De Azoren - wandelen op São Miguel

Nadat we zo’n vier uur geleden vertrokken zijn uit Amsterdam, zet het vliegtuig langzaam de daling in. Onder ons doemt een intens groen en langgerekt eiland op. Vanuit de lucht herken ik de baai en ons hotel van de foto’s. Even later landen we op Ponta Delgada airport. Ons avontuur begint!

De komende tijd verkennen we het afgelegen São Miguel, zo’n 1.400 kilometer uit de kust van Portugal maar nog steeds Europees grondgebied. Vooral te voet want het eiland is volledig ingesteld op wandelaars. Een netwerk van wandelroutes kronkelt zich door een betoverend landschap. Zover het oog reikt een palet van groen overgaand in blauwtinten van de zee. Van de glooiende heuvels, dichtbegroeide bossen en diepe valleien tot weelderige flora en fauna, machtige kratermeren en de eindeloze oceaan. Door het subtropische klimaat vind je hier ananas-, bananen- en theeplantages. Miljoenen blauwe en witte hortensia’s staan in bloei en in de weides grazen gevlekte koeien naar hartenlust. Inmiddels leven er net zoveel koeien op de Azoren als eilandbewoners. Bijna elk plekje dient als weidegrond, gescheiden door gestapelde muurtjes van zwart vulkanisch gesteente. Het doet me denken aan de dry stone walls in Engeland. Maar het landschap roept nog zoveel meer bij me op. Een combinatie van stukjes Ierland, IJsland, Hawaii en Nieuw-Zeeland komt het dichtst bij het sprookjesachtige karakter van São Miguel. Toch kent dit eiland ook haar donkere kanten. Grillige rotskusten, ruige kliffen, zwarte stranden en vulkanisch gesteente breken het frisse groen en blauw. Juist deze diversiteit maakt elke wandeling uniek waardoor we ons geen dag hoeven te vervelen.

Wandelen tussen zwavelbronnen

We kiezen voor een hike rondom Lagoa das Furnas, een van de zeven kratermeren in het binnenland. Onze wandeling begint tussen de kolkende modderpoelen en dampende zwavelbronnen. De aarde borrelt en bruist, stoomdampen stijgen op naar de strakblauwe hemel. De sterke geur van zwavel dringt onze neusgaten binnen. Het lijkt de locals niet te deren. Families en gezinnen zijn relaxed aan het picknicken in het aangrenzende bos en even verderop dobberen ganzen en eenden tevreden in het warme, borrelende meer. Verrassend genoeg bezoeken de Azorianen deze vulkanische plek ook voor iets anders. Tussen de kokende en sissende poelen ontdekken we zandbulten waarin naambordjes zijn geprikt. Ze gebruiken grond en stoom om een traditioneel gerecht te bereiden. Zo’n zeven tot acht uur stooft de cozido (Azoriaans stoofpotje) hier in de hete aarde. Aan de vele “molshopen” is te zien dat het een geliefd en gewild maaltje is!

Oorverdovende stilte

We laten de dampende zwavelbronnen achter ons en slaan een bospad in. De met mos beklede naaldbomen torenen hoog boven ons uit. Boomvarens als natuurlijke parasols worden afgewisseld met exotische planten en bloemen. Tussen de takken door glinstert het azuurblauwe kratermeer. We worden overvallen door een serene rust en op het fluiten van vogels na is het stil. Alleen de fraaie houtsculpturen, kunstig uitgesneden uit boomstammen, verraden dat we nog steeds in de bewoonde wereld zijn. Andere wandelaars komen we nauwelijks tegen. De eilanden zijn nu nog relatief onbekend en zeker in het laagseizoen heb je dit natuurschoon vrijwel voor jezelf. Dan stuiten we op een open grasvlakte. Een negentiende-eeuwse neogotische kapel doemt op vanuit het groen. Voor de ingang van dit gebedshuis Nossa Senhora das Vitória, wachten goedgeklede bruiloftsgasten op het bruidspaar. De kapel van binnen bezichtigen zit er vandaag niet in. Maar we kunnen leven met deze feestelijke reden.

Na een rustgevende wandeling van een paar uur rijden we naar het dorp Furnas en maken we een stop bij Terra Nostra. Een prachtig park met botanische tuinen om in te verdwalen en een natuurlijke warmwaterbron om in te relaxen. Heel behaaglijk met ruim 35 graden en een aanrader op een regenachtige dag. Op de terugweg stoppen we bij het hoogste punt in het gebied, miradouro Pico do Ferro. We worden verrast met een schitterend uitzicht over de vallei en het meer waar we die middag gewandeld hebben. Wat een adembenemend landschap!

Niets dan voetstappen

Opvallend aan de Azoren is hoe, na een roemruchtig walvisjacht verleden, mens en natuur tegenwoordig mooi samengaan. Er zijn tal van wandelroutes, aangelegde parken en picknickmogelijkheden zonder dat flora en fauna erdoor worden aangetast. Overal is het schoon. De eilandbewoners koesteren de omgeving waarin ze leven dat maar al te goed duidelijker wordt tijdens een ecologische whale watching tour. We varen pas enkele minuten uit de kust als de boot plotseling stillegt. Geen walvis of dolfijn te zien. Wel een brij aan plastic en visnetten. We vissen het afval uit het water en worden met onze neus op de feiten gedrukt. Niet veel later zien we de prachtige zoogdieren die hier de dupe van zijn. Dolfijnen springen speels om de boot heen. Dan zien en horen we krachtige stralen opspuiten. Een moeder walvis zwemt met haar kalf dichterbij. Nieuwsgierig slaan ze ons gade en blijven minutenlang om en onder de boot zwemmen. Het is zó ontroerend en we voelen ons nietig tegelijk. Terug aan wal spreken we Miguel, eigenaar van deze whale watching tour. Zijn woorden en intense blik getuigen van diep respect voor de oceaan en zijn bewoners. Natuurlijk is ecotoerisme bedoeld om ons een bijzondere ervaring te bieden. Maar nog belangrijker is bewustwording. Van onze impact en verantwoordelijkheid om goed voor Moeder Natuur te zorgen. Om niets anders achter te laten dan onze voetstappen.

Krekels en sterren

Voldaan komen we ’s avonds aan in het hotel en krijgen onze wandelschoenen hun welverdiende rust. Met een vers visje, malse steak van de grill en een goed glas Azoriaanse wijn genieten we na van een dag vol indrukken en natuurschoon. Terwijl in de verte de zee ruist, tsjirpen de krekels in het gras en cirkelen cagarro’s boven ons. De roodgloeiende, ondergaande zon maakt plaats voor een perzikroze lucht. Niet veel later staren we tevreden naar de fonkelende sterrenhemel. Het magische São Miguel laat ons niet onberoerd. Het pure en kleurrijke landschap, de vriendelijke en gastvrije bewoners en hun liefde en zorg voor de natuur. Midden in de Atlantische Oceaan hebben we een waar paradijs gevonden. Een eiland naar ons hart.