Fietsen is leuk, maar je moet er wat bij eten en drinken. Wie zich in deze wetmatigheid herkent móet naar Vlaams-Brabant. Hier vind je het ene straffe café na het andere, krijg je overal buitengewoon heerlijke en bovendien ruimbemeten happen voorgeschoteld, en kan zelfs je moeder niet op tegen de vriendelijke ontvangsten. En het fietsen? Ook niet onaardig. Helemáál niet onaardig.
Gemaakte tocht(en): vier dagen fietsen, plus drie culinaire wandelingen (in Mechelen, Leuven en Brussel).
Lengte tocht: 290 fietskilometers. De kilometers van de culinaire wandelingen: ongeveer 5 km per avond.
Dagafstanden fiets: dag 1: 79,5 km, dag 2: 84,3 km, dag 3: 66,77 km, dag 4: 59,64 km.
Stijgen/dalen: ca. 300 tot 500 meter stijden én dalen per dag.
Tijd onderweg: 6 tot 8 uur per dag onderweg, op de dagen dat er wandelingen zijn 2 tot 3 uur extra voor de culinaire strooptochten.
Zwaarte: relaxed fietsen. Goede wegen, geen zware stijgingen, niet te lange dagen op de fiets (hoewel de dagen met wandelen erbij uiteindelijk toch lekker lang werden, met de nadruk op lekker).
Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk.
Markering/bewegwijzering: niet gemarkeerd.
Verhard/onverhard: Verhard.
Beste tijd: Zomer.
Vervoer: Met de trein. Het beginpunt van de smulroute is Mechelen, handig, want de meeste treinen naar België stoppen er.
Overnachten: Hotels en B&B’s.
GPS routes zijn onderaan deze pagina te downloaden. De route in knooppunten wijkt op enkele plaatsen íetsjes af van de GPS-route:
Mechelen – Diest: 57 – 64 – 73 – 22 – 23 – 25 – 71 – 67 – 66 – 64 – 82 – 29 – 99 – 98 - 65 – 63 – 89 – 51 - 3 – 81 - 56 – 18 – 25 –58 - 32 – 33.
Diest – Leuven: 33 – 34 – 357 – 350 – 351 – 352 – 354 – 356 – 49 – 192 – 48 – 51 - 21 – 50 - 58 – 59 -60 – 62 – 64 – 15 - 11 - 16 – 17 – 34 - 91 – 92 – 86 – 87 – 73.
Leuven – Mollem: 33 – 80 – 81 – 35 – 31 – 32 – 28 – 97 – 20 – 77 - 44 – 19 – 49 – 18 – 13 – 14 - 33 – 43 – 38 – 39 – 40 – 41 – 56 – 47 – 51 – 19.
Mollem – Brussel: 19 – 9 – 3 – 2 – 50 – 46 – 38 – 36 – 34 – 36 – 38 – 79 – 80 – 30 – 35 – 73 – 59 – 54 – 53 – 19 – 18 – 21 – 20 – 46 (en zelf verder Brussel in)
Je fietst door een lieflijk landschap, met meanderende rivieren, wat land en tuinbouw, bossen, fruitbomen. Verschillende streken van het Vlaams-Brabants land doorkruis je. Het Hageland is de belangrijkste ervan - de naam verwijst naar bos – een regio waar je nog altijd veel kreupelhout en hagen aantreft. Tot in de 18de eeuw waren er wolven, weerwolven nog veel langer.
Industrialisatie is er nooit op gang gekomen, waardoor de streek redelijk ongerept is gebleven. Er wordt geld verdiend met de fruitteelt, maar dat is van de laatste decennia. Wijnbouw komt ook voor in het Hageland. Bierbrouwerijen zijn er natuurlijk ook, het graan in de buurt van Hoegaarden gaat naar de bierbrouwerij. Leuven is de hoofdstad, maar niet de enige eeuwenoude stad: Aarschot, Diest, Landen, Scherpenheuvel-Zichem, Tienen en Zoutleeuw zijn provinciestadjes met een Geschiedenis.
De andere regio’s op de route zijn het Dijleland, de Brabantse Kouters en het Pajottenland.
Dag-tot-dag fietsroutebeschrijving
Aankomst in Mechelen. Culinaire rondleiding. Mechelen is leuk! Geen toeristenmekka, niet te groot, en zeer gericht op de inwendige mens. Sla vooral brouwerij/brasserie het Anker niet over. Je ‘degusteert’ er onder andere een Maneblusser, genoemd naar de bijnaam van de Mechelaars. ‘O help’, dachten die in 1687, ‘de toren staat in de fik’. En ze gingen blussen. Een onnozelheid waar ze vierhonderddertig jaar later nog steeds aan herinnerd worden. Met een lekker biertje, dat dan weer wel. De brouwerij ligt in het Begijnhof, tegenwoordig een geliefde woonwijk. Wie daar woont is een chansard, vinden de Mechelaars. Het is van oudsher de wijk van de vrouwen.
Het mooiste van de dag: fietsen langs de Dijle, een van die meanderende riviertjes. Je fietst een paar uur op een jaagpad, een vrijliggend fietspad. Erna volgen meer water en groen, en wat highlights: de Toren ter Heiden, het kasteel van Horst, Aarschot, de abdij van Averbode en de ‘Likdreef’ (het ijsmannenlaantje, er staat echt een bordje met Likdreef) ertegenover, en Diest met het werelderfgoed-begijnhof. Mooie plaatsen.
De dag begint in het fruit. Door de fruitstreek loopt een vrijliggend fietspad. Fijn. Weer van die kneuterige oeroude plaatsen waar je blij van wordt. Zoutleeuw bijvoorbeeld, waar we van de medewerker van het VVV horen dat de kathedraal écht bezocht moet worden. Wat we, met spijt in het hart niet doen, vanwege de Leuvense culinaire rondleiding aan het einde van de dag en een gepland bezoek aan het suikermuseum in Tienen, en het verplichte degusteren van een Hoegaarden in Hoegaarden. Zoutleeuw heeft trouwens ook een eigen bier. De Dorre van Dormael. En een café op het thema van het Belgisch trekpaard, waar men trekpaardbier op de menukaart heeft. Den Brabander, heet het café. Ook vandaag is weer overal wat te bikken. Je zou er bijna moe van worden als je niet zo’n trek had van het fietsen…
Leuven – Mollem, via de ietwat saaie oevers van het Kanaal van Leuven naar de Dijle, richting witloofdorp Kampenhout. Het witte goud! Dan naar Grimbergen en Kobbegem, waar respectievelijk brouwerij Grimbergen en brouwerij Mort Subite zijn gevestigd. Een natte dag, kan je hebben in de Vlaamse zomer. Gelukkig dienen bovengenoemde (ook natte) plekken tot troost.
Mollem – Brussel. Via het Pajottenland en Aalst. Aalst is het meest westelijke plekje van de route. Mooi stadje, beroemd om zijn carnaval en zijn uien. Het Pajottenland is de streek ten Zuid-Westen van Brussel, tussen Zenne en Dender. Een welvende, vruchtbare landbouwstreek waar je nog weleens een echt ouderwets Belgisch trekpaard ziet, met benen als een dokwerker. We volgen het jaagpad langs de Dender tot Denderleeuw, dan over heuvelende plattelandswegen (B-wegen) richting Brussel.
Meer info over streekproducten:
Bij het VVV Leuven is de brochure BIER, een rondje Vlaams-Brabant te verkrijgen.
Bierliefhebbers hebben in Vlaams-Brabant altijd wat te doen. Check:
Vlaams Brabant: www.toerismevlaamsbrabant.be; voor mobiel gebruik: m.verliefdopvlaamsbrabant.be
Brussel info: Tel: + 32 2 513 89 40, www.visitbrussels.be
Pajottenland: www.pajottenland.be
Diest: www.toerismediest.be
Hoegaarden: www.gemeentehoegaarden.be
Tips om onderweg te zien en te doen
Nieuw in Mechelen: er is een Gouden Carolus Route van brouwerij naar distillerie de Molenberg in de maak. Nieuw in 2017: dan opent het nieuwe Stedelijk Museum.
Festivals: van 28/8 t/m 8/11 2015 Mechelen het decor voor het festival Contour, een biënnale voor Bewegend Beeld. Door de hele stad zijn video’s, films, installaties en performances te zien op bijzondere locaties. www.contourmechelen.be
In het cultureel centrum in de Lamot Brouwerij zijn de (Unesco immaterieel erfgoed) poppen te zien van hét feest van Mechelen: de Hanswijkcavalcade, die eens in de 25 jaar wordt gehouden. Het duurt nog even: de laatste keer was 2013.
Alle festivals (het zijn er vooral in de zomer best wat): www.festivalmechelen.be
Damiaanmuseum, voorlopig gesloten, men vermoedt dat de heropening begin 2016 zal plaatsvinden: www.tremelo.be/Damiaanmuseum
Kasteel van Horst, Horststraat 28, 3220 Holsbeek: www.openmonumenten.be
Probeer op 15 augustus in Aarschot te zijn, voor Aarschot VERLICHT. De jaarlijkse Sint-Rochusverlichting is het grootste toeristische evenement van de stad. www.aarschot.be
Nieuwtje! Sinds april 2014 verkoopt de abdij weer bier. Niet uit eigen brouwerij, maar wel volgens eigen principes gebrouwen door Brouwerij Huyge.
Norbertijnenabdij Averbode
Abdijstraat 1, 3271 Averbode, 013/780440
De Lekdreef, met de ijsboeren, ligt tegenover de entree van de abdij.
Het stadje met een link met het huis van Oranje is als geheel mooi, maar mis vooral het Begijnhof niet. Het is een van de dertien begijnhoven die sinds 1998 samen een Unesco Werelderfgoed zijn.
Wat betreft die Oranjes: bijna drie eeuwen lang was de stad in handen van de graven Nassau; de latere prinsen van Oranje-Nassau. De oudste zoon van Willem de Zwijger, Filips-Willem, ligt begraven in de Sint-Sulpitiuskerk. Diest maakt samen met Breda (NL), Dillenburg (D) en Orange (F) deel uit van de Unie van de Oranjesteden.
Over hoogstamboomgaarden: www.rlzh.be
Ook het Groot Begijnhof van Leuven staat op de Unesco Werelderfgoedlijst. Zeker gaan zien! www.leuven.be Schapenstraat, 3000 Leuven.
Daarnaast tijd vrijmaken voor het gotische stadhuis. Een adembenemend gebouw. Ga je nog meer zien dan kan een I Luv Leuven ticket handig zijn.
Trekpaardbier: La Cuvée du Trait. Een zoetige triple. 8%. brasseriecaulier.com
Suikermuseum, Grote Markt 6 - 3300 Tienen www.erfgoedsitetienen.be. Op de benedenverdieping is een winkel met streekeigen producten. Hier vind je alle specialiteiten van het Hageland waaronder het ‘Tiens zoeteke’, de ‘Tiense kweikerkes’ in chocolade en de Hagelingwijnen.
Vrijwel iedereen gaat hierheen voor de brouwerij van het bekende witbier. Maar gezelliger is het in de cafés. Smullers opgelet: Hoegaarden heeft méér dan witbier, zoals de suikervlaai. Een taart met een geschiedenis. ‘Aan de taart valt af te lezen hoe belangrijk de suikerproductie in deze streek was. De grote vierkanthoeves produceerden niet enkel de granen voor de witbieren, de suikerbieten vormden een vast onderdeel van het landbouwareaal. Nu rest er nog enkel Suiker Tienen als grote suikerfabriek, maar vroeger werd er ook lokaal geraffineerd in de Hoegaardse suikerfabriek Grand Pont.’
O, en het VVV heeft een historische-brouwerijen wandelroute, het Historisch Brouwleerpad, voor je klaarliggen. Rond 1760 waren er in Hoegaarden 39 brouwerijen!
Mort Subite: www.toerismevlaamsbrabant.be
Lierput 1
1730 Kobbegem (Asse)
Tel. +32 (0)2-270 99 30
www.brabantsekouters.be
Te bezoeken op afspraak. Enkel begeleide bezoeken mogelijk op werkdagen. Laatste bezoek start om 14 uur. Reservatie bij vzw Toerisme Brabantse Kouters. Een rondleiding bestaat uit een bezoek aan de brouwerij (max. 1 uur) met achteraf een degustatie (max. 1 uur).
Rondleidingen met gids mogelijk
Witloofmuseum (en restaurant Veilinghof). Leuvensesteenweg 22, 1910 Kampenhout, tel +32 16/22.33.80: www.kampenhout.be/toerisme/witloofmuseum
Tip: de abdij(kerk) die de oorsprong is van het befaamde Grimbergenbier.
Norbertijnenabdij: Kerkplein 1, B-1850 Grimbergen, Tel.: 0032(0)2/272.40.60, www.abdijgrimbergen.be
Tip: maak een afspraak voor een bezoek aan geuzebrouwerij Timmermans in Itterbeek.
De brouwerij werd gesticht in 1781 en is één van de oudste lambikbrouwerijen. En bovendien één van de laatste brouwerijen waar de Lambik nog ambachtelijk wordt gebrouwen. Er worden zowel lambik, geuze en faro gemaakt als fruitbieren zoals kriek, perzik en framboos. Kerkstraat 11, 1701 Itterbeek (Dilbeek), Tel. +32 (0)2-569 03 57, www.brtimmermans.be.
Smultochtrijders móeten ‘op café’ in Brussel. Er is een keur aan geweldige, historische, prachtige, authentieke cafés. Je zit er niet gewoon een biertje te drinken maar bezoekt cultureel erfgoed. Voor de adressen: zie onder eten en drinken.
De adressen waar wij overnachtten waren soms praktisch, soms knus, en soms allebei.
Mechelen: Novotel, Van Beethovenstraat 1. Middenin het oude centrum, toch vrij stil. Uitstekende service. Een van de praktische adressen. www.novotel.com
Diest: Hotel The Lodge, Refugiestraat 23, 3290 Diest, www.lodge-hotels.be, +32(0)13/350935. Mooi locatie! Het gebouw is een monument, ligt centraal en is in stijl ingericht. Van alle gemakken voorzien. Mooi én praktisch adres.
Leuven: Begijnhofhotel, Groot Begijnhof Tervuursevest 70 B-3000 Leuven, +32 (0)16 29 10 10 www.bchotel.be.
Niet zo knus als het klinkt. Efficient, groot en modern hotel net achter het Begijnhof. Eentje uit de reeks praktisch.
Mollem: www.hoftervrijlegem.be, Boven Vrijlegem 41, Boven Vrijlegem, Mollem. Paar kilometer uit het dorp, verder een ideaal adres. Zeer mooi ingerichte kamers met uitzicht over de weilanden. En een superontbijt!!
Brussel: Atlas Hotel. www.atlas-hotel.be Rue du Vieux Marché aux Grains, 30
1000, Brussel Tel. +32 (0)2 502 60 06. Praktisch, efficiënt hotel. Centrale locatie. Verder kraak noch smaak.
Handige site met restaurants, recensies uit de pers: www.pocketresto.be
Huis WINDELS nv
IJzerenleen 48, sigaren en whisky, derde generatie,
www.huiswindels.be
Bakkerij Vanderbeek
Steenweg 36 - 38
2800 Mechelen
Kaasboer Schockaert
Yzerenleen 28, 2800 Mechelen
Tel: 015/202521
Fax: 015/204765
Website: www.kaaswinkelschockaert.be
Congres- en Erfgoedcentrum Lamot
Van Beethovenstraat 8-10
B – 2800 Mechelen
www.lamot-mechelen.be
Brouwerij/brasserie Het Anker
Degustatiesetje met drie bieren en een whisky. Je kunt er ook wat eten. ‘Een patatje meesteken bij den brouwer’
Guido Gezellelaan 49
2800 Mechelen
T +32 15 28 71 41
www.hetanker.be
De Gouden Vis
Café met art deco interieur, serre en terras met druivenranken, je zit er boven het water en kijkt uit op het Dijlepad, 500 meter plankier over het water, van de stad naar het groen van het park. Ertegenover: BazArt café, modern eetcafé annex kunstruimte in een oude visrokerij.
Het Peloton de Paris
Een fietswinkel maar ook een café dat is ingericht met veel fietsparafernalia. Goed lunchplekje met fietsenmaker bij de hand.
Die heet trouwens Van Parijs.
Tips van de Vlaamse krant De Standaard:
Gasthof 1618 Kerkstraat 18, 3290 Diest, Tel. 013/677780 Authentiek Vlaams-Brabants schransen.
Wil je liever authentiek Italiaans ipv authentiek Vlaams, ga dan naar Gusto in de Koning Albertstraat 77, www.giustogusto.be
Den Brabander, restaurant/café op het thema van het Belgisch trekpaard. Grote Markt 24
3440 Zoutleeuw. Tel. 0484/948781
Slagers: Artisanale Beenhouwerij Rondou, Pensstraat 5, 3000 Leuven
Tel.: +32 16 22 28 27, www.beenhouwerijrondou.be
Slagerij de Kapblok, www.kapblok.be, Tiensesteenweg 166, 3001 Heverlee
IJs: ’t Galetje, Tiensestraat 44, 3000 Leuven, +32 16 29 22 24,
Bakker: Temmerman, ‘Het zoetste huis van Leuven’, Tiensestraat 200, 3000 Leuven, Tel 016/23.14.22, www.temmermanleuven.be
Studentencafé: Ambiorix, Oude Markt 3, www.oudemarktleuven.be
Domus, brouwerij, restaurant en café: Tiensestraat 8, 3000 Leuven, Tel: 016 20 14 49, www.domusleuven.be
Restaurant Julia en Elias, Busleidengang 6d, 3000 Leuven, +32 16 88 37 99, www.juliaenelias.be
Sterrentent: Restaurant Arenberg, Kapeldreef 46 - 3001 Heverlee (Egenhoven), + 32 16/22.47.75
Café Brem, Stoopkensstraat 18, Hoegaarden, +32 16 81 66 41.
Rie van Mollem, Dorp 6, Mollem. Huiskamerinterier en echt authentieke geuze en lambiek: hierstroomthetbier.be
Restaurant Manege Mollem Golden Club, Dorp 10, 1730 Mollem, +32 (0)475 26 73 22. www.manegemollem.be
Frituur Antoine, Friterie : 1, place Jourdan, 1040 Bruxelles (Etterbeek)
Tel : + 32 2 230 54 56 www.maisonantoine.be De beste friet van België? Men zegt het! Proeven dus.
A la mort subite, Warmoesberg 7, ode aan het bier uit Koddegem, en aan een spel. Rue Montagne-aux-Herbes Potagères 7 B-1000 Bruxelles | Warmoesberg 7 B- 1000 Brussel | TEL: +32-(0)2-513.13.18. www.alamortsubite.com
Vincent, Rue des Dominicains 8-10, +32 2 511 26 07 www.restaurantvincent.com
Le Cirio, 18 Beursstraat, 1000 – Brussel. Zeer fraai en typisch Brussels old school café. Een paar jaar geleden genomineerd voor het strafste café van Vlaanderen. Jacques Brel had er zijn eigen tafeltje.
Bij den Boer, Baksteenkaai 60 Quai aux briques, 1000 Brussel, + 32 2 512 61 22, www.bijdenboer.com