Fietsen in Portugal, de zes mooiste gebieden
Hoe verder je naar het zuiden van Europa afzakt, hoe meer je het gevoel krijgt dat het continent haar mooiste geheimen tot het allerlaatst bewaard heeft. Een goudgeel oplichtende klif? Een uitgestrekt en lommerrijk kurkbos? Een Moors kasteel? Een slaperig vissersplaatsje? Portugal heeft het allemaal. We hebben de zes mooiste gebieden voor een fietsvakantie in dit zonovergoten land voor je op een rij gezet.
Fietsen in Portugal, algemeen
Vanwege het aangename zuidelijke klimaat kun je in Portugal het hele jaar door genieten van fietsen, waarbij wel gezegd moet worden dat het voorjaar en het najaar vanwege de iets mildere temperaturen een stuk comfortabeler zijn. Ook zit er verschil tussen het noorden (koeler en natter in najaar en winter) en het zuiden (warmer en droger) van het land. Mooie routes zijn er in het zonovergoten land in overvloed, denk aan dagtochten (zoals de verharde ecopista’s over oude spoorwegen), circulaire meerdaagse routes, maar ook de veel grotere langeafstandsexpedities die meer dan één regio doorkruisen. Een geweldige manier om de bekende, maar ook minder bekende plekken van dit kleurrijke en charismatische Zuid-Europese land te verkennen, of je nu op pad gaat met de vakantiefiets, e-bike of mountainbike. Niet zelden fiets je over onverharde achterafjes in het vergeten binnenland of deel je de wegen langs de kust met het overige verkeer. Een positieve ontwikkeling is dat de regio’s in toenemende mate in een logistiek netwerk investeren van goed onderhouden fietspaden – zowel in steden als daarbuiten - wegbewijzering en faciliteiten waar fietsers kunnen eten, overnachten of reparaties kunnen (laten) uitvoeren.
1. Algarve
Het zuidwestelijkste puntje van Europa heeft zich door de jaren heen bewezen als een van de meest aangename plekjes van ons continent, vooral wanneer wij ons klaarmaken voor of opkrabbelen uit een winterslaap. Als reiziger op twee wielen ben je nagenoeg verzekerd van landschappen die het gehele jaar door beschenen worden door de mediterrane zon, je hoeft alleen nog even maar te kiezen in welk landschap jouw fietstocht plaatsvindt. Is het de eerste keer in deze populaire overwinterbestemming, dan volstaat het bestuderen van de routekaart van de Via Algarviana. Deze 300 kilometer lange fietsroute is opgebouwd uit 14 afzonderlijke etappes die geen enkel hoekje van de regio onbelicht laten. Je start in het westen omringd door de goudgele kliffen met gekleurde parasols die je uit de reisbrochure kent en trekt in golvende bewegingen oostwaarts, door het vergeten binnenland. Hier zijn de heuvels dunbevolkt, maar bedekt met geurende eucalyptus. Wil je het liefst niet te ver van Europa’s mooiste stranden afwijken? Vanuit Quinta da Lua kun je in acht dagen elke dag de kust via korte lusjes verkennen, van natuurreservaat Rio Formosa in het westen tot aan de Spaanse grens in het oosten.
2. Om de hoek van Lissabon
Er zijn honderd-en-een redenen te verzinnen waarom je Lissabon niet de rug zou willen toekeren. Maar er is ook één hele goede reden om dat wél te doen, als is het maar voor een dag of twee. Vanuit de hoofdstad met haar verleidelijke hobbelende straatjes zet je gemakkelijk koers richting de zuidelijker gelegen en groen overwoekerde rotskust van natuurreservaat Arrábida, waarbij je geregeld van je fiets stapt om van de omgeving te genieten. Fiets je nog een stukje verder in dezelfde richting, naar het punt waar de rivier Rio Sado uitmondt in de zee, houd dan in natuurpark Estuário do Sado je blik op het wateroppervlak gericht. Dit is de plek waar je tuimelaars acrobatisch uit het water ziet schieten en waar boven de branding een roze wolk zweeft van dinerende flamingo’s. Aan de andere kant van Lissabon kun je naar het historierijke plaatsje Sintra fietsen, met het veertiende-eeuwse Paleis van Queluz, het paleis van Sintra en het nog veel oudere Morenkasteel. Goed om te weten: het laatste deel van de Atlantische Kustroute, de Eurovelo 1, slingert langs de kust van Lissabon, van Arrábida naar Sintra. Op deze langeafstandsroute kom je echt van alles tegen: kastelen, paleizen, forten, bergen, kustplaatsjes en fotogenieke vergezichten.
3. Het land rond Coimbra
De Kelten, Romeinen, Visigoten, Fransen, Jezuïeten, allemaal wilden ze een stukje van de prachtige stad Coimbra hebben en er hun eigen heiligdommen bouwen. Maar één ding vergaten de dwaalgasten: je kunt in de omgeving van de beroemde universiteitsstad ongelofelijk lekker fietsen. Die omgeving, die als een hobbelig vloerkleed aan de voet van de hoogste top van het Portugese vasteland ligt uitgerold, de Serra de Estrela, betekent voor de vakantiefietser een komen en gaan van heuvels en valleien. Met verslavende uitzichten over Midden-Portugal, de ene keer ingekleurd met slaperige schistdorpjes en molens, de andere keer met citrusbomen en olijfgaarden. Ertussen bewegen, voortgestuwd door de subtiele hoogteverschillen in dit voorgebergte, heldergroene riviertjes die een uitstekende pitstop vormen voor een picknick of dompelsessie, of een klein middagdutje voordat je je tocht richting de westelijke kust voortzet.
4. Alles van Alentejo
Om de fietser een idee te geven van de omgeving van Alentejo, wordt de regio voor het gemak vergeleken met Toscane. De heuvels tussen de horizonnen zijn vriendelijk rond en worden bewerkt door hardwerkende boeren die op tractors door hun wijngaarden trekken. Maar de regio, die een derde van het oppervlak van Portugal bestrijkt en pakweg ligt tussen Lissabon en de Algarve en de westkust en de Spaanse grens, heeft genoeg unieke uiterlijke kenmerken om op eigen benen te staan, of om op twee wielen ontdekt te worden. Alentejo heeft behalve wijnvelden en olijfgaarden ook eucalyptusbossen en kurkbomen die het landschap vormgeven, Romeinse tempels en aquaducten, bossen met geheimzinnige menhirs en steencirkels, grotten met rotsschilderingen, een prachtige grillige kustlijn en universiteitsstad Évora. Ook hier kun je langs de beschermde kust het staartje van de Atlantische Kustroute volgen, de EuroVelo 1, of een van de etappes van die andere legendarische route in de regio, de Rota Vicentina. Die heeft zowel uitdagende, onverharde routes voor liefhebbers van mountainbiken als mooie, meer plezierige tochten voor tourfietsers.
5. Het groene, grillige noorden
Eigenlijk heb je Portugal nog niet in haar volle glorie gezien als je niet ook het onbekendere, ruigere noordwesten van het land peddelend hebt verkend. Eén, omdat de stokoude stad Guimarães - middeleeuws, labyrintisch, veel kastelen, door Unesco beschermd – de wieg van Portugal is – de eerste koning van Portugal, Alfonso Henriques, werd hier geboren – en twéé, omdat je in het noorden het enige Nationaal Park van Portugal vindt, Parque Nacional Peneda-Gerês. Dit beschermde natuurgebied tussen de groene regio Alto Minho en het bergachtige Trás-os-Montes voelt als ontelbaar veel peddelslagen terug in de tijd, naar een natuurlijke wildernis waar alleen groene heuveltoppen en verkoelende meren, granieten rotsblokken en watervallen recht van spreken hebben, en waar af en toe een stilgevallen historisch dorpje met warmwaterbronnen aan aanwezigheid van de mens herinnert. Sowieso kom je in de streek Alto Minho een stuk minder fietsers tegen dan in de zuidelijkere regio’s, zowel in de dorpen, op de stranden als op de ecopista’s en de ecovia’s. Die zijn de ideale manier om het noordwesten van Portugal te verkennen; Ze verbinden de vruchtbare valleien en de grotere steden en de in slaap getuimelde dorpjes met de kust, waarbij je niet zelden de stroom van een rivier volgt. Het zal je niet ontgaan: in het noorden van Portugal is groen ook echt groen. Stop voordat je je fiets in het zand van de Costa Verde parkeert eerst bij een van de vele wijnboerderijen in het directe achterland voor een gekoelde fles friszure Vinho Verde.
6. Madeira
De fiets is niet de meest voor de hand liggende manier om je op het eiland Madeira te verplaatsen en de kans dat je kuiten aan het einde van de dag behoorlijk protesteren, is aanwezig. Maar voor de avontuurlijke fietser, en dan met name de sportieve mountainbiker, wordt het nu juist interessant. Voor de beeldvorming: het Portugese eiland ligt als een gigantisch omgedraaid verjaardagstaartje in de Atlantische Oceaan, waarbij de steile flanken dichtbegroeid en onverhard zijn en het platte afdak niet zelden in de mist ligt. Het uitgebreide stelsel van historische irrigatiekanaaltjes langs de schuine bergwanden, die steeds een beetje dichter richting de vallei bewegen, vormen samen een sensationele manier om het eiland fietsend te verkennen. Aan de ene kant geflankeerd door een mosgroene muur met varens en aan de andere kant door een steil aflopend groen ravijn met plukjes landbouwgrond, terracotta-daken en de oceaan stuiter je langs deze levadas naar beneden, over oude stenen bruggetjes en door tunnels. Vlak boven hoofdstad Funchal kun je bijvoorbeeld de stroom van de Levada da Serra do Faial volgen, op handen gedragen of tegengezeten door de zwaartekracht. Wie op het met laurierbomen bedekte dak van Madeira wil fietsen, moet rekening houden met onvoorspelbaar en onstuimig weer. Voor de optimist: meer plassen, meer modder, meer genot.
Blijf op de hoogte
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
