Wandelen op sneeuwschoenen

Sneeuwschoenwandelen: soorten terrein

Waar kun je sneeuwschoenlopen? Simpel, overal waar sneeuw ligt. Van de Sint Pietersberg tot de poolkappen en hoe meer sneeuw er ligt, hoe leuker het wordt. Bovendien kun je op sneeuwschoenen gebieden betreden die anders alleen toegankelijk zijn voor mensen die over een (zeer) goede skitechniek beschikken. Grofweg onderscheiden we drie gebruiksdoelen: alpien terrein, grote sneeuwvlaktes en dagwandelingen.

Wandelen op sneeuwschoenen in alpien terrein

Alpien terrein stelt de meeste eisen aan zowel het materiaal als de gebruiker. Die laatste moet de stijg- en afdaaltechniek beheersen (inschoppen, surfen), inschatten wat op hellingen wel/ niet kan, kennis hebben van de sneeuwstructuur en om kunnen gaan met lawinepiepers en –sondes. Want in hoogalpien terrein is sneeuwschoenlopen een risicosport met een lage instapdrempel: iedereen kan het, maar lawines liggen op de loer. Kennis van het weerbericht is essentieel en begeleiding van een gids compenseert gebrek aan ervaring of het spreken van een taal.

Wandelen op sneeuwschoenen over grote sneeuwvlaktes

Op grote sneeuwvlaktes (Scandinavië, Canada) is een doorgaande wintertocht zonder sneeuwschoenen (of ski’s) eigenlijk onmogelijk. Duurzaamheid van de sneeuwschoen is in deze dunbevolkte gebieden essentieel.

Dagwandelingen op sneeuwschoenen

Een dagwandeling betekent vaak de kennismaking met sneeuwschoenlopen. Het terrein is relatief vlak, bij problemen kom je altijd weer thuis, genieten staat voorop en de activiteit is geschikt voor alle leeftijden. Deze vrijetijdsbesteding wordt tegenwoordig in alle wintersportgebieden aangeboden en lijkt commercieel het langlaufen naar de kroon te steken.

Type sneeuwschoenen

De literatuur vermeldt vier soorten sneeuwschoenen: Yukon, Beavertail, Bearpaw (alle drie met het ‘tennisracket’-uiterlijk) en Western. In Nederland vind je in de winkels vooral sneeuwschoenen uit de Western-groep. Binnen deze groep heb je overigens weer veel keuze, want er zijn Westerns voor vlak terrein (de eenvoudige modellen), voor meerdaagse trektochten door de diepe sneeuw (smal en lang, met veel draagvermogen) en Westerns met stijgijzers en extra zijwaartse grip speciaal voor in de bergen of op verijsde trajecten. En er bestaan zelfs speciale sneeuwschoenen voor kinderen of om op te joggen. Op volwassen sneeuwschoenen gaan kinderbeentjes te ver uit elkaar staan, wat tot blessures kan leiden.

In alpien terrein voldoet een korte sneeuwschoen met een scharnierend fors stijgijzer het best. Het ene model stijgt daarbij beter terwijl het andere juist beter daalt of traverseert. Minder fijn stijgende of dalende sneeuwschoenen leveren echter minder irritatie op dan slecht traverserende sneeuwschoenen. Die laatste zorgen namelijk relatief snel voor pijnlijke voeten. Grote (lange) sneeuwschoenen of ‘tennisrackets’ presteren minder in de bergen en kunnen zelfs gevaarlijk zijn (naar beneden glijden, de voeten niet naast elkaar kunnen zetten). Ook traverseert het ‘tennisracket’ slecht.

Over de diepe sneeuw van de eindeloos glooiende sneeuwvlaktes (eventueel sloffend voor een pulka of slee) heb je juist grote langwerpige sneeuwschoenen nodig met veel draagvermogen. Traverseren speelt hier geen enkele rol.

Dagwandelingen stellen de minste eisen aan sneeuwschoenen. Zo licht mogelijk en niet te lang, dat zijn de enige criteria. Plastic modellen met een universele, verstelbare binding uit de lagere prijsklasse voldoen hier prima.

Andere uitrusting tijdens het sneeuwschoenwandelen

Naast lawinepieper, sonde en sneeuwschep (en de kennis om die materialen te gebruiken) zijn telescoopstokken essentieel. In steil terrein komt daar een pickel bij. Ideale sneeuwschoenkleding bestaat uit ondergoed, een softshell, een waterdichte overbroek, gamaschen, muts, handschoenen, zonnebril, zonnecrème, thermosfles en EHBO-set (extra blarenpleisters!). Al die spullen stop je in een compacte, stabiele rugzak en met spanbanden moet je de sneeuwschoenen op die rugzak kunnen bevestigen.

Naast de kwaliteit van de sneeuwschoen wordt het loopcomfort bepaald door de gewone schoen. Die moet goed in de binding van de sneeuwschoen passen, zowel waterdicht als ademend zijn en liefst net zo comfortabel wandelen (afwikkelen) als een gewone bergwandelschoen. Afhankelijk van het tochttype laat je de waterdichtheid prevaleren boven het loopcomfort (als de schoenen ’s nachts niet kunnen drogen) of omgekeerd (dagtochten, overnachtingen in pensions).

Bij forse koude zijn er ook gevoerde winterwandelschoenen waarop je prima kunt sneeuwschoenlopen.
Het dragen van gamaschen, om de sneeuw uit je schoenen te houden, is essentiëel, zelfs op eenvoudige dagtochten. Voor minder dan twintig euro bezit je al een paar eenvoudige gamaschen, er bestaan ook gamaschen die de schoen volledig omgeven. Daarnaast zijn veel winterbroeken uitgevoerd met ingenaaide gamaschen.

Onderhoud & reparatie

Nagenoeg iedere sneeuwschoen, hoe degelijk ook, kan kapot kan gaan. Een paar oorzaken: de stijfheid van (plastic) stijgijzervaste bergschoenen, springen met (zware) bepakking, schuren over rotsen of bij een snelle afdaling met het stijgijzer van de ene sneeuwschoen in het dek of de bespanning van de andere sneeuwschoen trappen. De kans is klein dat deze gebruiksschade onder de garantie valt. Los daarvan ben je in het veld flink de pineut als je geen spullen bij je hebt om op dat moment de schade te herstellen.

Kijk voordat je vertrekt je sneeuwschoenen daarom goed na en neem altijd reparatiemateriaal mee: een extra gesp, banden, zelfborgende boutjes, kabelstroppen (tie-wrap’s) en het juiste tangetje of de juiste sleutel.

Verhuur

Gespecialiseerde buitensportwinkels in Nederland verhuren goede sneeuwschoenen. Een paar huren is, in verband met de forse aanschafprijs, bij een eerste sneeuwschoentocht het overwegen meer dan waard. In het buitenland worden bijna overal ook sneeuwschoenen verhuurd maar zelfs op de meest luxueuze wintersportlocaties moet je het dan vaak met eenvoudige modellen doen.