De Heuvelrughike is niet bewegwijzerd of speciaal gemarkeerd. Je kunt hem wel volgen via de app ‘SNP Routes’. Bijkomend voordeel is dat deze route-app op bijzondere plekken aanvullende informatie biedt. Vooral over de natuur om je heen, zoals wild, vogels, insecten, planten, het landschap en de invloed van de mens daarop. Waar je anders in hoofdzaak over een fraai wandelpad zou lopen, ontdek je de natuur in Nederland nu op een hele andere manier!
Je begint op het meest noordelijke punt van de Heuvelrug, in het oude landschapsdorp Huizen. Huizen heeft een rijke geschiedenis van visserij en kalkindustrie, dus mag een wandelingetje langs de haven niet ontbreken. Maar de echte wandeling begint natuurlijk pas als je op de Huizer klif staat en een weids uitzicht hebt. Waar eens de Zuiderzee tegen de blonde zanderige uitlopers van de Heuvelrug beukte, kijk je nu naar het door mensen gemaakte Flevoland. Nadat je het water de rug hebt toegekeerd, dwaal je zuidwaarts over schilderachtige enken en heidevelden. Hier en daar treffen we wat oude bossen aan. Maar vandaag staat vooral in het teken van uitgestrekte heidevelden met eindeloze vergezichten. Ooit boerden hier de Erfgooyers waarvan je in het landschap de sporen nog terug kunt zien. Je doorkruist het gebied via zanderige oude verbindingswegen en kronkelende Gooise heidepaadjes. En over de natuurbrug Laarderhoogt die voor dieren én mensen gemaakt is.
Vandaag wandel je door vorstelijke bossen van de Hooge en Lage Vuursche. Ze vormen een aaneenschakeling van oude landgoederen afgewisseld met productiebossen en natte, lagergelegen, oude veengebieden. Mooie contrasten die de verschillende periodes uit de ontstaansgeschiedenis van het landschap verbinden. Van grafheuvels uit de prehistorie via turf winnende kloosters in de middeleeuwen tot verhalen van welgestelden uit de 19e eeuw. Ook qua hoogtemeters is de route vandaag zeer gevarieerd. Want na het Hooge Erf, daal je af naar de Laagte van Pijnenburg om vervolgens weer langzaam te stijgen naar de Paltz en via het dal van Park Vliegbasis in Soesterberg bij het eindpunt aan te komen. Een dag met contrasten in de voetsporen van nonnen, prinsessen en andere welgestelden.
Vandaag loop je een groot deel van de dag in het spoor van de Fransen. Napoleons soldaten kozen namelijk de heide bij Zeist uit om hun tent op te slaan. Er was voldoende ruimte om te manoeuvreren en er was schoon drinkwater. In het landschap én in onze maatschappij zijn de sporen van de Fransen nog steeds aanwezig. Ze legden bijvoorbeeld de basis voor onze parlementaire democratie. Zonder de Fransen was het dorp Austerlitz er niet geweest en was die beroemde Pyramide er natuurlijk nooit gekomen. Na dit historische hoogtepunt liggen er nog prachtige landgoederen te wachten waarbij de natuur ook in aanleg een cruciale rol speelde. Na het passeren van de A12 wacht je nog een sportieve uitdaging om de hoogte van de Maarnse Berg te bereiken waarna je door het midden in de bossen gelegen landgoed Zonheuvel bereikt.
Dag vier brengt je tot diep in de Kaapse bossen met een uitzicht vanaf De Kaap dat nog veel verder strekt. Het rivierlandschap, dat op dag 4 en 5 nooit ver weg is, ontvouwt zich hier voor je ogen. Verder op je tocht vormen het Leersumse Veld en Breeveen vandaag het landschappelijke hoogtepunt*). De Leersumse plassen zijn ontstaan doordat het dekzand tot op het grondwater werd weggeblazen. Daar waar het water bleef staan, vormde zich veen, dat later weer werd afgegraven. Nu vind je er tussen de lanen van de oude buitenplaats uitgestrekte heidevelden met grote vennen. Juist deze natuurlijke vennen zijn cruciaal voor de biodiversiteit in het gebied. Er zijn volop bijzondere planten en vogels te vinden. Helaas is daarom een deel van het gebied in het broedseizoen afgesloten.
*) Een deel van deze etappe was tijdelijk niet te bewandelen vanwege extreme stormschade in de bossen ten noorden van Leersum. Het gebied rondom het Leersumse Veld werd afgesloten, maar is inmiddels weer open en de etappe is uitvoerbaar.
Vlak nadat je Amerongen en de oevers van de Neder-Rijn achter je hebt gelaten, sta je al op het hoogste punt van de Heuvelrug. De Amerongse berg is dan wel het hoogste punt (69,2m), het beste uitzicht krijg je elders. Bijvoorbeeld vanaf de Sterrenberg, waar je in Noordelijke richting een prachtige zichtlijn naar Veenendaal en de Geldersche Vallei hebt. Bij Kwintelooijen kijk je van bovenaf hoe de mens en de natuur bezit nemen van een oude zandafgraving. Verderop, bij de oude tabaksplantage Willem III, word je getrakteerd op een schitterend breed uitzicht over het rivierenlandschap. En tot slot, nadat je Rhenen bent gepasseerd, sluit je de tocht af met een spectaculair uitzicht over de Betuwe van de Grebbeberg.