icon-mouse icon-mountain icon-facebook icon-instagram icon-pinterest icon-twitter icon-youtube icon-close icon-zoek icon-triangle-left icon-triangle-right icon-ebike icon-hond icon-gezin icon-zwaarte icon-gps icon-trein icon-comfort
Image
E5 Lex van den Bosch
Routes

Grensoverschrijdende lange-afstand-wandelpaden in Europa

  • 21 februari 2023
  • Door: Monique Donkersloot
  • Fotografie: Lex van den Bosch

Ben je op zoek naar een lange meerdaagse wandelroute in Europa? Dan is een (stuk) van (een van) de twaalf officiële Europese langste wandelroutes, afgekort E-routes, een optie. Deze routes lopen over bestaande nationale en regionale paden. Kenmerkend voor de bewegwijzering is een blauw schild met de gele sterren van Europa met in het midden de letter E en het nummer van de route. De kortste E-route is 1.800 kilometer, de langste 12.000 kilometer.

Europa is bij uitstek geschikt voor een lange wandeltocht. De beste manier om dat moois pas echt goed te ontdekken is vooral wanneer je wandelt. Wil je zoveel mogelijk van de natuur genieten? Of het drukke leven even achter je laten? Dan is een van de E-langeafstandswandeling echt een aanrader. De adembenemende landschappen, langs de kust, door de bergen en door uitzonderlijke natuurgebieden in Europa nodigen uit voor het maken van unieke trektochten. Sommige routes zijn kenmerkend door hun sporen uit het verleden. Andere routes, voeren je door dalen en over bergtoppen met als beloning een schitterend uitzicht. Maar welke E-routes zijn er eigenlijk allemaal?

Image
E1 Wandelroute

De drie mooiste E-routes

E1: van de Noordkaap naar Sicilië

Deze route loopt door zeven landen. De start is vanaf het noordelijkste puntje van Noorwegen, de Noordkaap. Tijdens deze route maak je twee keer een oversteek per ferry: tussen Zweden en Denemarken en van het Italiaanse vasteland naar Sicilië. De relatief vlakke paden, over toendra, door bossen en langs meren, leiden je in Zwitserland over de Gotthardpas. Na 7.980 km eindig je in het Italiaanse Palermo op Sicilië.

E2: van Schotland naar Zuid-Frankrijk

De E2-route verbindt de Schotse westkust, vanuit Galway, met de stad Nice aan de Franse zuidkust. Op deze route ervaar je een zeer gevarieerd landschap. Het grootste deel van de 4.850 km lange wandelroute is de GR5, één van de bekendste lange afstand wandelroutes in Europa, die ook Nederland doorkruist.

E9: van Estland langs de kust naar Portugal

De E9-route volgt de hele kustlijn van Estland tot Portugal. Hij wordt ook wel de North Sea Trail genoemd. Het deel van de 5.500 km lange E9, dat door Nederland loopt is het Nederlands Kustpad. Je kunt ook in Cabo de Sao Vicente, in Portugal beginnen en in Tallinn in Estland eindigen. De E9 is een bijzondere themaroute met als onderwerp een verscheidenheid aan kustvormen.

Image
GR5/ E2 Wandelroute
E2/GR5 wandelroute in de Franse Alpen
Tip

De E12 langs de Middellandse Zee

Ben je op zoek naar een E-route die nog niet zo bekend is? En ben je dol op de Middellandse Zee? Wandel dan langs de nieuwste E-route, de E12, die de 1.800 km lange kustlijn langs de Middellandse zee volgt. Hij is nog niet helemaal af en gemarkeerd, maar brengt je vanuit de stad Tarifa in het zuidelijkste puntje van Spanje, naar het Italiaanse Salerno, ten zuiden van Napels. De route wordt nog uitgebreid door Slowakije en Kroatië, om te eindigen in Dubrovnik.

Image
E12 Italië
E12 Nabij het dorpje Vernazza

Alle E-Routes

  • E1
    Lengte: 7.210 km
    Noordkaap (N) - Göteborg (Z) - Aarhus (DE) - Constance (DUI) - Lugano (Z) - Genua (I) - Salerno (I)
  • E2
    Lengte: 5.730 km
    Inverness (GB) - Hoek van Holland (NL) - Antwerpen (B) - Echternach (L) - Chamonix (F) - Nice (F) 
  • E3
    8.880 km
    Santiago (S) - Vezelay (F) - Echternach (L) - Fulda (DUI) - Zakopane (PL) - Ártánd (H) - Nesebar (BG)
  • E4
    Lengte: 12.300 km
    Tarifa (S) - Grenoble (F) - St-Cergue (Z) - Boedapest (H) - Belgrado (SE) - Sofia (BG) - Larnaca (CY)
  • E5
    Lengte: 4.220 km
    Pointe du Raz (F) - Fontainebleau (F) - Kreuzlingen (Z) - Bregenz (O) - Verona (I)
    Lex van den Bosch liep een stuk van de E5, hij noemt het ‘een van de mooiste routes over de Alpen’. Je leest zijn reisverslag hier.
  • E6
    Lengte 6.030 km
    Stockholm (ZWE) - Kopenhagen (DE) - Goslar (DUI) - Koper (SLO) - Alexandroupolis (GR)
  • E7
    Lengte: 6.370 km
    El Hierro (S) – Lissabon (P) - Andorra (A) - Nice (F) - Ljubljana (SLO) - Nowi Sad (SE)
  • E8
    Lengte: 6.240 km
    Dursey (IRL) - Romp (GB) - Hoek van Holland (NL) - Bonn (D) - Wenen (O) - Brasov (RO) - Svilengrad (BG)
  • E9
    Lengte: 9.880 km
    Tarifa (S) - Lisboa (P) - Brest (F) - Hoek van Holland (NL) - Lübeck (D) - Gdansk (PL) - Riga (LE) - Tallinn (ES)
  • E10
    Lengte 2.370 km
    Potsdam (D) - Praag (C) - Salzburg (O) - Bolzano (I)
  • E11
    Lengte: 4.610 km
    Scheveningen (NL) - Osnabrück (D) - Potsdam (D) - Poznań (PL) - Ogrodniki (PL) - (LAT) - Tallinn (ES)
  • E12
    Lengte: 1.460 km
    Tarifa (S) - Ceuta (S) - Barcelona (S) - Nice (F) - Genova (I) - Salerno (I) - Koper (SLO)
Image
E5 Lex van den Bosch
Wandelroute E5, fotograaf Lex van den Bosch

Waar komen E-routes vandaan?

In veel landen is er een, of zijn er meerdere, organisaties die zich inzetten voor (lange-afstands)wandelpaden. In Nederland is dat bijvoorbeeld stichting Wandelnet. Zesenzestig van deze organisaties uit heel Europa hebben zich verenigd in de ‘Europese wandelvereniging’. Samen hebben zij E-routes ontwikkelt. Routes die je, volgens de Europese wandelorganisatie: ‘in contact brengen met lokale natuur en de lokale bevolking’. Helemaal nieuw zijn deze routes zeker niet, ze lopen vaak over bestaande nationale en regionale paden.

Andere langeafstandsroutes in Europa

Zoals je in Nederland de lange-afstands-wandelpaden (LAW’s) hebt, zo heb je in België Grote Routepaden, in Duitsland Fernwanderwege, in Engeland Long Distance Footpaths en in Frankrijk GR’s. Veel van deze routes zijn gemarkeerd met de kenmerkende rood-witte markering.