 20 oC op zeeniveau; in de bergen is het altijd wat koeler, al kan het ook daar in warme zomers 30 oC worden. Om te wandelen zijn de koudere maanden maart en april ook geschikt, al kan dan op de hoogste plekken nog sneeuw liggen.

Van april tot en met juli valt de minste regen, al zijn er grote regionale verschillen. Langs de kust valt dan gemiddeld 40 mm per maand, terwijl aan de loefzijde (waar de wind vandaan komt: meestal het westen) van de bergen dan al meer dan 100 mm per maand valt. Van oktober tot en met januari is het veel natter: dan valt er maandelijks 80-140 mm langs de kust en meer dan 200 mm in de bergen. Deze gemiddelden zeggen wel iets over de kans op goed of slecht weer, maar zijn beslist geen garantie. Zo was het van januari 2010 tot april 2012 erg droog, maar van april tot juli 2012 extreem nat. Het belangrijkste kenmerk van het weer in Wales is en blijft grilligheid.

Tijdens de Britse schoolvakanties kan het hier en daar druk zijn. Dit is rond Pasen, het eerste weekend en de laatste week van mei, de laatste week van juli, de hele maand augustus en de laatste week van oktober. Wales kent geen massatoerisme, zodat hier ook in de vakantietijd nog volop rust en de ruimte te vinden is. Wel zijn campings, B&B's en hotels dan voller en duurder.

Vervoer naar Wales

Heen naar Cardiff

1. Met de ferry van Hoek van Holland naar Harwich en aansluitend per trein van Harwich naar Londen Liverpool Street Station, eventueel met een overstap in Manningtree. Fietsen kunnen gratis en zonder reservering mee in de trein, maar doordeweeks alleen in de treinen die 's ochtends na 10:00 uur aankomen in Londen. Deze spitsbeperking geldt niet voor intercitytreinen tussen Manningtree en Londen, mits in deze treinen een (fiets)plaats gereserveerd is.
2. In Londen moet 9 of 10 km gefietst worden tussen Liverpool Street en Paddington Station. Dit kan binnen een uur, maar het is veiliger om hiervoor twee uur te reserveren. Op zondagochtend is het in Londen niet druk. Doordeweeks kan hier het beste na 10:00 uur gefietst worden. Van twee goed befietsbare routes tussen de Londense stations zijn gps-tracks beschikbaar.
3. Van Paddington Station rijden snelle rechtstreekse treinen naar Cardiff. In deze treinen is helemaal voorin een aparte ruimte voor circa zes fietsen. Hiervoor moet altijd plek gereserveerd worden.

Terug uit Llandudno

1. Per trein van Llandudno naar Hull met een overstap in Manchester Piccadilly. Fietsen kunnen gratis mee, bij voorkeur met een reservering.
2. Hull - Rotterdam met de ferry

Treintickets in Groot-Brittannië kunnen erg duur zijn wanneer ze vlak voor de reis worden gekocht. Vooraf boeken is aanzienlijk voordeliger en biedt bovendien de mogelijkheid een plek voor de fiets te reserveren. Via www.rail.co.uk kunnen tickets geboekt en plaatsen gereserveerd worden met behulp van een credit card. De tickets kunnen met precies dezelfde credit card op een van tevoren gekozen Brits station worden opgehaald. (Harwich International voor wie de nachtboot naar Harwich neemt. Wie met de middagboot vaart, treft bij aankomst in Harwich een gesloten stationsloket aan.) Zie hier voor uitgebreide tips en ervaringen met deze manier van boeken.

Overnachten langs de fietstocht door Wales

Er is een ruime keuze uit hotels, pensions en campings. In de vakantietijd en op boekingssites zijn overnachtingstarieven vaak hoger dan wanneer je in het laagseizoen tegen de avond ter plekke informeert naar beschikbare kamers.

Overnachtingen van de auteur:

Dag 1
Sleeperz Hotel, Station Approach, Saunders Road, Cardiff CF10 1RH, +44 2920478747.
Modern, comfortabel en betaalbaar hotel naast het station.

Kampeeralternatief:
Cardiff Caravan Park, Pontcanna Fields, +44 2920398362.

Dag 2
Imperial Hotel, High Street, Merthyr Tydfil  CF47 8UH, +44 1685722555.
Traditioneel, netjes en voordelig hotel in het centrum van de stad.

Kampeeralternatief:
Grawen Caravan And Camping Park, Cwm Taf, Merthyr Tydfil, Glamorgan CF48 2HS, 01685723740.

Dag 3
Maeswalter B&B, Heol Senni, Brecon LD3 8SU, +44 1874636629.
Knusse en prachtig gelegen B&B in de Brecon Beacons.

Kampeeralternatief:
Dan Yr Ogof Show Caves, Abercrave, Upper Swansea Valley, Swansea, Powys SA9 1GJ, +44 1639730284.

Dag 4
Glyn Y Mul Farm, Lone Wolf Campsite, Cefn Yr Allt, Aberdulais, Neath, Glamorgan, SA10 8HF, +44 1639618509.
Verrassend mooi kampeerveld met eigenzinnige beheerders.

Dag 5
Grand Hotel, Ivey Place, High Street, Swansea SA1 1NX, +44 1792 645898.
Sfeervol hotel tegenover het station. Ook een prima locatie om bij slecht weer de stad te verkennen.

Kampeeralternatief:
Clyne Farm Centre, Westport Avenue, Mayals, Swansea, Glamorgan SA3 5AR, +44 1792403333.

Dag 6
The Cawdor Hotel, Rhosmaen Street, Llandeilo, SA19 6EN, +44 1558 823500.
Smaakvol gerenoveerd hotel in monumentaal gebouw.

Kampeeralternatief:
Bryncoch Farm Camp Site, The Cabin Bryncoch Farm, Llandyfan, Ammanford, Carmarthenshire SA18 2TY, +44 1269 850005, www.southwalescamping.co.uk

Dag 7
Maesbach Caravan And Camping Park, Horseshoe Valley, Ffarmers, Llanwrda, Carmarthenshire SA19 8EX, +44 1558 650650.
Stille, mooi gelegen camping op loopafstand van een pub. Wel drassig gras door zeer natte zomer.

Dag 8
Red Lion, Bridge Street, Pontrhydfendigaid, Ystrad Meurig, Ceredigion SY25 6BH, +44 1974 831 232.
Kamperen op een veldje bij een gastvrije pub met lekker eten, plus gebruik van een douche op een niet verhuurde kamer.

Dag 9
Dol Llys Farm Caravan and Camping Site, Trefeglwys Road, Llanidloes, Powys SY18 6JA, +44 1686 412694.
Ruim opgezette camping met mooi uitzicht op de omgeving.

Dag 10
The Arthur Guest House, 6 Marine Parade, Tywyn, Gwynedd LL36 0DE, +44 1654712146.
Nette B&B met uitzicht op zee.

Kampeeralternatief:
Pall Mall Farm, Bryncrug Road, Tywyn, Gwynedd LL36 9RU, +44 1654 710384.

Dag 11
Ivy Guest House, Finsbury Square, Dolgellau, Gwynedd LL40 1RF, +44 1341 422535.
Knusse B&B in het hart van Dolgellau.

Kampeeralternatief:
Cefn Maelan Caravan Park, Llanfachreth Road, Dolgellau, Gwynedd LL40 2LT, +44 1341423338.

Dag 12
Castell B&B, 8 Garth Terrace, Porthmadog LL49 9BE, +44 7855790112.
Kamer met weids uitzicht over de haven.

Kampeeralternatief:
Glan Y Mor Camping Park, Black Rock Sands, Morfa Bychan, Porthmadog, Gwynedd LL49 9YH, +44 1766 514640.

Dag 13
Camping Cwm Cadnant Valley, Llanberis Road, Caernarfon, Gwynedd LL55 2DF, +44 1286 673196.
Erg mooie beschutte camping, dichtbij de historische binnenstad met kasteel. Wel drassig gras in zeer natte zomer.

Dag 14
Bodnant Guest House, 39 St Marys Road, Llandudno, Conwy LL30 2UE, +44 1492209737.
Prettige B&B op loopafstand van pier, restaurants en station.

Kampeeralternatief:
Tan Y Bryn Farm, Bryn Pydew, Llandudno, Conwy, LL31 9JZ, +44 1492 549296.

Eten, drinken, inkopen 

Zelfs het dunbevolkte platteland van Wales is goed voorzien van winkeltjes, tearooms en pubs, waar vaak ook nog lekker gekookt wordt. Alleen in de bergen kom je wel eens een paar uur lang niets tegen.

Uitrusting

Midges komen in Wales veel minder voor dan in Schotland, maar ze zijn er wel. In mooie zomers blijven ze in de veenmoerassen, maar in natte zomers kunnen ze bij weinig wind ook de bewoonde wereld af en toe plagen, vooral 's avonds. Het is handig om dan een muggennetje met zeer fijn gaas te hebben.

Cultuur

Wales heeft een rijke cultuur en is zeker geen verlengstuk van Engeland. De oorspronkelijke taal, het Welsh, is hier beter bewaard gebleven dan in andere Keltische landen, zoals Ierland en Schotland. Wie op straat of in een pub gesprekken opvangt waar echt helemaal niets van te verstaan is, hoort hoogstwaarschijnlijk een conversatie in het Welsh.

Opvallend is ook het grote aantal kastelen en ruïnes in Wales, vaak gebouwd op schitterende locaties. Eeuwenlang was Wales een grensgebied tussen de Angelsaksische en de Keltische cultuur. De oudste burchten werden gebouwd om Wales te beschermen tegen Engelse invasies. Later lieten Engelse koningen een nieuwe generatie kastelen bouwen om Wales te kunnen bezetten. Van de vierhonderd kastelen die in Wales gebouwd zijn, bestaan er nu nog honderd in verschillende stadia van verval. Langs of dichtbij de route liggen Cardiff Castle, Carreg Cennen (de meest romantische ruïne van Wales), Dinefwr (bij Llandeilo), Castell-y-Bere, Criccieth Castle (ten westen van Porthmadog), Caernarfon Castle en Conwy Castle. De laatste twee staan op de werelderfgoedlijst van Unesco.

In het negentiende-eeuwse nepkasteel Cyfartha Castle bij Merthyr Tydfil is nu een museum, helemaal gewijd aan de turbulente historie van Merthyr Tydfil, eens de industriële hoofdstad van Wales, en de omringende valleien.

In het oude havengebied rond de baai van Cardiff is nu veel indrukwekkende moderne architectuur te zien. Een ander architectonisch hoogstandje is Portrmeiron in het noorden van Wales: een compleet vakantiedorp in een klassiek Italiaanse stijl aan een inham van de Ierse Zee.

Llandudno, helemaal op het eind van de tocht, is een monumentaal voorbeeld van een Victoriaanse badplaats.

Mooie staaltjes industrieel erfgoed zijn de smalspoorlijnen in en rond Snowdonia, zoals De Ffestiniog Railway (aanlegd voor het transport van leisteen) en de Welsh Higland Railway (herbouwd door vrijwillgers). Fietsen kunnen mee in de trein.

Globale dag-tot-dag routebeschrijving

Dag 1
Cardiff - Merthyr Tydfil, afstand 53 km, klimmen 378 m, dalen 206 m

Autovrij en zonder steile hellingen door het verstedelijkte zuiden van Wales over het Taff Trail, een onderdeel van National Cycle Route 8. Minpuntjes zijn hekjes en barrières, die motorfietsen tegen moeten houden maar ook voor bepakte fietsen irritante obstakels kunnen zijn. Deze blokkades zijn niet bedacht door Sustrans, de organisatie die het fietsroutenetwerk aan heeft laten leggen, maar door locale ambtenaren die vermoedelijk zelf nooit fietsen.

Het is echter niet nodig om bij een krappe doorgang de bagage van de fiets te halen. Als het fietsstuur te breed is voor een poortje, draai het stuur dan zo, dat het er net tussen past en schuif vervolgens de hele fiets er doorheen, zonder te tillen, met de tassen er nog op. Na enige oefening kost het passeren van zo'n hekje niet meer dan 5 seconden.

Dag 2
Merthyr Tydfil -Heol Senni, afstand 54 km, klimmen 644 m, dalen 559 m

Verder langs fietsroute 8 naar Brecon. Nu meestal over normale wegen met wat meer klimmen en dalen. Langs enkele stuwmeren in de Brecon Beacons. Na Brecon verder de heuvels in zonder bewegwijzerde route.

Dag 3
Heol Senni - Aberdulais, afstand 38 km, klimmen 372 m, dalen 557 m; daarnaast een wandeling van 14 km

Eerst een stevige klim door de Brecon Beacons, gevolgd door een mooie lange afdaling. Halverwege de tocht, tussen Ystradfellte en Pontneddfechan, kan een rondwandeling gemaakt worden door de kloven van Afon Mellte en Nedd Fechan met spectaculaire watervallen en stroomversnellingen.

Dag 4
Aberdulais - Swansea, afstand 21 km, klimmen 66 m, dalen 112 m

Fietsroute 47 langs een jaagpad door Neath en verder naar Swansea. Slecht weer op komst deed ons hier besluiten niet verder te fietsen. Bij goed weer is het leuker om verder langs de kust naar het schiereiland Gower te fietsen.

Dag 5
Wandelen langs het kustpad van Gower, afstand 17 km

Vanwege storm en regen niet fietsend maar met de bus naar Port Eynon op Gower. Te voet verder over het kustpad langs de kliffen bij Worms Head en over het strand tussen Rhossili en Llangennith. Per bus weer terug naar Swansea.

Dag 6
Swansea - Llandeilo, afstand 70 km, klimmen 623 m, dalen 572 m

Over fietsroute 4 langs de kust tot Llanelli en dan via het beschutte Swiss Valley Trail (fietsroute 47) landinwaarts naar Cross Hands. Daar wordt het fietsroutenetwerk verlaten en over binnenwegen door een vochtig groen heuvelland verder gereden naar Llandeilo.

Dag 7
Llandeilo - Ffarmers, afstand 47 km, klimmen 814 m, dalen 674 m

Verder langs eigen route buiten het fietsroutenetwerk. Eerst naar de hoge rots met het prachtige Carreg Cennen Castle. Dan verder noordwaarts via de ruïne van Talley Abbey.

Dag 8
Ffarmers - Pontrhydfendigaid, afstand 56 km, klimmen 900m, dalen 915 m

Een erg mooie maar ook pittige tocht buiten het fietsroutenetwerk. Langs het llyn Brianne Reservoir en verder een mix van bossen, weiden en hooggelegen veen in de Cambrian Mountains. Na een korte maar steile pas wordt het dal van de Afon Teifi bereikt.

Dag 9
Pontrhydfendigaid - Llanidloes, afstand 39 km, klimmen 708 m, dalen 726 m

Weer terug op het National Cycle Network. Eerst een stukje van route 820 naar Ysbyty Ystwyth. Vervolgens fietsroute 81 door het dal van de Ystwyth. Dan route 818, een inkorting door de Cambrian Mountains waarbij fors geklommen moet worden. In plaats van route 818 kan ook de minder zware, maar 20 km langere, route 81 gevolgd blijven worden.

Dag 10
Llanidloes - Tywyn, afstand 62 km, klimmen 778 m, dalen 937 m

Fietsroute 8 over de Cambrian Mountains naar Machynlleth en dan via route 82 verder naar de kust.

Dag 11
Tywyn - Dolgellau, afstand 50 km, klimmen 403 m, dalen 390 m

Door het dal van de Afon Dysynni langs de ruïnes van Castell-y-Bere en dan verder langs de kustweg. Langs de Mawddach zeearm via de Mawddach Trail (fietsroute 8). Bij droog en helder weer is het een mooie uitdaging om fietsroute 82 te blijven volgen over de 400 m hoge kam van Cadair Idris.

Dag 12
Dolgellau - Porthmadog, afstand 54 km, klimmen 740 m, dalen 723 m

Door het zuiden van Snowdonia National Park via fietsroute 82. veel grindwegen door het bos. Later gaat de route langs het stuwmeer van Trawsfynnydd en een kerncentrale. Tussen deze kerncentrale en Gellilydan volgt de route een wandelpad, dat zeer modderig kan zijn. In plaats dit nauwelijks befietsbare pad kan ook een stukje van de A470 gevolgd worden. In Penrhyndeudraeth gaat fietsroute 82 over in fietsroute 8, die dichtbij het pseudo Italiaanse vakantiedorp Portmeirion komt.

Dag 13
Porthmadog - Caernarfon, afstand trein 21 km, klimmen 227 m, dalen 41 m; afstand fiets 20 km, klimmen 77 m, dalen 234 m

Met de fietsen in de Welsh Higland Railway omhoog tot Rhyd Ddu. Daarvandaan heuvelafwaarts fietsen naar Caernarfon en de rest van de dag het enorme kasteel en de vestingstad bekijken. Een andere optie is fietsroute 8 blijven volgen om Snowdonia heen.

Dag 14
Caernarfon - Llandudno, afstand 76 km, klimmen 692 m, dalen, 722 m

Dwars door Snowdonia over de Pen-y-Pass en langs Conwy Castle. Een andere optie is fietsroute 8 blijven volgen tot Bangor en verder via route 5 naar Conwy.

Kaarten en gidsen bij deze fietstocht door Wales

Kaarten:

• CycleCity (1:110.000), kaarten 12, 13, 14, 23, 24. Fietskaarten met vermelding van National Cycle Network en hoogtelijnen. Niet geschikt als wandelkaart. Zie http://www.sustrans.org.uk/shop/route-maps-guides/cyclecity-wales-pack.
• Ordnance Survey Landranger (1: 50.000). Topografische kaarten waar alle fiets- en wandelroutes op vermeld zijn. Vooral geschikt als wandelkaart. Voor een fietstocht door heel Wales zijn teveel losse kaarten nodig. De watervallenwandeling tussen Ystradfellte en Pontneddfechan staat op Landranger kaart nummer 160 (Brecon Beacons). De wandeling langs het kustpad van Gower staat op Landranger kaart nummer 159 (Swansea & Gower). Wandelingen in het hoogste deel van National Park Snowdonia staan op Landranger kaart nummer 115 (Snowdon).
• Ordnance Survey Explorer (1:25.000). De meest gedetaileerde topografische kaart en de allerbeste wandelkaart. De watervallenwandeling tussen Ystradfellte en Pontneddfechan staat op Explorer kaart OL12. De wandeling langs het kustpad van Gower staat op Explorer kaart nummer 164 (Gower). Voor wandelingen in het hoogste deel van National Park Snowdonia Explorer kaart OL17.

Gidsen:

• Sustrans Cycling in Wales. In deze gids worden 28 fietsroutes in Wales beschreven, maar niet de gehele hier beschreven route.
• The Rough Guide of Wales. Niet speciaal geschreven voor fietsers, maar wel een goede reisgids met wat meer diepgang en achtergrondinformatie dan vergelijkbare gidsen.

Adressen en sites

• www.visitwales.nl Algemene toeristische informatie.
• www.nationalparkswales.gov.uk Nationale Parken in Wales.
• www.sustrans.org.uk Actuele informatie over het National Cycle Network in Wales
• www.metoffice.gov.uk Weersverwachting, met weerberichten opvraagbaar per plaats.